Mga Salmo 78
1 Usa ka maskil ni Asaf. Pamatia ang akong pagpanudlo, O akong katawhan, patalinghogi ang mga pulong sa akong baba.
“A Maskil of Assaph.” Give ear, O my people, to my instruction: incline thy ear to the words of my mouth.
2 Akong pagaablihan ang akong baba sa mga sambingay; ako magaawit mahitungod sa tinagong mga butang mahitungod kaniadto.
I will open with a parable my mouth: I will utter riddles out of ancient times;
3 Mao kini ang mga butang nga atong nadungog ug nakat-onan, mga butang nga gitudlo kanato sa atong mga katigulangan.
Which we have heard and know, and which our fathers have related unto us.
4 Dili nato kini ililong sa ilang mga kaliwatan. Isugilon ta sa sunod nga kaliwatan ang mahitungod sa dalayegong mga buhat ni Yahweh, ang iyang kusog, ug ang mga kahibulongan nga iyang gibuhat.
We will not conceal them from their children, relating to the latest generation the praises of the Lord, and his strength, and his wonderful deeds which he hath done.
5 Kay nagbuhat siya ug mga kasugoan kang Jacob ug nagbutang ug balaod sa Israel. Gimandoan niya ang atong mga katigulangan nga ila kining itudlo ngadto sa ilang mga anak.
Yea, he established a testimony in Jacob, and instituted a law in Israel, which he commanded our fathers, that they should make them known to their children:
6 Gimando niya kini aron nga ang sunod nga kaliwatan masayod sa iyang kasugoan, ang mga bata nga wala pa matawo, mao na usab ang mosulti sa ilang kaugalingong mga anak.
In order that the latest generation might know them, even the children that are to be born; that they may arise and relate them to their children;
7 Unya mosalig (sila) sa Dios ug dili nila kalimtan ang iyang mga buhat apan tumanon ang iyang mga kasugoan.
That they may place in God their hope, and not forget the doings of God, but observe his commandments;
8 Unya dili (sila) mahisama sa ilang mga katigulangan, nga mga gahig ulo ug mga masinupakong kaliwatan, kaliwatan nga ang kasingkasing dili maayo, ug ang mga espiritu nga dili maunongon ug matinud-anon sa Dios.
And that they may not be like their fathers, a stubborn and rebellious generation; a generation that had not directed their heart firmly, and whose spirit was not faithful to God.
9 Ang mga Efraimihanon adunay mga pana, apan mibalik (sila) sa adlaw sa pagpakiggubat.
The children of Ephraim, like well-armed archers, that turn round on the day of battle,
10 Wala nila tipigi ang ilang kasabotan tali sa Dios, ug nagdumili (sila) sa pagtuman sa iyang balaod.
Kept not the covenant of God, and in his law they refused to walk;
11 Gikalimtan nila ang iyang mga buhat, ang kahibulongang mga butang nga iyang gipakita kanila.
And they forgot his deeds, as also his wonders, which he had permitted them to see.
12 Gikalimtan nila ang katingalahang mga butang nga iyang gibuhat sa atubangan sa ilang mga katigulangan didto sa yuta sa Ehipto, sa yuta sa Zoan.
In the presence of their fathers did he do wonders, in the land of Egypt, in the fields of Zo'an.
13 Gitunga niya ang dagat ug gigiyahan (sila) patabok niini; gipatindog niya ang katubigan sama sa mga pader.
He divided the sea, and caused them to pass through; and he made the waters stand upright as a wall.
14 Panahon sa adlaw gigiyahan niya (sila) uban ang panganod ug sa tanang gabii inubanan sa kahayag sa kalayo.
And he led them with the cloud by day, and all the night with a light of fire.
15 Gipikas niya ang mga bato didto sa kamingawan, ug gihatagan niya (sila) ug tubig nga madagayaon gayod, nga igo nga makapuno sa kinahiladman sa dagat.
He split rocks in the wilderness, and gave them drink as out of the mighty deep.
16 Naghimo siya ug mga tuboran nga nag-agas gikan sa bato ug iyang gipadagayday ang tubig sama sa kasubaan.
And he brought forth running streams out of the rock, and caused water to run down like rivers.
17 Apan nagpadayon (sila) sa pagpakasala batok kaniya, nagasupak batok sa Labing Halangdon didto sa kamingawan.
But they repeated to sin yet more against him, rebelling against the Most High in the desert.
18 Gisulayan nila ang Dios sa ilang mga kasingkasing pinaagi sa pagpangayo ug pagkaon nga makatagbaw sa ilang kaugalingon.
And they tempted God in their heart, by asking food for their desire.
19 Nagsulti (sila) batok sa Dios; miingon (sila) “Makahatag ba gayod ang Dios ug lamesa alang kanato diha sa kamingawan?
Yea, they spoke against God: they said, Will God be able to set in order a table in the wilderness?
20 Tan-awa, sa dihang iyang gibunalan ang bato, miagas ang tubig ug midagayday. Apan makahatag ba usab siya ug tinapay? Magahatag ba siya ug karne alang sa iyang katawhan?”
Behold, he smote the rock, so that waters gushed out, and streams overflowed: shall he also be able to give bread? or can he provide flesh for his people?
21 Sa dihang nadungog kini ni Yahweh, nasuko siya; busa ang iyang kalayo misunog batok kang Jacob, ug ang iyang kasuko misulong sa Israel,
Therefore, when the Lord heard this, he became wroth: and a fire was kindled against Jacob, and anger also ascended against Israel,
22 tungod kay wala man (sila) mituo sa Dios ug wala misalig sa iyang kaluwasan.
Because they had not believed in God, and had not trusted in his salvation.
23 Apan gimandoan niya ang kalangitan ug naablihan ang mga pultahan sa langit.
Then he ordained the skies from above, and the doors of heaven he opened;
24 Nagpaulan siya ug mana aron (sila) makakaon, ug gihatagan (sila) ug trigo gikan sa langit.
And he let rain down upon them manna to eat, and the corn of heaven gave he unto them.
25 Gikaon sa mga tawo ang tinapay sa mga anghel. Nagpadala siya ug pagkaon nga madagayaon gayod.
Angels' bread did man eat: he sent them provision to satisfaction.
26 Gipahuros niya ang hangin sa sidlakan aron motayhop sa kawanangan, ug pinaagi sa iyang gahom gigiyahan niya ang hangin sa kasadpan.
He caused an east wind to pass along the heavens; and he led forth by his strength the south wind.
27 Gipaulanan niya (sila) ug karne sama sa abog, mga langgam nga dili maihap sama sa balas sa kadagatan.
And he let rain upon them flesh [as plentiful] as the dust, and winged birds like the sand of the sea;
28 Nangahulog kini taliwala sa ilang kampo, palibot sa ilang mga tolda.
And he let them fall in the midst of their camp, round about their habitations.
29 Busa nangaon (sila) ug nangabusog. Gihatag niya ngadto kanila ang ilang gitinguha.
And they ate, and were greatly satisfied, and what they longed for he brought unto them.
30 Apan wala pa (sila) nangabusog; ang ilang kalan-on anaa pa sa ilang mga baba.
They were not estranged from their longing, yet was their food in their mouth:
31 Unya gisulong (sila) sa kasuko sa Dios ug gipamatay ang labing kusgan kanila. Gipuo niya ang mga batan-ong lalaki sa Israel.
When the wrath of God ascended against them, and he slew some of the fattest of them, and the young men of Israel did he strike down.
32 Bisan pa niini, nagpadayon (sila) sa pagpakasala ug wala mituo sa iyang kahibulongang mga buhat.
With all this they sinned again, and believed not in his wonders.
33 Busa gipamubo sa Dios ang ilang mga adlaw; ang ilang katuigan napuno sa kalisang.
Therefore he caused their days to come to an end in nought, and their years in dread.
34 Sa dihang ang Dios mosakit kanila, mosugod (sila) sa pagpangita kaniya, ug unya mobalik (sila) ug mangita gayod kaniya.
When he slew them, then did they seek him, and they returned and inquired earnestly after God.
35 Mahinumdoman nila nga ang Dios mao ang ilang bato ug nga ang Labing Halangdong Dios mao ang ilang manluluwas.
And they remembered that God was their rock, and the most high God their redeemer.
36 Apan giulog-ulogan nila siya pinaagi sa ilang mga baba ug namakak kaniya sa ilang mga pulong.
Nevertheless they prayed insincerely to him with their mouth, and with their tongue they lied unto him.
37 Kay ang ilang mga kasingkasing dili lig-ong mitutok kaniya, ug dili (sila) matinud-anon sa iyang kasabotan.
For their heart was not firm with him, and they were not faithful in his covenant.
38 Apan siya, sanglit maluluy-on, nagpasaylo sa ilang kasal-anan ug wala niya (sila) laglaga. Oo, daghang mga panahon nga iyang gipugngan ang iyang kasuko ug wala pukawa ang tanan niyang kapungot.
But he, being merciful, forgave the iniquity, and destroyed [them] not: yea, many a time turned he his anger away, and did not awaken all his fury.
39 Gihinumdoman niya nga gibuhat (sila) gikan sa unod, usa ka hangin nga molabay ug dili na mobalik.
And he remembered that they are but flesh, a spirit that passeth away, and returneth not again.
40 Sa makadaghang higayon misupak (sila) batok kaniya didto sa kamingawan ug nagpasubo kaniya didto sa umaw nga mga rehiyon!
How oft did they rebel against him in the wilderness, grieve him in the desert!
41 Sa kanunay gisulayan nila ang Dios ug minghagit sa Balaan sa Israel.
Yea, they once more tempted God, and set limits to the Holy One of Israel.
42 Wala (sila) maghunahuna mahitungod sa iyang gahom, kung giunsa niya (sila) pagluwas gikan sa ilang kaaway
They remembered not his hand, the day when he ransomed them from the adversary;
43 sa dihang gipakita niya ang iyang makalilisang nga mga timaan didto sa Ehipto ug ang iyang mga kahibulongan sa rehiyon sa Zoan.
When he displayed in Egypt his signs, and his wonderful tokens in the fields of Zo'an.
44 Gihimo niyang dugo ang mga suba sa mga Ehiptohanon aron dili (sila) makainom gikan sa ilang mga tuboran.
And he changed their rivers into blood; and their running streams, that they could not drink [of them].
45 Nagpadala siya ug labihan kadaghang langaw nga milamoy kanila ug mga baki nga milukop sa ilang yuta.
He sent out among them various wild beasts, which devoured them; and frogs, which destroyed them.
46 Iyang gihatag ang ilang mga pananom sa mga apan-apan ug ang ilang mga hinagoan ngadto sa mga dulon.
And he gave unto the cricket their products, and their labor unto the locust.
47 Gilaglag niya ang ilang mga kaparasan tungod sa pagpaulan ug yelo ug ang ilang mga kahoy nga sikomoro.
He slew with hail their vines, and their sycamore-trees with ice-bolts.
48 Gipaulanan niya ug yelo ang ilang mga baka ug gipanglitian ang ilang binuhing mga mananap.
And he surrendered to the hail their cattle, and their herds to the lightning's flashes.
49 Ang iyang hilabihang kasuko mihampak batok kanila. Gipadala niya ang kapungot, kaligutgot, ug kalisdanan sama sa mga anghel nga nagdala ug kasamok.
He let loose against them the fierceness of his anger, wrath and indignation, and distress, a host of angels of misfortune.
50 Naghimo siya ug dalan alang sa iyang kasuko; wala niya (sila) ilikay gikan sa kamatayon apan gitugyan (sila) sa katalagman.
He leveled a path for his anger; he withheld not from death their soul, and their life he surrendered to the pestilence;
51 Gipamatay niya ang tanang panganay didto sa Ehipto, ang kinamagulangan sa ilang kusog didto sa mga tolda ni Ham.
And he smote all the first-born in Egypt; the first of their strength in the tents of Ham;
52 Gigiyahan niya ang iyang mga katawhan pagawas sama sa karnero ug gitultolan (sila) didto sa kamingawan sama sa panon sa mananap.
But he caused his own people to depart like flocks, and guided them like a drove in the wilderness.
53 Gigiyahan niya (sila) nga luwas ug walay kahadlok, apan ang dagat mitabon sa ilang mga kaaway.
And he led them in safety, so that they felt no dread; but the sea covered over their enemies.
54 Unya gidala niya (sila) sa utlanan sa iyang balaang yuta, niining bukira nga naangkon sa iyang tuong kamot.
And he brought them to his holy territory, even to this mount, which his right hand had acquired.
55 Gipapahawa niya ang mga nasod nga nauna kanila ug gipanghatag kanila ang ilang panulundon. Gipapuyo niya ang mga banay sa Israel sa ilang mga tolda.
And he drove out from before them nations, and divided them by the measuring-line as an inheritance, and he caused to dwell in their tents the tribes of Israel.
56 Apan ilang gisulayan ug gisupak ang Labing Halangdong Dios ug wala gituman ang iyang mga kasugoan.
Yet they tempted and rebelled against the most high God, and his testimonies they kept not;
57 (Sila) dili mga matinud-anon ug nagmabudhi-on sama sa ilang mga amahan; dili (sila) kasaligan sama sa baliko nga pana.
But swerved aside, and dealt unfaithfully like their fathers; they turned about like a deceitful bow.
58 Kay gipasuko nila siya sa ilang hataas nga mga dapit ug gihagit siya aron mangabugho sa ilang mga diosdios.
And they provoked him to anger with their high-places, and with their graven images they moved him to jealousy.
59 Sa dihang nadungog kini sa Dios, nasuko siya ug hingpit nga gisalikway ang Israel.
God heard this, and he became wroth, and felt greatly disgusted with Israel;
60 Gibiyaan niya ang puluy-anan sa Silo, ang tolda diin siya mipuyo uban sa mga tawo.
And he cast off the dwelling at Shiloh, the tabernacle where he had dwelt among men;
61 Gitugotan niya nga ang iyang kusog makuha ug gihatag ang iyang himaya ngadto sa mga kamot sa kaaway.
And he gave up his strength unto captivity, and his glory into the adversary's hand.
62 Gitugyan niya ang iyang katawhan ngadto sa espada, ug nasuko siya sa iyang panulundon.
And he surrendered his people unto the sword; and with his inheritance was he wroth.
63 Gilamoy sa kalayo ang ilang mga batan-ong lalaki, ug ang ilang mga kadalagahan wala nay mga awit sa kasal.
His young men the fire devoured; and his virgins were not demanded in marriage.
64 Ang ilang mga pari nangapukan pinaagi sa espada, ug ang ilang mga balo dili makahimo sa pagbangotan.
His priests fell by the sword; and his widows did not weep.
65 Unya ang Ginoo nahigmata sama sa tawo nga gikan sa pagkatulog, sama sa manggugubat nga nagsinggit tungod sa bino.
Then awoke the Lord as one that sleepeth, like a mighty man that shouteth by reason of wine.
66 Giabog niya ang iyang mga kaaway; gipakaulawan niya (sila) sa walay kataposan.
And he smote his enemies backward: a perpetual disgrace on them.
67 Gisalikway niya ang tolda ni Jose, ug wala niya pilia ang banay ni Efraim.
Yet was he disgusted with the tent of Joseph, and of the tribe of Ephraim he made not choice;
68 Gipili niya ang banay ni Juda ug ang Bukid sa Zion nga iyang gihigugma.
But he chose the tribe of Judah, the mount Zion which he loved.
69 Gitukod niya ang iyang pinuy-anan sama sa mga langit, sama sa kalibotan nga iyang palungtaron sa kahangtoran.
And he built like high [mountains] his sanctuary, like the earth which he hath founded for ever.
70 Gipili niya si David, nga iyang sulugoon, ug gikuha siya gikan sa puluy-anan sa mga karnero.
And he made choice of David his servant, and took him from the sheep-folds:
71 Gikuha niya siya gikan sa pagbantay sa mga babayeng karnero ug sa mga anak niini ug gidala niya siya aron mahimong magbalantay ni Jacob, nga iyang katawhan, ug sa Israel, nga iyang panulundon.
From following the ewes with young he brought him, to feed Jacob his people, and Israel his inheritance.
72 Gibantayan (sila) ni David uban sa kaligdong sa iyang kasingkasing, ug gigiyahan niya (sila) sa kahanas sa iyang mga kamot.
And he fed them according to the integrity of his heart; and by the skilfulness of his hands did he lead them.
