Mga Salmo 78
1 Usa ka maskil ni Asaf. Pamatia ang akong pagpanudlo, O akong katawhan, patalinghogi ang mga pulong sa akong baba.
An instruction. Of Asaph. Give ear, O my people, to my law; incline your ears to the words of my mouth.
2 Akong pagaablihan ang akong baba sa mga sambingay; ako magaawit mahitungod sa tinagong mga butang mahitungod kaniadto.
I will open my mouth in a parable; I will utter riddles from of old,
3 Mao kini ang mga butang nga atong nadungog ug nakat-onan, mga butang nga gitudlo kanato sa atong mga katigulangan.
Which we have heard and known, and our fathers have told us:
4 Dili nato kini ililong sa ilang mga kaliwatan. Isugilon ta sa sunod nga kaliwatan ang mahitungod sa dalayegong mga buhat ni Yahweh, ang iyang kusog, ug ang mga kahibulongan nga iyang gibuhat.
We will not hide [them] from their sons, shewing forth to the generation to come the praises of Jehovah, and his strength, and his marvellous works which he hath done.
5 Kay nagbuhat siya ug mga kasugoan kang Jacob ug nagbutang ug balaod sa Israel. Gimandoan niya ang atong mga katigulangan nga ila kining itudlo ngadto sa ilang mga anak.
For he established a testimony in Jacob, and appointed a law in Israel, which he commanded our fathers, that they should make them known to their children;
6 Gimando niya kini aron nga ang sunod nga kaliwatan masayod sa iyang kasugoan, ang mga bata nga wala pa matawo, mao na usab ang mosulti sa ilang kaugalingong mga anak.
That the generation to come might know [them], the children that should be born; that they might rise up and tell [them] to their children,
7 Unya mosalig (sila) sa Dios ug dili nila kalimtan ang iyang mga buhat apan tumanon ang iyang mga kasugoan.
And that they might set their hope in God, and not forget the works of God, but observe his commandments;
8 Unya dili (sila) mahisama sa ilang mga katigulangan, nga mga gahig ulo ug mga masinupakong kaliwatan, kaliwatan nga ang kasingkasing dili maayo, ug ang mga espiritu nga dili maunongon ug matinud-anon sa Dios.
And might not be as their fathers, a stubborn and rebellious generation, a generation that prepared not their heart, and whose spirit was not stedfast with God.
9 Ang mga Efraimihanon adunay mga pana, apan mibalik (sila) sa adlaw sa pagpakiggubat.
The sons of Ephraim, armed bowmen, turned back in the day of battle.
10 Wala nila tipigi ang ilang kasabotan tali sa Dios, ug nagdumili (sila) sa pagtuman sa iyang balaod.
They kept not the covenant of God, and refused to walk in his law;
11 Gikalimtan nila ang iyang mga buhat, ang kahibulongang mga butang nga iyang gipakita kanila.
And forgot his doings, and his marvellous works which he had shewn them.
12 Gikalimtan nila ang katingalahang mga butang nga iyang gibuhat sa atubangan sa ilang mga katigulangan didto sa yuta sa Ehipto, sa yuta sa Zoan.
In the sight of their fathers had he done wonders, in the land of Egypt, the field of Zoan.
13 Gitunga niya ang dagat ug gigiyahan (sila) patabok niini; gipatindog niya ang katubigan sama sa mga pader.
He clave the sea, and caused them to pass through; and made the waters to stand as a heap;
14 Panahon sa adlaw gigiyahan niya (sila) uban ang panganod ug sa tanang gabii inubanan sa kahayag sa kalayo.
And he led them with a cloud in the daytime, and all the night with the light of fire.
15 Gipikas niya ang mga bato didto sa kamingawan, ug gihatagan niya (sila) ug tubig nga madagayaon gayod, nga igo nga makapuno sa kinahiladman sa dagat.
He clave rocks in the wilderness, and gave [them] drink as out of the depths, abundantly;
16 Naghimo siya ug mga tuboran nga nag-agas gikan sa bato ug iyang gipadagayday ang tubig sama sa kasubaan.
And he brought streams out of the rock, and caused waters to run down like rivers.
17 Apan nagpadayon (sila) sa pagpakasala batok kaniya, nagasupak batok sa Labing Halangdon didto sa kamingawan.
Yet they still went on sinning against him, provoking the Most High in the desert;
18 Gisulayan nila ang Dios sa ilang mga kasingkasing pinaagi sa pagpangayo ug pagkaon nga makatagbaw sa ilang kaugalingon.
And they tempted God in their heart, by asking meat for their lust;
19 Nagsulti (sila) batok sa Dios; miingon (sila) “Makahatag ba gayod ang Dios ug lamesa alang kanato diha sa kamingawan?
And they spoke against God: they said, Is God able to prepare a table in the wilderness?
20 Tan-awa, sa dihang iyang gibunalan ang bato, miagas ang tubig ug midagayday. Apan makahatag ba usab siya ug tinapay? Magahatag ba siya ug karne alang sa iyang katawhan?”
Behold, he smote the rock, and waters gushed out, and streams overflowed; is he able to give bread also, or provide flesh for his people?
21 Sa dihang nadungog kini ni Yahweh, nasuko siya; busa ang iyang kalayo misunog batok kang Jacob, ug ang iyang kasuko misulong sa Israel,
Therefore Jehovah heard, and was wroth; and fire was kindled against Jacob, and anger also went up against Israel:
22 tungod kay wala man (sila) mituo sa Dios ug wala misalig sa iyang kaluwasan.
Because they believed not in God, and confided not in his salvation;
23 Apan gimandoan niya ang kalangitan ug naablihan ang mga pultahan sa langit.
Though he had commanded the clouds from above, and had opened the doors of the heavens,
24 Nagpaulan siya ug mana aron (sila) makakaon, ug gihatagan (sila) ug trigo gikan sa langit.
And had rained down manna upon them to eat, and had given them the corn of the heavens.
25 Gikaon sa mga tawo ang tinapay sa mga anghel. Nagpadala siya ug pagkaon nga madagayaon gayod.
Man did eat the bread of the mighty; he sent them provision to the full.
26 Gipahuros niya ang hangin sa sidlakan aron motayhop sa kawanangan, ug pinaagi sa iyang gahom gigiyahan niya ang hangin sa kasadpan.
He caused the east wind to rise in the heavens, and by his strength he brought the south wind;
27 Gipaulanan niya (sila) ug karne sama sa abog, mga langgam nga dili maihap sama sa balas sa kadagatan.
And he rained flesh upon them as dust, and feathered fowl as the sand of the seas,
28 Nangahulog kini taliwala sa ilang kampo, palibot sa ilang mga tolda.
And he let it fall in the midst of their camp, round about their habitations:
29 Busa nangaon (sila) ug nangabusog. Gihatag niya ngadto kanila ang ilang gitinguha.
And they did eat, and were well filled; for that they lusted after, he brought to them.
30 Apan wala pa (sila) nangabusog; ang ilang kalan-on anaa pa sa ilang mga baba.
They were not alienated from their lust, their meat was yet in their mouths,
31 Unya gisulong (sila) sa kasuko sa Dios ug gipamatay ang labing kusgan kanila. Gipuo niya ang mga batan-ong lalaki sa Israel.
When the anger of God went up against them; and he slew the fattest of them, and smote down the chosen men of Israel.
32 Bisan pa niini, nagpadayon (sila) sa pagpakasala ug wala mituo sa iyang kahibulongang mga buhat.
For all this, they sinned still, and believed not in his marvellous works;
33 Busa gipamubo sa Dios ang ilang mga adlaw; ang ilang katuigan napuno sa kalisang.
And he consumed their days in vanity, and their years in terror.
34 Sa dihang ang Dios mosakit kanila, mosugod (sila) sa pagpangita kaniya, ug unya mobalik (sila) ug mangita gayod kaniya.
When he slew them, then they sought him, and returned and sought early after God;
35 Mahinumdoman nila nga ang Dios mao ang ilang bato ug nga ang Labing Halangdong Dios mao ang ilang manluluwas.
And they remembered that God was their rock, and God, the Most High, their redeemer.
36 Apan giulog-ulogan nila siya pinaagi sa ilang mga baba ug namakak kaniya sa ilang mga pulong.
But they flattered him with their mouth, and lied unto him with their tongue;
37 Kay ang ilang mga kasingkasing dili lig-ong mitutok kaniya, ug dili (sila) matinud-anon sa iyang kasabotan.
For their heart was not firm toward him, neither were they stedfast in his covenant.
38 Apan siya, sanglit maluluy-on, nagpasaylo sa ilang kasal-anan ug wala niya (sila) laglaga. Oo, daghang mga panahon nga iyang gipugngan ang iyang kasuko ug wala pukawa ang tanan niyang kapungot.
But he was merciful: he forgave the iniquity, and destroyed [them] not; but many a time turned he his anger away, and did not stir up all his fury:
39 Gihinumdoman niya nga gibuhat (sila) gikan sa unod, usa ka hangin nga molabay ug dili na mobalik.
And he remembered that they were flesh, a breath that passeth away and cometh not again.
40 Sa makadaghang higayon misupak (sila) batok kaniya didto sa kamingawan ug nagpasubo kaniya didto sa umaw nga mga rehiyon!
How oft did they provoke him in the wilderness, and grieve him in the desert!
41 Sa kanunay gisulayan nila ang Dios ug minghagit sa Balaan sa Israel.
And they turned again and tempted God, and grieved the Holy One of Israel.
42 Wala (sila) maghunahuna mahitungod sa iyang gahom, kung giunsa niya (sila) pagluwas gikan sa ilang kaaway
They remembered not his hand, the day when he delivered them from the oppressor,
43 sa dihang gipakita niya ang iyang makalilisang nga mga timaan didto sa Ehipto ug ang iyang mga kahibulongan sa rehiyon sa Zoan.
How he set his signs in Egypt, and his miracles in the field of Zoan;
44 Gihimo niyang dugo ang mga suba sa mga Ehiptohanon aron dili (sila) makainom gikan sa ilang mga tuboran.
And turned their rivers into blood, and their streams, that they could not drink;
45 Nagpadala siya ug labihan kadaghang langaw nga milamoy kanila ug mga baki nga milukop sa ilang yuta.
He sent dog-flies among them, which devoured them, and frogs, which destroyed them;
46 Iyang gihatag ang ilang mga pananom sa mga apan-apan ug ang ilang mga hinagoan ngadto sa mga dulon.
And he gave their increase unto the caterpillar, and their labour unto the locust;
47 Gilaglag niya ang ilang mga kaparasan tungod sa pagpaulan ug yelo ug ang ilang mga kahoy nga sikomoro.
He killed their vines with hail, and their sycamore trees with hail-stones;
48 Gipaulanan niya ug yelo ang ilang mga baka ug gipanglitian ang ilang binuhing mga mananap.
And he delivered up their cattle to the hail, and their flocks to thunderbolts.
49 Ang iyang hilabihang kasuko mihampak batok kanila. Gipadala niya ang kapungot, kaligutgot, ug kalisdanan sama sa mga anghel nga nagdala ug kasamok.
He cast upon them the fierceness of his anger, wrath, and indignation, and distress, — a mission of angels of woes.
50 Naghimo siya ug dalan alang sa iyang kasuko; wala niya (sila) ilikay gikan sa kamatayon apan gitugyan (sila) sa katalagman.
He made a way for his anger; he spared not their soul from death, but gave their life over to the pestilence;
51 Gipamatay niya ang tanang panganay didto sa Ehipto, ang kinamagulangan sa ilang kusog didto sa mga tolda ni Ham.
And he smote all the firstborn in Egypt, the first-fruits of their vigour in the tents of Ham.
52 Gigiyahan niya ang iyang mga katawhan pagawas sama sa karnero ug gitultolan (sila) didto sa kamingawan sama sa panon sa mananap.
And he made his own people to go forth like sheep, and guided them in the wilderness like a flock;
53 Gigiyahan niya (sila) nga luwas ug walay kahadlok, apan ang dagat mitabon sa ilang mga kaaway.
And he led them safely, so that they were without fear; and the sea covered their enemies.
54 Unya gidala niya (sila) sa utlanan sa iyang balaang yuta, niining bukira nga naangkon sa iyang tuong kamot.
And he brought them to his holy border, this mountain, which his right hand purchased;
55 Gipapahawa niya ang mga nasod nga nauna kanila ug gipanghatag kanila ang ilang panulundon. Gipapuyo niya ang mga banay sa Israel sa ilang mga tolda.
And he drove out the nations before them, and allotted them for an inheritance by line, and made the tribes of Israel to dwell in their tents.
56 Apan ilang gisulayan ug gisupak ang Labing Halangdong Dios ug wala gituman ang iyang mga kasugoan.
But they tempted and provoked God, the Most High, and kept not his testimonies,
57 (Sila) dili mga matinud-anon ug nagmabudhi-on sama sa ilang mga amahan; dili (sila) kasaligan sama sa baliko nga pana.
And they drew back and dealt treacherously like their fathers: they turned like a deceitful bow.
58 Kay gipasuko nila siya sa ilang hataas nga mga dapit ug gihagit siya aron mangabugho sa ilang mga diosdios.
And they provoked him to anger with their high places, and moved him to jealousy with their graven images.
59 Sa dihang nadungog kini sa Dios, nasuko siya ug hingpit nga gisalikway ang Israel.
God heard, and was wroth, and greatly abhorred Israel:
60 Gibiyaan niya ang puluy-anan sa Silo, ang tolda diin siya mipuyo uban sa mga tawo.
And he forsook the tabernacle at Shiloh, the tent where he had dwelt among men,
61 Gitugotan niya nga ang iyang kusog makuha ug gihatag ang iyang himaya ngadto sa mga kamot sa kaaway.
And gave his strength into captivity, and his glory into the hand of the oppressor;
62 Gitugyan niya ang iyang katawhan ngadto sa espada, ug nasuko siya sa iyang panulundon.
And delivered up his people unto the sword, and was very wroth with his inheritance:
63 Gilamoy sa kalayo ang ilang mga batan-ong lalaki, ug ang ilang mga kadalagahan wala nay mga awit sa kasal.
The fire consumed their young men, and their maidens were not praised in [nuptial] song;
64 Ang ilang mga pari nangapukan pinaagi sa espada, ug ang ilang mga balo dili makahimo sa pagbangotan.
Their priests fell by the sword, and their widows made no lamentation.
65 Unya ang Ginoo nahigmata sama sa tawo nga gikan sa pagkatulog, sama sa manggugubat nga nagsinggit tungod sa bino.
Then the Lord awoke as one out of sleep, like a mighty man that shouteth aloud by reason of wine;
66 Giabog niya ang iyang mga kaaway; gipakaulawan niya (sila) sa walay kataposan.
And he smote his adversaries in the hinder part, and put them to everlasting reproach.
67 Gisalikway niya ang tolda ni Jose, ug wala niya pilia ang banay ni Efraim.
And he rejected the tent of Joseph, and chose not the tribe of Ephraim,
68 Gipili niya ang banay ni Juda ug ang Bukid sa Zion nga iyang gihigugma.
But chose the tribe of Judah, the mount Zion which he loved;
69 Gitukod niya ang iyang pinuy-anan sama sa mga langit, sama sa kalibotan nga iyang palungtaron sa kahangtoran.
And he built his sanctuary like the heights, like the earth which he hath founded for ever.
70 Gipili niya si David, nga iyang sulugoon, ug gikuha siya gikan sa puluy-anan sa mga karnero.
And he chose David his servant, and took him from the sheepfolds:
71 Gikuha niya siya gikan sa pagbantay sa mga babayeng karnero ug sa mga anak niini ug gidala niya siya aron mahimong magbalantay ni Jacob, nga iyang katawhan, ug sa Israel, nga iyang panulundon.
From following the suckling-ewes, he brought him to feed Jacob his people, and Israel his inheritance.
72 Gibantayan (sila) ni David uban sa kaligdong sa iyang kasingkasing, ug gigiyahan niya (sila) sa kahanas sa iyang mga kamot.
And he fed them according to the integrity of his heart, and led them by the skilfulness of his hands.
