Mga Salmo 104
1 Daygon ko si Yahweh sa tibuok nakong kinabuhi, Yahweh nga akong Dios, matahom ka kaayo; nagbisti ka sa kadungganan ug pagkahalangdon.
[I tell] myself that I should praise Yahweh. Yahweh, my God, you are very great! Like a king has on his royal robes [MET], you have honor and majesty/greatness all around you!
2 Gitabonan mo ang imong kaugalingon sa kahayag ingon nga usa ka panapton; giabre mo ang kalangitan sama sa usa ka tabil sa tolda.
You [created/caused] light to be like your robe [MET]. You spread out the sky like [a man sets up] a tent.
3 Gipahimutang mo ang mga sablayan sa imong lawak sa kapanganoran; gihimo mo ang kapanganoran nga imong karwahi; naglakaw ka sa mga pako sa hangin.
You made/put your home [in heaven], above the rain clouds in the sky, [like a man puts the] rafters of his house in place [MET]. You made/caused the clouds to be like chariots [to carry you].
4 Iyang gihimo ang kahanginan nga iyang mga mensahero, ug ang mga dilaab sa kalayo iyang mga sulugoon.
You caused the winds to be [like] your messengers [MET], and flames of fire to be [like] your servants.
5 Gitukod niya ang mga patukoranan sa kalibotan, ug dili gayod kini matarog.
You placed the world firmly on its foundation so that it can never be moved/shaken.
6 Gitabonan mo ang kalibotan ug tubig sama sa panapton; ang tubig mitabon sa mga kabukiran.
[Later], you covered the earth with a flood, like a blanket, with the water that covered the mountains.
7 Ang imong pagbadlong nagpahubas sa katubigan; sa dinahunog sa imong tingog (sila) mikalagiw.
[But] when you rebuked the water, the oceans receded; your voice spoke like thunder, and then the waters rushed away.
8 Mitugbaw ang kabukiran, ug ang mga walog mikatag ngadto sa dapit nga gitagana alang kanila.
Mountains rose up [from the water], and the valleys sank down to the levels that you had determined for them.
9 Gibutangan mo (sila) ug utlanan aron nga dili (sila) makalabang; aron dili nila matabonan pag-usab ang kalibotan.
[Then] you set a boundary for the oceans, a boundary that they cannot cross; their water will never again cover the [whole] earth.
10 Gihimo niya ang tuboran nga modagaygay ngadto sa mga walog; ang mga sapa modagayday taliwala sa kabukiran.
You make/cause springs to pour [water] into ravines; their [water] flows down between the mountains.
11 Nagahatag (sila) ug tubig alang sa tanang mananap sa kaumahan; ang mga ihalas nga mga asno natagbaw sa ilang kauhaw.
Those [streams] provide water for all the animals [to drink]; the wild donkeys [drink the water and] are no longer thirsty.
12 Sa daplin sa sapa ang mga langgam naghimo sa ilang mga salag; nanag-awit (sila) diha sa mga sanga.
Birds make their nests alongside [the streams], and they sing among the branches [of the trees].
13 Bisbisan niya ang kabukiran gikan sa mga lawak sa tubig sa kawanangan. Napuno ang kalibotan sa bunga sa iyang mga buhat.
From (your home in heaven/the sky) you send rain down on the mountains, and you fill the earth with many good things that you create.
14 Gipatubo niya ang mga sagbot alang sa mga baka ug ang mga tanom alang sa mga tawo aron atimanon ug aron nga ang mga tawo makakuha ug pagkaon gikan sa yuta.
You make/cause grass to grow for the cattle [to eat], and you make/cause plants to grow for people. In that way [animals and people] get their food from [what grows in] the soil.
15 Naghimo siya ug bino aron sa paglipay sa tawo, lana aron mosinaw ang iyang dagway, ug pagkaon aron sa paghatag kaniya ug kinabuhi.
We get [grapes to make] [MTY] wine to [drink and] make us cheerful, and we get [olives to make] [MTY] olive oil to [put on our] skin and cause it to shine, and we get [grain to make] [MTY] bread to give us strength.
16 Ang kakahoyan ni Yahweh naulanan pag-ayo; ang sedro sa Lebanon diin iyang gitanom.
Yahweh, you [send plenty of rain to] water your trees, the cedar [trees] that you planted in Lebanon.
17 Didto nanagsalag ang mga langgam. Ang langgam nagbuhat sa iyang puloy-anan sa sipris nga kahoy.
Birds make their nests in those [trees]; even storks make their nests in pine/fir trees.
18 Ang mga ihalas nga kanding nanagpuyo sa habog nga kabukiran; ang habog nga bukid mao ang dalangpanan alang sa kuneho.
High up in the mountains the wild goats live, and hyraxes/badgers live in the crags/crevices in the rocks.
19 Iyang gitagana ang bulan aron mahimong timaan sa mga panahon; ug ang adlaw masayod sa takna sa iyang pagsalop.
[Yahweh], you made the moon to indicate the times for our festivals, and you made the sun that knows when to go down.
20 Gihimo nimo ang kangitngit sa kagabhion sa dihang mogawas ang tanang mapintas nga mananap sa kalasangan.
You bring darkness, and it becomes night, when all the animals in the forest prowl around, [looking for food].
21 Ang batan-ong mga liyon nagngulob sa ilang tukbonon ug nagpangita sa ilang pagkaon gikan sa Dios.
At night the young lions roar as they seek their prey, [but] they depend on you to give them food.
22 Sa dihang mosubang ang adlaw, manago (sila) ug matulog sa ilang langob.
At dawn, they go back to their dens and lie down.
23 Sa kasamtangan, mogawas ang mga tawo alang sa ilang buhat ug mamuhat hangtod sa kagabhion.
And during the daytime, people go to their work; they work until it is evening.
24 Yahweh, daghan kaayo ug nagkalain-lain ang imong mga buhat! Inubanan sa kaalam imong gibuhat kining tanan; ang kalibotan nag-awas sa imong mga buhat.
Yahweh, you have made so many different kinds of things! You were [very] wise as you made them all. The earth is full of the creatures that you [made].
25 Sa unahan mao ang dagat, lalom ug halapad, nag-awas sa dili matukib nga mga binuhat, gagmay ug dagko.
[We see] the ocean which is very large [DOU]! It is full of many kinds of living creatures, big ones and little ones.
26 Ang mga sakayan naglawig didto, ug atua usab didto ang mga Leviathan, diin gihulma mo aron magdula diha sa dagat.
We see the ships which sail along! We see the huge sea monster, which you made to (splash around/play) in the sea.
27 Kining tanan nangita kanimo aron sa paghatag kanila sa ilang mga pagkaon sa tukmang panahon.
All of those creatures depend on you to give them the food that they need.
28 Sa dihang maghatag ka kanila, magatigom (sila) sa dihang ibukhad mo ang imong mga kamot, matagbaw (sila)
When you give them the food that they need, they gather it. You give them what you have in your hand, and they [eat it and] are satisfied.
29 Kung itago mo ang imong panagway, mabalaka (sila) kung kuhaon mo ang ilang mga gininhawa, mamatay (sila) ug mobalik sa abog.
[But] if you refuse to give food to them, they become terrified. And when you cause them to stop breathing, they die; their bodies [decay and] become soil again.
30 Sa dihang gipadala mo ang imong Espiritu, namugna (sila) ug imong gibag-o ang kabungtoran.
When you cause newborn creatures to begin to breathe, they start to live; you give new life to all the living creatures on the earth.
31 Hinaot nga ang himaya ni Yahweh molungtad sa kahangtoran, ug hinaot nga mahimuot si Yahweh sa iyang binuhat.
I want the glory of Yahweh to last forever. I want him to rejoice about [all] the things that he has created.
32 Modungaw siya sa kalibotan, ug mauyog kini; iyang hikapon ang kabukiran, ug moaso (sila)
He causes the earth to shake [just] by looking at it! By [merely] touching the mountains he makes/causes them to pour out fire and smoke!
33 Magaawit ako kang Yahweh sa tibuok kong kinabuhi; magaawit ako ug mga pagdayeg ngadto sa akong Dios samtang buhi pa ako.
I will sing to Yahweh (as long as I live/throughout my entire life). I will praise my God until the day that I die.
34 Hinaot nga ang akong mga panghunahuna tam-is ngadto kaniya; magalipay ako kang Yahweh.
I want Yahweh to be pleased by all those things that I have thought [about him], because I rejoice about [knowing] him.
35 Hinaot ang mga makasasala mawagtang sa kalibotan, ug tugoti nga mawala na ang mga daotan. Daygon ko si Yahweh sa tibuok nakong kinabuhi. Daygon si Yahweh.
[But] I desire that sinners will disappear from the earth, so that there will be no more wicked [people]! [But as for] me, I will praise Yahweh! (Praise him/Hallelujah)!
