Panultihon 1
1 Ang mga panultihon ni Solomon nga anak ni David, ang hari sa Israel.
Mudre izreke Salomona, sina Davidova, kralja izraelskog:
2 Kini nga mga panultihon motudlo ug kaalam ug pagpanudlo, aron pagtudlo sa mga pulong sa panabot,
da se spozna mudrost i pouka, da se shvate razumne riječi;
3 aron makadawat ka sa pagbadlong aron mabuhi pinaagi sa pagbuhat sa insakto, matarong, ug may kaangayan.
da se primi umna pouka, pravda i pravica i nepristranost;
4 Kini nga mga panultihon mohatag usab ug kaalam niadtong walay alamag, ug mohatag sa kahibalo ug sa pagkamabinantayon alang sa kabatan-onan.
da se dade pamet neiskusnima, mladiću znanje i umijeće;
5 Papaminawa ang maalamon nga mga tawo ug padugangi ang ilang panabot, ug pakuhaa ug kaalam ang mga tawong may salabotan,
kad mudar čuje, da umnoži znanje, a razuman steče mudrije misli;
6 aron sa pagsabot sa mga panultihon, mga gipanulti, ug mga pulong sa maalamon nga mga tawo ug sa ilang mga tanghaga.
da razumije izreke i prispodobe, riječi mudraca i njihove zagonetke.
7 Ang kahadlok kang Yahweh maoy sinugdanan sa kahibalo, ginasalikway sa buangbuang ang kaalam ug pagpanton.
Strah je Gospodnji početak spoznaje, ali ludi preziru mudrost i pouku.
8 Akong anak, paminawa ang pagtudlo sa imong amahan ug ayaw isalikway ang mga balaod sa imong inahan;
Poslušaj, sine moj, pouku oca svoga i ne odbacuj naputka svoje majke!
9 mahimo sila nga matahom nga purongpurong sa imong ulo ug mga kwentas diha sa imong liog.
Jer će ti biti ljupki vijenac na glavi i ogrlica oko tvoga vrata.
10 Akong anak, kung ang makasasala modani kanimo ngadto sa ilang sala, pagdumili sa pagsunod kanila.
Sine moj, ako te grešnici mame, ne pristaj;
11 Kung moingon sila, “Uban kanamo, maghulat kita aron mopatay, magtago kita ug atakihon ang mga walay sala nga tawo sa walay hinungdan.
ako bi rekli: “Hodi s nama, da vrebamo krv, čekamo u zasjedi nevina ni za što;
12 Lamyon nato sila nga buhi, sama sa Sheol nga kuhaon kadtong mga himsog, ug himoon silang sama niadtong mga nahulog sa bangag. (Sheol h7585)
da ih progutamo žive kao carstvo smrti i cijele kao one koji silaze u grob; (Sheol h7585)
13 Pangitaon nato ang tanang matang sa mga butang nga bililhon; pun-on nato ang atong mga balay sa atong mga kinawat gikan sa uban.
naplijenit ćemo svakojaka blaga, napuniti svoje kuće plijenom;
14 Pagripa uban kanamo; hiusahon ta ang atong sudlanan.”
bacat ćeš s nama svoj ždrijeb, svi ćemo zajedno imati jednu kesu.”
15 Akong anak, ayaw paglakaw sa dalan kuyog kanila; ayaw itugot nga motunob ang imong tiil sa ilang gilaktan;
Sine moj, ne idi s njima na put, makni nogu od njihove staze.
16 ang ilang mga tiil magdagan sa daotan ug nagdali sila aron sa pagpaawas ug dugo.
Jer na zlo trče svojim nogama i hite prolijevati krv.
17 Tungod kay walay pulos ang pagbukhad sa pukot aron sa panglit-ag sa langgam samtang nagatan-aw ang langgam.
Jer uzalud je razapinjati mrežu pred očima svima pticama.
18 Kining mga tawhana naghulat aron sa pagpatay sa ilang kaugalingon— nag-andam sila ug lit-ag alang sa ilang mga kaugalingon.
A oni vrebaju vlastitu krv, postavljaju zasjedu svojemu životu.
19 Mao usab ang mga pamaagi sa tanan nga nakaangkon sa bahandi pinaagi sa pagpanglupig; ang naangkon sa dili makataronganon molaglag sa mga kinabuhi niadtong nagkupot niini.
Takva je sudba svih lakomih na ružan dobitak: on ih života stane.
20 Ang kaalam nagsinggit sa kadalanan, gipatugbaw niya ang iyang tingog sa dapit nga daghang mga tawo;
Mudrost glasno uzvikuje na ulici, na trgovima diže svoj glas;
21 diha sa ulohan sa masaba nga kadalanan, misinggit siya, diha sa agianan sa ganghaan sa siyudad misulti siya.
propovijeda po bučnim uglovima, na otvorenim gradskim vratima govori svoje riječi:
22 “Hangtod kanus-a, kamong walay alamag nga mga tawo, buot ba kamo nga magpakawalay alamag? Hangtod kanus-a ba, kamong mga mabugalbugalon, mahimuot ba kamo sa pagkamabugalbugalon, ug hangtod kanus-a ba kamo, kamong mga buangbuang, magdumot sa kahibalo?
“Dokle ćete, vi glupi, ljubiti glupost i dokle će podsmjevačima biti milo podsmijevanje, i dokle će bezumnici mrziti znanje?
23 Patalinghogi ang akong pagbadlong; akong ibubo ang akong mga gihinahuna alang kaninyo; akong ipahibalo kaninyo ang akong mga pulong.
Poslušajte moju opomenu! Gle, svoj duh pred vas izlijevam, hoću vas poučiti svojim riječima.
24 Nagtawag ako, ug nagdumili kamo sa pagpaminaw; gitunol ko ang akong kamot, apan walay usa nga nanumbaling.
Koliko sam vas zvala, a vi ste odbijali; pružala sam ruku, ali je nitko ne opazi.
25 Apan wala kamo nagpakabana sa tanan kong pagbadlong kaninyo ug wala nagpanumbaling sa akong mga pagpaglong.
Nego ste odbacili svaki moj savjet i niste poslušali moje opomene;
26 Kataw-an ko ang inyong kalisdanan, bugalbugalan ko kamo kung moabot ang mga makalilisang—
zato ću se i ja smijati vašoj propasti, rugat ću se kad vas obuzme tjeskoba:
27 sa dihang mohasmag kaninyo ang inyong gikahadlokan nga sama sa unos ug ang katalagman mobanlas kaninyo sama sa alimpulos, sa diha nga ang kalisod ug ang kasakit modangat kaninyo.
kad navali na vas strah kao nevrijeme i zgrabi vas propast kao vihor, kad navali na vas nevolja i muka.
28 Unya mosangpit sila kanako, ug dili ko sila pagatubagon; magtinguha gayod sila sa pagtawag kanako, apan dili nila ako mahikaplagan.
Tada će me zvati, ali se ja neću odazvati; tražit će me, ali me neće naći.
29 Tungod kay nagdumot sila sa kahibalo ug wala pilia ang pagkahadlok kang Yahweh,
Jer su mrzili spoznaju i nisu izabrali Gospodnjeg straha
30 wala sila magtuman sa akong mga gitudlo, ug gisalikway nila ang tanan kung mga pagbadlong.
niti su poslušali moj savjet, nego su prezreli svaku moju opomenu.
31 Magakaon sila sa bunga sa ilang mga paagi, ug uban sa bunga sa ilang mga laraw mapuno sila.
Zato će jesti plod svojeg vladanja i nasititi se vlastitih savjeta.
32 Kay ang yano mangamatay sa dihang motalikod sila, ug ang kawalay pagpakabana sa mga buangbuang mopukan kanila.
Jer glupe će ubiti njihovo odbijanje, a nemar će upropastiti bezumne.
33 Apan si bisan kinsa kadtong maminaw kanako magauyo nga luwas ug makapahulay nga walay kahadlok sa katalagman.”
A tko sluša mene, bezbrižan ostaje i spokojno živi bez straha od zla.”
