Panultihon 8
1 Wala ba nagtawag ang kaalam? Wala ba gipatugbaw sa panabot ang iyang tingog?
He aquí que la sabiduría levanta la voz, y se hace oír la inteligencia.
2 Sa kinatumyan sa kabungtoran nga daplin sa dalan, diha sa nagsangang dalan, nagbarog ang kaalam.
En las altas cimas, junto a la carretera, en las encrucijadas de los caminos es donde se para.
3 Sa kilid sa pultahan sa siyudad, haduol sa mga ganghaan sa siyudad, nagtawag siya.
En las puertas, en las entradas de la ciudad, en los umbrales de las casas, hace ella oír su voz:
4 “Katawhan, nagtawag ako kaninyo ug akong gipatugbaw ang akong tingog ngadto sa mga anak sa mga tawo.
“A vosotros, mortales, me dirijo, mi voz va a los hijos de los hombres.
5 Kamong mga uyamot, tun-i ang kaalam, ug kamong mga nagdumot sa kahibalo, kinahanglan nga inyong maangkon ang masinabtanon nga kasingkasing.
Aprended, oh necios, la sabiduría, y vosotros, oh insensatos, la inteligencia.
6 Paminaw ug mosulti ako ug mga bililhong mga butang ug sa dihang mobuka ang akong mga ngabil isulti ko ang matarong—
Escuchadme que voy a deciros cosas magníficas, y mis labios se abrirán para (enseñar) lo recto.
7 kay ang akong baba mohisgot kung unsa ang kasaligan ug ang akong mga ngabil nagdumot sa pagkadaotan.
Porque verdad proclama mi boca, y mis labios abominan la maldad.
8 Ang tanang mga pulong sa akong baba matarong; walay gituis o makapahisalaag niini.
Justos son todos los dichos de mi boca; nada hay en ellos de torcido o perverso.
9 Ang tanan kong mga pulong tul-id alang niadtong nakasabot; ang akong mga pulong husto alang niadtong nagapangita ug kahibalo.
Todos son rectos para quien tiene inteligencia, y justos para quien llegó a entender.
10 Pilia ang akong pagpanudlo labaw pa sa plata ug ang kahibalo labaw pa kaysa lunsay nga bulawan.
Recibid mi instrucción, y no la plata, y la sabiduría, antes que el oro escogido.
11 Kay ako, ang Kaalam, mas maayo labaw kaysa mga alahas; walay imong gitinguha ang ikatandi kanako.
Pues la sabiduría vale más que perlas, y todas las cosas deseables no la igualan.
12 Ako, ang Kaalam, nagkinabuhi sa Pagkamaalam, ug gibatonan ko ang kahibalo ug ang pagkamabinantayon.
Yo, la sabiduría, habito con la prudencia, y poseo el conocimiento más profundo.
13 Ang pagkahadlok kang Yahweh mao ang pagdumot sa daotan—gikasilagan ko ang garbo ug ang pagkamapahitas-on, ang daotang dalan, ug ang tinuis nga sinultihan—gikasilagan ko sila.
Temer a Yahvé es detestar el mal; yo abomino la soberbia, la altivez, el mal camino y la boca perversa.
14 Aduna akoy maayong panambagon ug maayo nga kaalam; ako ang panghunahuna; akoa ang kusog.
Mío es el consejo y la prudencia, mía la inteligencia y mía la fuerza.
15 Pinaagi kanako naghari ang mga hari— ang mga tawong bantogan usab, ug ang tanang makiangayon nga nangulo.
Por mí reinan los reyes y los príncipes administran la justicia.
16 Pinaagi kanako nagmando ang mga prinsipe ug ang mga bantogan ug ang tanang nangulo uban ang hustisya.
Por mí mandan los gobernantes, los grandes y todos los jueces de la tierra.
17 Gihigugma ko kadtong nahigugma kanako, ug kadtong nagkugi sa pagpangita kanako, makakaplag kanako.
Yo amo a los que me aman; y los que me buscan me hallarán.
18 Ania kanako ang mga bahandi ug ang kadungganan, ang malungtaron nga bahandi ug ang pagkamatarong.
En mi mano están la riqueza y la gloria, los bienes duraderos y la justicia.
19 Ang akong bunga mas maayo kaysa bulawan, mas maayo pa bisan sa lunsay nga bulawan; ang akong mahatag labaw pa kaysa lunsay nga plata.
Mi fruto es mejor que el oro más puro, y mis productos son mejores que la plata escogida.
20 Naglakaw ako sa matarong nga dalan, sa agianan nga mopadulong sa katarong,
Yo voy por las sendas de la justicia por medio del recto camino,
21 busa makahatag ako ug panulundon niadtong nahigugma kanako ug magpuno sa ilang tipiganan.
para dar bienes a mis amigos, y henchir sus tesoros.
22 Gibuhat ako ni Yahweh sukad pa sa sinugdanan—ang nahiuna sa iyang mga binuhat sa karaang kapanahonan.
El Señor me poseyó al principio de sus caminos, antes de sus obras más antiguas.
23 Gikan sa dugay na nga mga katuigan gipahimutang na ako—gikan sa una, gikan sa sinugdanan sa kalibotan.
Desde la eternidad fui constituida, desde los orígenes, antes que existiera la tierra.
24 Kaniadto sa wala pa ang kadagatan, nahimugso na ako—sa wala pa ang mga tubod nga madagayaon sa tubig,
Antes que los abismos fui engendrada yo; no había aún fuentes ricas en aguas.
25 sa wala pa napahimutang ang kabukiran ug sa wala pa ang kabungtoran, nahimugso na ako.
Antes que fuesen asentados los montes; antes que los collados fui yo dada a luz,
26 Nahimugso na ako sa wala pa nabuhat ni Yahweh ang kalibotan, o ang kapatagan, o bisan sa unang abog sa kalibotan.
cuando aún no había creado Él la tierra ni los campos, ni el primer polvo del orbe.
27 Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan, sa dihang gihimo niya ang kapunawpunawan ibabaw sa kinahiladman.
Cuando estableció los cielos, allí estaba yo; cuando trazó el horizonte sobre la faz del abismo;
28 Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan sa kawanangan ug sa dihang gibuhat niya ang mga tuboran sa kinahiladman.
cuando fijó las nubes en lo alto, y dio fuerza a las aguas de la profundidad;
29 Atua ako sa dihang gibuhat niya ang utlanan alang sa dagat, aron nga ang katubigan dili malapas kung diin kini niya gimandoan, ug sa dihang gimandoan niya kung asa mahimutang ang mga patukoranan sa kalibotan.
cuando señaló sus límites al mar, para que las aguas no traspasasen sus orillas; cuando puso los cimientos de la tierra,
30 Anaa ako sa iyang kiliran, ingon nga hanas nga magbubuhat, ug ako ang iyang kalipay sa matag adlaw, kanunay nga nagmalipayon uban kaniya.
entonces estaba yo con Él, como arquitecto, deleitándome todos los días y me regocijaba delante de Él continuamente.
31 Nagmalipayon ako sa tibuok niyang kalibotan ug ang akong kalipay anaa sa mga anak sa katawhan.
Me holgaba en el orbe de la tierra, teniendo mi delicia en los hijos de los hombres.
32 Ug karon, akong mga anak, paminaw kanako, kay magmalipayon kadtong nagtipig sa akong mga dalan.
Y ahora, hijos, oídme: Dichosos aquellos que siguen mis caminos.
33 Paminawa ang akong mga pagpanudlo ug pagmanggialamon; ayaw kini isalikway.
Escuchad la instrucción, y sed sabios; y no la rechacéis.
34 Ang tawo nga maminaw kanako magmalipayon— nagabantay sa akong mga ganghaan sa matag adlaw, nagapaabot kanako sa kilid sa mga pultahan sa akong puluy-anan.
Bienaventurado el hombre que me oye, y vela a mis puertas día tras día, aguardando en el umbral de mi entrada.
35 Kay si bisan kinsa nga nakakaplag kanako, makakaplag sa kinabuhi, ug iyang nakaplagan ang pabor ni Yahweh.
Porque quien me halla a mí, ha hallado la vida, y alcanza el favor de Yahvé.
36 Apan siya nga mapakyas sa pagpangita kanako, nagdaot sa iyang kaugalingon; ang tanan nga nagdumot kanako nahigugma sa kamatayon.”
El que a mí me ofende daña a su propia alma; todos los que me odian, aman la muerte.
