Panultihon 8
1 Wala ba nagtawag ang kaalam? Wala ba gipatugbaw sa panabot ang iyang tingog?
¿ Not wisdom does she call out and understanding does she give forth? voice her.
2 Sa kinatumyan sa kabungtoran nga daplin sa dalan, diha sa nagsangang dalan, nagbarog ang kaalam.
At [the] top of [the] heights on [the] way between [the] pathways she stations herself.
3 Sa kilid sa pultahan sa siyudad, haduol sa mga ganghaan sa siyudad, nagtawag siya.
To [the] side of [the] gates to [the] opening of [the] town [the] entrance of [the] doorways they cry aloud.
4 “Katawhan, nagtawag ako kaninyo ug akong gipatugbaw ang akong tingog ngadto sa mga anak sa mga tawo.
To you O people I call and voice my [is] to [the] children of humankind.
5 Kamong mga uyamot, tun-i ang kaalam, ug kamong mga nagdumot sa kahibalo, kinahanglan nga inyong maangkon ang masinabtanon nga kasingkasing.
Understand O naive people prudence and O fools understand heart.
6 Paminaw ug mosulti ako ug mga bililhong mga butang ug sa dihang mobuka ang akong mga ngabil isulti ko ang matarong—
Listen for princely things I will speak and [the] utterance of lips my [will be] uprightness.
7 kay ang akong baba mohisgot kung unsa ang kasaligan ug ang akong mga ngabil nagdumot sa pagkadaotan.
For truth it will utter palate my and [is] an abomination of lips my wickedness.
8 Ang tanang mga pulong sa akong baba matarong; walay gituis o makapahisalaag niini.
[are] Righteousness all [the] words of mouth my there not among them [is] a twisted [thing] and a distorted [thing].
9 Ang tanan kong mga pulong tul-id alang niadtong nakasabot; ang akong mga pulong husto alang niadtong nagapangita ug kahibalo.
All of them [are] right to the discerning [person] and upright to [those who] find knowledge.
10 Pilia ang akong pagpanudlo labaw pa sa plata ug ang kahibalo labaw pa kaysa lunsay nga bulawan.
Take discipline my and may not [you take] silver and knowledge more than gold chosen.
11 Kay ako, ang Kaalam, mas maayo labaw kaysa mga alahas; walay imong gitinguha ang ikatandi kanako.
For [is] good wisdom more than jewels and all pleasures not they compare with it.
12 Ako, ang Kaalam, nagkinabuhi sa Pagkamaalam, ug gibatonan ko ang kahibalo ug ang pagkamabinantayon.
I wisdom I dwell prudence and knowledge of discretion I find.
13 Ang pagkahadlok kang Yahweh mao ang pagdumot sa daotan—gikasilagan ko ang garbo ug ang pagkamapahitas-on, ang daotang dalan, ug ang tinuis nga sinultihan—gikasilagan ko sila.
[the] fear of Yahweh [is] to hate evil pride and arrogance - and a way evil and a mouth of perversities I hate.
14 Aduna akoy maayong panambagon ug maayo nga kaalam; ako ang panghunahuna; akoa ang kusog.
[belong] to Me counsel and sound wisdom I [am] understanding [belongs] to me strength.
15 Pinaagi kanako naghari ang mga hari— ang mga tawong bantogan usab, ug ang tanang makiangayon nga nangulo.
By me kings they reign and rulers they enact righteousness.
16 Pinaagi kanako nagmando ang mga prinsipe ug ang mga bantogan ug ang tanang nangulo uban ang hustisya.
By me princes they rule and noble [people] all judges of (righteousness. *L(H)*)
17 Gihigugma ko kadtong nahigugma kanako, ug kadtong nagkugi sa pagpangita kanako, makakaplag kanako.
I ([those who] love me *Q(K)*) I love and [those who] earnestly seek me they find me.
18 Ania kanako ang mga bahandi ug ang kadungganan, ang malungtaron nga bahandi ug ang pagkamatarong.
Wealth and honor [are] with me wealth enduring and righteousness.
19 Ang akong bunga mas maayo kaysa bulawan, mas maayo pa bisan sa lunsay nga bulawan; ang akong mahatag labaw pa kaysa lunsay nga plata.
[is] good Fruit my more than gold and more than pure gold and gain my more than silver chosen.
20 Naglakaw ako sa matarong nga dalan, sa agianan nga mopadulong sa katarong,
In [the] path of righteousness I walk in [the] midst of [the] pathways of justice.
21 busa makahatag ako ug panulundon niadtong nahigugma kanako ug magpuno sa ilang tipiganan.
To give as an inheritance [those who] love me - substance and treasuries their I fill.
22 Gibuhat ako ni Yahweh sukad pa sa sinugdanan—ang nahiuna sa iyang mga binuhat sa karaang kapanahonan.
Yahweh he created me [the] beginning of way his [the] beginning of works his from then.
23 Gikan sa dugay na nga mga katuigan gipahimutang na ako—gikan sa una, gikan sa sinugdanan sa kalibotan.
From long ago I was installed from [the] beginning from [the] beginnings of [the] earth.
24 Kaniadto sa wala pa ang kadagatan, nahimugso na ako—sa wala pa ang mga tubod nga madagayaon sa tubig,
When there not [were] [the] deeps I was brought forth when there not [were] springs abounding of water.
25 sa wala pa napahimutang ang kabukiran ug sa wala pa ang kabungtoran, nahimugso na ako.
Before mountains they were planted before [the] hills I was brought forth.
26 Nahimugso na ako sa wala pa nabuhat ni Yahweh ang kalibotan, o ang kapatagan, o bisan sa unang abog sa kalibotan.
Until not he had made [the] earth and [the] open places and [the] first of [the] dusts of [the] world.
27 Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan, sa dihang gihimo niya ang kapunawpunawan ibabaw sa kinahiladman.
When established he [the] heavens [was] there I when marked out he a circle on [the] surface of [the] deep.
28 Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan sa kawanangan ug sa dihang gibuhat niya ang mga tuboran sa kinahiladman.
When made firm he [the] clouds above when became strong [the] springs of [the] deep.
29 Atua ako sa dihang gibuhat niya ang utlanan alang sa dagat, aron nga ang katubigan dili malapas kung diin kini niya gimandoan, ug sa dihang gimandoan niya kung asa mahimutang ang mga patukoranan sa kalibotan.
When set he for the sea - limit its and [the] waters not they will transgress mouth his when marked out he [the] foundations of [the] earth.
30 Anaa ako sa iyang kiliran, ingon nga hanas nga magbubuhat, ug ako ang iyang kalipay sa matag adlaw, kanunay nga nagmalipayon uban kaniya.
And I was beside him an artisan and I was delight day - day playing before him at every time.
31 Nagmalipayon ako sa tibuok niyang kalibotan ug ang akong kalipay anaa sa mga anak sa katawhan.
Playing in [the] world of earth his and delight my [were] with [the] children of humankind.
32 Ug karon, akong mga anak, paminaw kanako, kay magmalipayon kadtong nagtipig sa akong mga dalan.
And therefore O children listen to me and how blessed! [are those who] ways my they observe.
33 Paminawa ang akong mga pagpanudlo ug pagmanggialamon; ayaw kini isalikway.
Listen to correction and act wisely and may not you neglect [it].
34 Ang tawo nga maminaw kanako magmalipayon— nagabantay sa akong mga ganghaan sa matag adlaw, nagapaabot kanako sa kilid sa mga pultahan sa akong puluy-anan.
How blessed! [is] a person [who] listens to me by keeping watch at doors my day - day by watching [the] doorposts of doorways my.
35 Kay si bisan kinsa nga nakakaplag kanako, makakaplag sa kinabuhi, ug iyang nakaplagan ang pabor ni Yahweh.
For [one who] finds me (he finds *Q(K)*) life and he obtained favor from Yahweh.
36 Apan siya nga mapakyas sa pagpangita kanako, nagdaot sa iyang kaugalingon; ang tanan nga nagdumot kanako nahigugma sa kamatayon.”
And [one who] misses me [is] doing wrong to self his all [those who] hate me they love death.
