Panultihon 8
1 Wala ba nagtawag ang kaalam? Wala ba gipatugbaw sa panabot ang iyang tingog?
Doth not wisedome crie? and vnderstanding vtter her voyce?
2 Sa kinatumyan sa kabungtoran nga daplin sa dalan, diha sa nagsangang dalan, nagbarog ang kaalam.
She standeth in the top of the high places by the way in the place of the paths.
3 Sa kilid sa pultahan sa siyudad, haduol sa mga ganghaan sa siyudad, nagtawag siya.
She cryeth besides the gates before the citie at the entrie of the doores,
4 “Katawhan, nagtawag ako kaninyo ug akong gipatugbaw ang akong tingog ngadto sa mga anak sa mga tawo.
O men, I call vnto you, and vtter my voyce to the children of men.
5 Kamong mga uyamot, tun-i ang kaalam, ug kamong mga nagdumot sa kahibalo, kinahanglan nga inyong maangkon ang masinabtanon nga kasingkasing.
O ye foolish men, vnderstand wisedome, and ye, O fooles, be wise in heart.
6 Paminaw ug mosulti ako ug mga bililhong mga butang ug sa dihang mobuka ang akong mga ngabil isulti ko ang matarong—
Giue eare, for I will speake of excellent things, and the opening of my lippes, shall teache things that be right.
7 kay ang akong baba mohisgot kung unsa ang kasaligan ug ang akong mga ngabil nagdumot sa pagkadaotan.
For my mouth shall speake the trueth, and my lippes abhorre wickednesse.
8 Ang tanang mga pulong sa akong baba matarong; walay gituis o makapahisalaag niini.
All the wordes of my mouth are righteous: there is no lewdenes, nor frowardnesse in them.
9 Ang tanan kong mga pulong tul-id alang niadtong nakasabot; ang akong mga pulong husto alang niadtong nagapangita ug kahibalo.
They are all plaine to him that will vnderstande, and streight to them that woulde finde knowledge.
10 Pilia ang akong pagpanudlo labaw pa sa plata ug ang kahibalo labaw pa kaysa lunsay nga bulawan.
Receiue mine instruction, and not siluer, and knowledge rather then fine golde.
11 Kay ako, ang Kaalam, mas maayo labaw kaysa mga alahas; walay imong gitinguha ang ikatandi kanako.
For wisdome is better then precious stones: and all pleasures are not to be compared vnto her.
12 Ako, ang Kaalam, nagkinabuhi sa Pagkamaalam, ug gibatonan ko ang kahibalo ug ang pagkamabinantayon.
I wisdome dwell with prudence, and I find foorth knowledge and counsels.
13 Ang pagkahadlok kang Yahweh mao ang pagdumot sa daotan—gikasilagan ko ang garbo ug ang pagkamapahitas-on, ang daotang dalan, ug ang tinuis nga sinultihan—gikasilagan ko sila.
The feare of the Lord is to hate euill as pride, and arrogancie, and the euill way: and a mouth that speaketh lewde things, I doe hate.
14 Aduna akoy maayong panambagon ug maayo nga kaalam; ako ang panghunahuna; akoa ang kusog.
I haue counsell and wisedome: I am vnderstanding, and I haue strength.
15 Pinaagi kanako naghari ang mga hari— ang mga tawong bantogan usab, ug ang tanang makiangayon nga nangulo.
By me, Kings reigne, and princes decree iustice.
16 Pinaagi kanako nagmando ang mga prinsipe ug ang mga bantogan ug ang tanang nangulo uban ang hustisya.
By me princes rule and the nobles, and all the iudges of the earth.
17 Gihigugma ko kadtong nahigugma kanako, ug kadtong nagkugi sa pagpangita kanako, makakaplag kanako.
I loue them that loue me: and they that seeke me earely, shall finde me.
18 Ania kanako ang mga bahandi ug ang kadungganan, ang malungtaron nga bahandi ug ang pagkamatarong.
Riches and honour are with me: euen durable riches and righteousnesse.
19 Ang akong bunga mas maayo kaysa bulawan, mas maayo pa bisan sa lunsay nga bulawan; ang akong mahatag labaw pa kaysa lunsay nga plata.
My fruite is better then golde, euen then fine golde, and my reuenues better then fine siluer.
20 Naglakaw ako sa matarong nga dalan, sa agianan nga mopadulong sa katarong,
I cause to walke in the way of righteousnes, and in the middes of the paths of iudgement,
21 busa makahatag ako ug panulundon niadtong nahigugma kanako ug magpuno sa ilang tipiganan.
That I may cause them that loue me, to inherite substance, and I will fill their treasures.
22 Gibuhat ako ni Yahweh sukad pa sa sinugdanan—ang nahiuna sa iyang mga binuhat sa karaang kapanahonan.
The Lord hath possessed me in the beginning of his way: I was before his workes of olde.
23 Gikan sa dugay na nga mga katuigan gipahimutang na ako—gikan sa una, gikan sa sinugdanan sa kalibotan.
I was set vp from euerlasting, from the beginning and before the earth.
24 Kaniadto sa wala pa ang kadagatan, nahimugso na ako—sa wala pa ang mga tubod nga madagayaon sa tubig,
When there were no depths, was I begotten, when there were no fountaines abounding with water.
25 sa wala pa napahimutang ang kabukiran ug sa wala pa ang kabungtoran, nahimugso na ako.
Before the mountaines were setled: and before the hilles, was I begotten.
26 Nahimugso na ako sa wala pa nabuhat ni Yahweh ang kalibotan, o ang kapatagan, o bisan sa unang abog sa kalibotan.
He had not yet made the earth, nor the open places, nor the height of the dust in the worlde.
27 Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan, sa dihang gihimo niya ang kapunawpunawan ibabaw sa kinahiladman.
When hee prepared the heauens, I was there, when he set the compasse vpon the deepe.
28 Atua ako sa dihang gipahimutang niya ang kalangitan sa kawanangan ug sa dihang gibuhat niya ang mga tuboran sa kinahiladman.
When he established the cloudes aboue, when he confirmed the fountaines of the deepe,
29 Atua ako sa dihang gibuhat niya ang utlanan alang sa dagat, aron nga ang katubigan dili malapas kung diin kini niya gimandoan, ug sa dihang gimandoan niya kung asa mahimutang ang mga patukoranan sa kalibotan.
When he gaue his decree to the Sea, that the waters shoulde not passe his commandement: when he appointed the foundations of the earth,
30 Anaa ako sa iyang kiliran, ingon nga hanas nga magbubuhat, ug ako ang iyang kalipay sa matag adlaw, kanunay nga nagmalipayon uban kaniya.
Then was I with him as a nourisher, and I was dayly his delight reioycing alway before him,
31 Nagmalipayon ako sa tibuok niyang kalibotan ug ang akong kalipay anaa sa mga anak sa katawhan.
And tooke my solace in the compasse of his earth: and my delite is with the children of men.
32 Ug karon, akong mga anak, paminaw kanako, kay magmalipayon kadtong nagtipig sa akong mga dalan.
Therefore nowe hearken, O children, vnto me: for blessed are they that keepe my wayes.
33 Paminawa ang akong mga pagpanudlo ug pagmanggialamon; ayaw kini isalikway.
Heare instruction, and be ye wise, and refuse it not:
34 Ang tawo nga maminaw kanako magmalipayon— nagabantay sa akong mga ganghaan sa matag adlaw, nagapaabot kanako sa kilid sa mga pultahan sa akong puluy-anan.
blessed is the man that heareth mee, watching dayly at my gates, and giuing attendance at the postes of my doores.
35 Kay si bisan kinsa nga nakakaplag kanako, makakaplag sa kinabuhi, ug iyang nakaplagan ang pabor ni Yahweh.
For he that findeth me, findeth life, and shall obteine fauour of the Lord.
36 Apan siya nga mapakyas sa pagpangita kanako, nagdaot sa iyang kaugalingon; ang tanan nga nagdumot kanako nahigugma sa kamatayon.”
But he that sinneth against me, hurteth his owne soule: and all that hate me, loue death.
