Panultihon 6
1 Akong anak, kung gigahin nimo ang imong salapi ingon nga bayad sa utang sa imong silingan, kung nagsaad ka alang sa utang sa usa ka tawo nga wala nimo mailhi,
Anak ko, kung ikaw ay naging mananagot sa iyong kapuwa, kung iyong ikinamay ang iyong kamay sa di kilala,
2 imong gilit-ag ang imong kaugalingon pinaagi sa imong saad ug nabihag ka pinaagi sa mga pulong sa imong baba.
Ikaw ay nasilo ng mga salita ng iyong bibig, ikaw ay nahuli ng mga salita ng iyong bibig.
3 Kung nabihag ka pinaagi sa imong mga pulong, akong anak, buhata kini ug luwasa ang imong kaugalingon, sanglit nahulog ka man sa kamot sa imong silingan; lakaw ug ipaubos ang imong kaugalingon ug isulti ang imong kahimtang ngadto sa imong silingan.
Gawin mo ito ngayon, anak ko, at lumigtas ka, yamang ikaw ay nahulog sa kamay ng iyong kapuwa: yumaon ka, magpakababa ka, at mangayupapa ka sa iyong kapuwa.
4 Ayaw pakatulga ang imong mga mata ug ayaw papahulaya ang imong mga pilok.
Huwag mong bigyan ng tulog ang iyong mga mata. O magpaidlip man sa iyong mga talukap-mata.
5 Luwasa ang imong kaugalingon sama sa lagsaw gikan sa kamot sa mangangayam, sama sa langgam gikan sa kamot sa mangangayam ug langgam.
Lumigtas ka na parang usa sa kamay ng mangangaso, at parang ibon sa kamay ng mamimitag.
6 Tan-awa ang hulmigas, ikaw nga tawong tapulan, hunahunaa ang iyang mga pamaagi, ug pagmanggialamon.
Pumaroon ka sa langgam, ikaw na tamad; masdan mo ang kaniyang mga lakad at magpakapantas ka:
7 Kini walay pangulo, opisyal, o magmamando,
Na bagaman walang pangulo, tagapamahala, o pinuno,
8 apan nag-andam kini ug pagkaon sa ting-init ug sa panahon sa ting-ani nagtigom kini kung unsay kaonon.
Naghahanda ng kaniyang pagkain sa taginit, at pinipisan ang kaniyang pagkain sa pagaani.
9 Hangtod kanus-a ka matulog, ikaw nga tawong tapulan? Kanus-a ka man mobangon sa imong pagkatulog?
Hanggang kailan matutulog ka, Oh tamad? Kailan ka babangon sa iyong pagkakatulog?
10 “Diyutay nga pagkatulog, diyutay nga pagpahulay, gamay nga pagtiklop sa mga kamot aron sa pagpahulay”—
Kaunti pang pagkakatulog, kaunti pang pagkaidlip, kaunti pang paghahalukipkip ng mga kamay upang matulog:
11 ug ang imong kakabos moabot sama sa kawatan ug ang imong panginahanglanon sama sa armadong sundalo.
Sa gayo'y ang iyong karalitaan ay darating na parang magnanakaw, at ang iyong kasalatan na parang lalaking may sandata.
12 Ang walay hinungdan nga tawo—ang daotang tawo—nagkinabuhi pinaagi sa pagkabaliko sa iyang sinultihan,
Taong walang kabuluhan, taong masama, ay siya na lumalakad na may masamang bibig;
13 nagapangidhat ang iyang mga mata, nagasinyas gamit ang iyang mga tiil ug nagatudlo gamit ang iyang mga tudlo.
Na kumikindat ng kaniyang mga mata, na nagsasalita ng kaniyang mga paa, na nagsasalita ng kaniyang mga daliri;
14 Nagplano siya ug daotan uban sa iyang malinlahong kasingkasing; kanunay siyang nagabuhat ug kasamok.
Pagdaraya ay nasa kaniyang puso, siya'y laging kumakatha ng kasamaan; siya'y naghahasik ng pagtatalo.
15 Busa sa kalit modangat kaniya ang iyang kalisdanan; sa diyutay nga panahon mabuak siya nga walay kaayohan.
Kaya't darating na bigla ang kaniyang kasakunaan; sa kabiglaanan ay mababasag siya, at walang kagamutan.
16 Adunay unom ka mga butang nga gidumtan ni Yahweh, pito nga malaw-ay alang kaniya.
May anim na bagay na ipinagtatanim ng Panginoon; Oo, pito na mga kasuklamsuklam sa kaniya:
17 Ang mga mata sa mapahitas-ong tawo, ang dila nga nagapamakak, mga kamot nga nagpaawas sa dugo sa mga tawong walay sala,
Mga palalong mata, sinungaling na dila, at mga kamay na nagbububo ng walang salang dugo;
18 ang kasingkasing nga mobuhat ug daotang mga laraw, mga tiil nga dali lang modagan sa pagbuhat ug daotan,
Puso na kumakatha ng mga masamang akala, mga paa na matulin sa pagtakbo sa kasamaan;
19 ang saksi nga nagabuga ug mga bakak ug ang tawo nga nagtanom ug kasamok taliwala sa managsoon.
Sinungaling na saksi na nagsasalita ng kabulaanan, at ang naghahasik ng pagtatalo sa gitna ng magkakapatid.
20 Akong anak, tumana ang mando sa imong amahan ug ayaw isalikway ang gitudlo sa imong inahan.
Anak ko, ingatan mo ang utos ng iyong ama, at huwag mong kalimutan ang kautusan ng iyong ina:
21 Kanunay kining ihigot diha sa imong kasingkasing; ihigot kini sa imong liog.
Ikintal mong lagi sa iyong puso, itali mo sa iyong leeg.
22 Kung maglakaw ka, mogiya kini kanimo; kung matulog ka, mobantay kini kanimo; ug kung magmata ka, motudlo kini kanimo.
Pagka ikaw ay lumalakad, papatnubay sa iyo; pagka ikaw ay natutulog, babantay sa iyo; at pagka ikaw ay gumigising, makikipagusap sa iyo.
23 Kay ang mga pagmando mao ang lampara, ug ang pagtudlo mao ang kahayag; ang pagbadlong sa pagpanton mao ang dalan sa kinabuhi.
Sapagka't ang utos ay tanglaw; at ang kautusan ay liwanag; at ang mga saway na turo ay daan ng buhay:
24 Ipahilayo ka niini gikan sa daotang babaye, gikan sa malumo nga mga pulong sa mananapaw.
Upang ingatan ka sa masamang babae, Sa tabil ng dila ng di kilala.
25 Ayaw kaibog diha sa imong kasingkasing sa iyang kaanyag ug ayaw itugot nga madani ka sa iyang mga pilok.
Huwag mong pitahin ang kaniyang kagandahan sa iyong puso; at huwag ka mang hulihin niya ng kaniyang mga talukap-mata.
26 Ang pakigdulog sa babayeng gabaligya ug dungog nagkantidad lamang sa usa ka tinapay, apan ang asawa sa uban maoy hinungdan nga kawad-an ka sa imong kinabuhi.
Sapagka't dahil sa isang masamang babae ay walang naiiwan sa lalake kundi isang putol na tinapay: at hinuhuli ng mangangalunya ang mahalagang buhay.
27 Makahimo ba sa pagdala ug kalayo ang tawo sa iyang dughan nga dili masunog ang iyang bisti?
Makakukuha ba ng apoy ang tao sa kaniyang sinapupunan, at hindi masusunog ang kaniyang mga suot?
28 Makahimo ba sa paglakaw sa baga ang tawo nga dili mapaso ang iyang mga tiil?
O makalalakad ba ang sinoman sa mga mainit na baga, at ang kaniyang mga paa ay hindi mapapaso?
29 Mao usab ang tawo nga modulog sa asawa sa iyang silingan; ang tawo nga modulog kaniya pagasilotan gayod.
Gayon ang sumisiping sa asawa ng kaniyang kapuwa; sinomang humipo ay hindi maaaring di parusahan.
30 Ang mga tawo dili motamay sa kawatan kung mangawat kini aron sa pagtagbaw sa iyang panginahanglan sa dihang gutom kini.
Hindi hinahamak ng mga tao ang magnanakaw kung siya'y nagnanakaw, upang busugin siya pagka siya'y gutom:
31 Apan kung masakpan siya, magbayad gayod siya sa makapito ka pilo sa kung unsa ang iyang gikawat; kinahanglan iyang ihatag ang tanan nga adunay bili diha sa iyang panimalay.
Nguni't kung siya'y masumpungan, isasauli niyang makapito; kaniyang ibibigay ang lahat na laman ng kaniyang bahay.
32 Ang tawo nga nanapaw walay panabot; ang tawo nga mobuhat niini naglaglag sa iyang kaugalingon.
Siyang nagkakamit ng pangangalunya sa isang babae ay walang bait: ang gumagawa niyaon ay nagpapahamak sa kaniyang sariling kaluluwa.
33 Mga samad ug kaulawan mao ang angay kaniya ug ang iyang kaulawan dili mawala.
Mga sugat at kasiraang puri ang tatamuhin niya; at ang kaniyang kapintasan ay hindi mapapawi.
34 Kay ang pangabugho makapasuko pag-ayo sa usa ka lalaki; dili siya magpakita ug kaluoy kung manimalos siya.
Sapagka't ang paninibugho ay pagiinit ng tao; at hindi siya magpapatawad sa kaarawan ng panghihiganti.
35 Dili siya modawat ug bayad ug dili siya mahaylo, bisan ug hatagan nimo siya ug daghang gasa.
Hindi niya pakukundanganan ang anomang tubos; ni magpapahinga man siyang tuwa, bagaman ikaw ay magbigay ng maraming suhol.
