Panultihon 6
1 Akong anak, kung gigahin nimo ang imong salapi ingon nga bayad sa utang sa imong silingan, kung nagsaad ka alang sa utang sa usa ka tawo nga wala nimo mailhi,
O son my if you have stood surety for fellow-citizen your you have struck for the stranger palms your.
2 imong gilit-ag ang imong kaugalingon pinaagi sa imong saad ug nabihag ka pinaagi sa mga pulong sa imong baba.
You have been ensnared by [the] words of mouth your you have been caught by [the] words of mouth your.
3 Kung nabihag ka pinaagi sa imong mga pulong, akong anak, buhata kini ug luwasa ang imong kaugalingon, sanglit nahulog ka man sa kamot sa imong silingan; lakaw ug ipaubos ang imong kaugalingon ug isulti ang imong kahimtang ngadto sa imong silingan.
Do this then - O son my and deliver yourself for you have come in [the] palm of neighbor your go humble yourself and importune neighbor your.
4 Ayaw pakatulga ang imong mga mata ug ayaw papahulaya ang imong mga pilok.
May not you give sleep to eyes your and slumber to eyelids your.
5 Luwasa ang imong kaugalingon sama sa lagsaw gikan sa kamot sa mangangayam, sama sa langgam gikan sa kamot sa mangangayam ug langgam.
Deliver yourself like a gazelle from a hand and like a bird from [the] hand of a fowler.
6 Tan-awa ang hulmigas, ikaw nga tawong tapulan, hunahunaa ang iyang mga pamaagi, ug pagmanggialamon.
Go to an ant O sluggard consider ways its and become wise.
7 Kini walay pangulo, opisyal, o magmamando,
Which not [belongs] to it [is] commander of icer and ruler.
8 apan nag-andam kini ug pagkaon sa ting-init ug sa panahon sa ting-ani nagtigom kini kung unsay kaonon.
It prepares in the summer food its it gathers at the harvest food its.
9 Hangtod kanus-a ka matulog, ikaw nga tawong tapulan? Kanus-a ka man mobangon sa imong pagkatulog?
Until when? O sluggard - will you lie down when? will you rise from sleep your.
10 “Diyutay nga pagkatulog, diyutay nga pagpahulay, gamay nga pagtiklop sa mga kamot aron sa pagpahulay”—
A little of sleep a little of slumber a little of - folding of hands to rest.
11 ug ang imong kakabos moabot sama sa kawatan ug ang imong panginahanglanon sama sa armadong sundalo.
And it will come like a traveler poverty your and lack your like a man of shield.
12 Ang walay hinungdan nga tawo—ang daotang tawo—nagkinabuhi pinaagi sa pagkabaliko sa iyang sinultihan,
A person of worthlessness a person of wickedness [is] walking crookedness of mouth.
13 nagapangidhat ang iyang mga mata, nagasinyas gamit ang iyang mga tiil ug nagatudlo gamit ang iyang mga tudlo.
[he is] winking (With eyes his *Q(K)*) [he is] scraping (with feet his *Q(K)*) [he is] pointing with fingers his.
14 Nagplano siya ug daotan uban sa iyang malinlahong kasingkasing; kanunay siyang nagabuhat ug kasamok.
Perverse things - [are] in heart his [he is] devising evil at every time (contentions *Q(K)*) he sends out.
15 Busa sa kalit modangat kaniya ang iyang kalisdanan; sa diyutay nga panahon mabuak siya nga walay kaayohan.
There-fore suddenly it will come disaster his an instant he will be broken and there not [will be] healing.
16 Adunay unom ka mga butang nga gidumtan ni Yahweh, pito nga malaw-ay alang kaniya.
Six [things] those he hates Yahweh and [are] seven ([the] disgusting thing of *Q(K)*) self his.
17 Ang mga mata sa mapahitas-ong tawo, ang dila nga nagapamakak, mga kamot nga nagpaawas sa dugo sa mga tawong walay sala,
Eyes haughty a tongue of falsehood and hands [which] shed blood innocent.
18 ang kasingkasing nga mobuhat ug daotang mga laraw, mga tiil nga dali lang modagan sa pagbuhat ug daotan,
A heart [which] devises plans of wickedness feet [which] hurry to run to evil.
19 ang saksi nga nagabuga ug mga bakak ug ang tawo nga nagtanom ug kasamok taliwala sa managsoon.
[who] he breathes out Lies a witness of falsehood and [one who] spreads contentions between brothers.
20 Akong anak, tumana ang mando sa imong amahan ug ayaw isalikway ang gitudlo sa imong inahan.
Keep O son my [the] commandment of father your and may not you forsake [the] instruction of mother your.
21 Kanunay kining ihigot diha sa imong kasingkasing; ihigot kini sa imong liog.
Bind them on heart your continually tie them on necks your.
22 Kung maglakaw ka, mogiya kini kanimo; kung matulog ka, mobantay kini kanimo; ug kung magmata ka, motudlo kini kanimo.
When walking about you - it will guide you when lying down you it will watch over you and you will awake it it will speak to you.
23 Kay ang mga pagmando mao ang lampara, ug ang pagtudlo mao ang kahayag; ang pagbadlong sa pagpanton mao ang dalan sa kinabuhi.
For [is] a lamp [the] commandment and [the] instruction [is] a light and [are] a way of life rebukes of discipline.
24 Ipahilayo ka niini gikan sa daotang babaye, gikan sa malumo nga mga pulong sa mananapaw.
To keep you from a woman of evil from smoothness of tongue a foreign [woman].
25 Ayaw kaibog diha sa imong kasingkasing sa iyang kaanyag ug ayaw itugot nga madani ka sa iyang mga pilok.
May not you desire beauty her in heart your and may not she capture you with eyelids her.
26 Ang pakigdulog sa babayeng gabaligya ug dungog nagkantidad lamang sa usa ka tinapay, apan ang asawa sa uban maoy hinungdan nga kawad-an ka sa imong kinabuhi.
For [the] price a woman a prostitute to a round loaf of bread and [the] wife of a man a life precious she hunts.
27 Makahimo ba sa pagdala ug kalayo ang tawo sa iyang dughan nga dili masunog ang iyang bisti?
¿ Will he snatch up a man fire in bosom his and garments his not will they be burned?
28 Makahimo ba sa paglakaw sa baga ang tawo nga dili mapaso ang iyang mga tiil?
Or? will he walk? a man on burning coals and feet his not will they be scorched.
29 Mao usab ang tawo nga modulog sa asawa sa iyang silingan; ang tawo nga modulog kaniya pagasilotan gayod.
[is] thus The [one who] goes into [the] wife of neighbor his not he will go unpunished every [one who] touches her.
30 Ang mga tawo dili motamay sa kawatan kung mangawat kini aron sa pagtagbaw sa iyang panginahanglan sa dihang gutom kini.
Not people despise the thief if he will steal to fill appetite his for he will be hungry.
31 Apan kung masakpan siya, magbayad gayod siya sa makapito ka pilo sa kung unsa ang iyang gikawat; kinahanglan iyang ihatag ang tanan nga adunay bili diha sa iyang panimalay.
And he will be found out he will make restitution sevenfold all [the] wealth of house his he will give.
32 Ang tawo nga nanapaw walay panabot; ang tawo nga mobuhat niini naglaglag sa iyang kaugalingon.
[one who] commits adultery A woman [is] lacking of heart [one who] destroys own self his he he will do it.
33 Mga samad ug kaulawan mao ang angay kaniya ug ang iyang kaulawan dili mawala.
A wound and shame he will find and reproach his not it will be wiped away.
34 Kay ang pangabugho makapasuko pag-ayo sa usa ka lalaki; dili siya magpakita ug kaluoy kung manimalos siya.
For jealousy [is the] rage of a man and not he will have compassion on a day of vengeance.
35 Dili siya modawat ug bayad ug dili siya mahaylo, bisan ug hatagan nimo siya ug daghang gasa.
Not he will lift up [the] face of any ransom and not he will be willing for you will make great a bribe.
