< Panultihon 6 >
1 Akong anak, kung gigahin nimo ang imong salapi ingon nga bayad sa utang sa imong silingan, kung nagsaad ka alang sa utang sa usa ka tawo nga wala nimo mailhi,
我兒,你如果為你的朋友作保,或為外人擊掌;
2 imong gilit-ag ang imong kaugalingon pinaagi sa imong saad ug nabihag ka pinaagi sa mga pulong sa imong baba.
你如果為你口中說的話所連累,為你口中的言詞所束縛,
3 Kung nabihag ka pinaagi sa imong mga pulong, akong anak, buhata kini ug luwasa ang imong kaugalingon, sanglit nahulog ka man sa kamot sa imong silingan; lakaw ug ipaubos ang imong kaugalingon ug isulti ang imong kahimtang ngadto sa imong silingan.
那麼,我兒,你既然已陷在你友人的手中,你就該逃脫,該這樣做:火速前去,央求你的友人,
4 Ayaw pakatulga ang imong mga mata ug ayaw papahulaya ang imong mga pilok.
不要合上眼睛睡覺,也不要垂下眼瞼假寐,
5 Luwasa ang imong kaugalingon sama sa lagsaw gikan sa kamot sa mangangayam, sama sa langgam gikan sa kamot sa mangangayam ug langgam.
應急速解救自己,如羚羊掙脫羅網,飛鳥逃脫獵人的圈套。
6 Tan-awa ang hulmigas, ikaw nga tawong tapulan, hunahunaa ang iyang mga pamaagi, ug pagmanggialamon.
懶漢,你去看看螞蟻,觀察牠的作風,便可得些智識:
7 Kini walay pangulo, opisyal, o magmamando,
牠沒有領袖,沒有監督,沒有君王,
8 apan nag-andam kini ug pagkaon sa ting-init ug sa panahon sa ting-ani nagtigom kini kung unsay kaonon.
但在夏天卻知準備食糧,在秋收時積貯養料。
9 Hangtod kanus-a ka matulog, ikaw nga tawong tapulan? Kanus-a ka man mobangon sa imong pagkatulog?
懶漢,你要睡到幾時,你幾時纔睡醒﹖「
10 “Diyutay nga pagkatulog, diyutay nga pagpahulay, gamay nga pagtiklop sa mga kamot aron sa pagpahulay”—
再睡片刻,再假寐片刻,再抱臂躺臥片刻! 」
11 ug ang imong kakabos moabot sama sa kawatan ug ang imong panginahanglanon sama sa armadong sundalo.
這樣貧窮就要如同竊賊,困乏也要如同武士,向你侵襲。
12 Ang walay hinungdan nga tawo—ang daotang tawo—nagkinabuhi pinaagi sa pagkabaliko sa iyang sinultihan,
無賴與惡徒,行事滿口欺詐;
13 nagapangidhat ang iyang mga mata, nagasinyas gamit ang iyang mga tiil ug nagatudlo gamit ang iyang mga tudlo.
他以眼傳神,以腳示意,以手指東畫西。
14 Nagplano siya ug daotan uban sa iyang malinlahong kasingkasing; kanunay siyang nagabuhat ug kasamok.
他存心不良,常蓄意惹事生非。
15 Busa sa kalit modangat kaniya ang iyang kalisdanan; sa diyutay nga panahon mabuak siya nga walay kaayohan.
為此,他的喪亡必突然來臨,霎時間全被毀滅,無法挽救。
16 Adunay unom ka mga butang nga gidumtan ni Yahweh, pito nga malaw-ay alang kaniya.
上主憎恨的事,共有六件,連他心裏最厭惡的事,共有七件:
17 Ang mga mata sa mapahitas-ong tawo, ang dila nga nagapamakak, mga kamot nga nagpaawas sa dugo sa mga tawong walay sala,
傲慢的眼睛,撒謊的舌頭,流無i辜者血的手,
18 ang kasingkasing nga mobuhat ug daotang mga laraw, mga tiil nga dali lang modagan sa pagbuhat ug daotan,
策劃陰謀的心,疾趨行惡的腳,
19 ang saksi nga nagabuga ug mga bakak ug ang tawo nga nagtanom ug kasamok taliwala sa managsoon.
說謊的假見證,和在兄弟間搬弄事非的人。
20 Akong anak, tumana ang mando sa imong amahan ug ayaw isalikway ang gitudlo sa imong inahan.
我兒,應堅守你父親的命令,不要放棄你母親的教訓;
21 Kanunay kining ihigot diha sa imong kasingkasing; ihigot kini sa imong liog.
應將二者常刻在你心中,繫在你的頸項上。
22 Kung maglakaw ka, mogiya kini kanimo; kung matulog ka, mobantay kini kanimo; ug kung magmata ka, motudlo kini kanimo.
她們在你行路時引領你,在你躺臥時看護你;在你醒來時與你交談。
23 Kay ang mga pagmando mao ang lampara, ug ang pagtudlo mao ang kahayag; ang pagbadlong sa pagpanton mao ang dalan sa kinabuhi.
因為父命是盞燈,母教是光明,嚴格的勸告是生命的道路,
24 Ipahilayo ka niini gikan sa daotang babaye, gikan sa malumo nga mga pulong sa mananapaw.
使你遠避惡意的女人,離開淫婦阿諛的言詞,
25 Ayaw kaibog diha sa imong kasingkasing sa iyang kaanyag ug ayaw itugot nga madani ka sa iyang mga pilok.
不讓你的心貪戀她的美色,不讓她的秋波迷惑你,
26 Ang pakigdulog sa babayeng gabaligya ug dungog nagkantidad lamang sa usa ka tinapay, apan ang asawa sa uban maoy hinungdan nga kawad-an ka sa imong kinabuhi.
因為娼妓所求的只是一塊餅,有夫之婦卻獵取寶貴的生命。
27 Makahimo ba sa pagdala ug kalayo ang tawo sa iyang dughan nga dili masunog ang iyang bisti?
人豈能懷中藏火,而不燒毀自己的衣服﹖
28 Makahimo ba sa paglakaw sa baga ang tawo nga dili mapaso ang iyang mga tiil?
人豈能在火炭上行走,而不灼傷自己的腳﹖
29 Mao usab ang tawo nga modulog sa asawa sa iyang silingan; ang tawo nga modulog kaniya pagasilotan gayod.
與他人妻子通姦的人就是這樣:凡接近她的,必難免受罰。
30 Ang mga tawo dili motamay sa kawatan kung mangawat kini aron sa pagtagbaw sa iyang panginahanglan sa dihang gutom kini.
盜賊若因饑餓行竊以果腹,人都不鄙視他;
31 Apan kung masakpan siya, magbayad gayod siya sa makapito ka pilo sa kung unsa ang iyang gikawat; kinahanglan iyang ihatag ang tanan nga adunay bili diha sa iyang panimalay.
但若被擒獲了,他仍須七倍償還,交出家中所有的財物。
32 Ang tawo nga nanapaw walay panabot; ang tawo nga mobuhat niini naglaglag sa iyang kaugalingon.
與婦人通姦的人,實屬愚眛,他這樣做,卻是毀滅自己。
33 Mga samad ug kaulawan mao ang angay kaniya ug ang iyang kaulawan dili mawala.
他必遭受可恥的打擊,並且他的恥辱,永不得拭去,
34 Kay ang pangabugho makapasuko pag-ayo sa usa ka lalaki; dili siya magpakita ug kaluoy kung manimalos siya.
因為妒火能激怒男人,使他在報復時,決不留情;
35 Dili siya modawat ug bayad ug dili siya mahaylo, bisan ug hatagan nimo siya ug daghang gasa.
任何的賠償,他都不理睬;即便你多送禮品,他也不肯罷休。