Panultihon 4
1 Mga anak, paminaw sa pagpanudlo sa amahan, ug patalinghogi aron mahibaloan ninyo kung unsa ang panabot.
Sikilizeni wanangu, mafundisho ya baba yenu; sikilizeni kwa makini na mpate ufahamu.
2 Hatagan ko kamo ug maayo nga mga pagpanudlo; ayaw talikdi ang akong pagpanudlo.
Ninawapa mafundisho ya maana, kwa hiyo msiyaache mafundisho yangu.
3 Sa dihang bata pa ako diha sa akong amahan, huyang ug nag-inusarang anak sa akong inahan,
Nilipokuwa mvulana mdogo katika nyumba ya baba yangu, ningali mchanga na mtoto pekee kwa mama yangu,
4 gitudloan niya ako ug miingon kanako, “Kupti dayon sa imong kasingkasing ang akong mga pulong; tumana ang akong mga mando ug pagkinabuhi.
baba alinifundisha akisema, “Yashike maneno yangu yote kwa moyo wako wote; yashike maagizo yangu na wewe utaishi.
5 Batoni ang kaalam ug pagpanabot; ayaw kalimti ug ayaw isalikway ang mga pulong sa akong baba;
Pata hekima, pata ufahamu; usiyasahau maneno yangu wala usiyaache.
6 ayaw biyai ang kaalam ug magbantay siya kanimo; higugmaa siya ug panalipdan ka niya.
Usimwache hekima naye atakuweka salama; mpende, naye atakulinda.
7 Ang kaalam mao ang mahinungdanong butang, busa batoni ang kaalam ug gastoha ang tanan kanimo aron makab-ot nimo ang panabot.
Hekima ni bora kuliko vitu vyote; kwa hiyo jipe hekima. Hata ikikugharimu vyote ulivyo navyo, pata ufahamu.
8 Pangandoya ang kaalam ug bayawon ka niya; pasidunggan ka niya kung gakson mo siya.
Mstahi, naye atakukweza; mkumbatie, naye atakuheshimu.
9 Pagapurong-purongan ka niya ug kadungganan sa imong ulo; hatagan ka niya ug matahom nga korona.”
Atakuvika shada la neema kichwani mwako na kukupa taji ya utukufu.”
10 Akong anak, paminaw ug patalinghogi ang akong mga pulong, ug makabaton ka ug daghang katuigan sa imong kinabuhi.
Sikiliza mwanangu, kubali ninachokuambia, nayo miaka ya maisha yako itakuwa mingi.
11 Giyahan ko ikaw sa dalan sa kaalam; tultolan ko ikaw sa tul-id nga mga agianan.
Ninakuongoza katika njia ya hekima na kukuongoza katika mapito yaliyonyooka.
12 Sa imong paglakaw, walay mobabag sa imong dalan ug kung ikaw modagan, dili ka mapandol.
Utembeapo, hatua zako hazitazuiliwa; ukimbiapo, hutajikwaa.
13 Kupti ang pagpanton, ayaw kini buhii; panalipdi kini, kay mao kini ang imong kinabuhi.
Mkamate sana elimu, usimwache aende zake; mshike, maana yeye ni uzima wako.
14 Ayaw sunda ang agianan sa daotan ug ayaw paglakaw sa dalan niadtong nagbuhat sa daotan.
Usiuweke mguu wako katika njia ya waovu wala usitembee katika njia ya watu wabaya.
15 Likayi kini, ayaw pag-adto niini; talikod gikan niini ug lakaw sa laing dalan.
Epukana nayo, usisafiri katika njia hiyo; achana nayo, na uelekee njia yako.
16 Tungod kay dili sila makatulog hangtod dili sila makahimo ug daotan ug dili sila makatulog hangtod mapandol nila ang uban.
Kwa kuwa hawawezi kulala mpaka watende uovu; wanashindwa hata kusinzia mpaka wamwangushe mtu.
17 Tungod kay nagkaon sila ug tinapay sa kadaotan ug nag-inom sa bino sa kasamok.
Wanakula mkate wa uovu, na kunywa mvinyo wa jeuri.
18 Apan ang agianan sa tawo nga nagbuhat ug matarong sama sa unang kahayag nga modan-ag; nagkaanam kini ug kahayag hangtod nga mihayag na gayod.
Njia ya wenye haki ni kama nuru ya kwanza ya mapambazuko, ambayo hungʼaa zaidi na zaidi mpaka mchana mkamilifu.
19 Ang dalan sa daotan sama sa kangitngit—wala sila masayod kung unsa ang makapandol kanila.
Lakini njia ya waovu ni kama giza nene; hawajui kinachowafanya wajikwae.
20 Akong anak, patalinghogi ang akong mga pulong; paminaw ang akong gipanulti.
Mwanangu, yasikilize kwa makini yale ninayokuambia; sikiliza kwa makini maneno yangu.
21 Ayaw itugot nga mawala sila sa imong panan-aw; tipigi sila sa imong kasingkasing.
Usiruhusu yaondoke machoni pako, yahifadhi ndani ya moyo wako;
22 Kay ang akong mga pulong mao ang kinabuhi alang niadtong nagapangita niini ug kaayohan sa ilang tibuok panglawas.
kwa sababu ni uzima kwa wale wanaoyapata na afya kwa mwili wote wa mwanadamu.
23 Panalipdi ang imong kasingkasing ug bantayi kini uban sa tanang pagkugi, kay gikan niini modagayday ang tuboran sa kinabuhi.
Zaidi ya yote, linda moyo wako, kuliko yote uyalindayo, maana ndiko zitokako chemchemi za uzima.
24 Isalikway ang hiwi nga pamulong gikan kanimo ug biyai ang mga daotang pagpanulti diha kanimo.
Epusha kinywa chako na ukaidi; weka mazungumzo machafu mbali na midomo yako.
25 Itan-aw ang imong mga mata sa unahan ug itutok ang imong panan-aw sa imong atubangan.
Macho yako na yatazame mbele, kaza macho yako moja kwa moja mbele yako.
26 Himoang patag ang imong agianan; unya tanan nimong mga dalan mahilayo sa kakuyaw.
Sawazisha mapito ya miguu yako na njia zako zote ziwe zimethibitika.
27 Ayaw pagtipas diha sa tuo o diha sa wala; ilikay ang imong tiil gikan sa daotan.
Usigeuke kulia wala kushoto; epusha mguu wako na ubaya.
