Panultihon 4
1 Mga anak, paminaw sa pagpanudlo sa amahan, ug patalinghogi aron mahibaloan ninyo kung unsa ang panabot.
Listen, sons, to a father's instruction, and pay attention so you will know what understanding is.
2 Hatagan ko kamo ug maayo nga mga pagpanudlo; ayaw talikdi ang akong pagpanudlo.
I am giving you good instructions; do not forsake my teaching.
3 Sa dihang bata pa ako diha sa akong amahan, huyang ug nag-inusarang anak sa akong inahan,
When I was a son of my father, the tender and only child of my mother,
4 gitudloan niya ako ug miingon kanako, “Kupti dayon sa imong kasingkasing ang akong mga pulong; tumana ang akong mga mando ug pagkinabuhi.
he taught me and said to me, “Let your heart hold fast to my words; keep my commands and live.
5 Batoni ang kaalam ug pagpanabot; ayaw kalimti ug ayaw isalikway ang mga pulong sa akong baba;
Acquire wisdom and understanding; do not forget and do not reject the words of my mouth;
6 ayaw biyai ang kaalam ug magbantay siya kanimo; higugmaa siya ug panalipdan ka niya.
do not abandon wisdom and she will watch over you; love her and she will keep you safe.
7 Ang kaalam mao ang mahinungdanong butang, busa batoni ang kaalam ug gastoha ang tanan kanimo aron makab-ot nimo ang panabot.
Wisdom is the most important thing, so acquire wisdom and spend all you own so you can get understanding.
8 Pangandoya ang kaalam ug bayawon ka niya; pasidunggan ka niya kung gakson mo siya.
Cherish wisdom and she will exalt you; she will honor you when you embrace her.
9 Pagapurong-purongan ka niya ug kadungganan sa imong ulo; hatagan ka niya ug matahom nga korona.”
She will put a wreath of honor on your head; she will give you a beautiful crown.”
10 Akong anak, paminaw ug patalinghogi ang akong mga pulong, ug makabaton ka ug daghang katuigan sa imong kinabuhi.
Listen, my son, and pay attention to my words, and you will have many years in your life.
11 Giyahan ko ikaw sa dalan sa kaalam; tultolan ko ikaw sa tul-id nga mga agianan.
I direct you in the way of wisdom; I lead you down straight paths.
12 Sa imong paglakaw, walay mobabag sa imong dalan ug kung ikaw modagan, dili ka mapandol.
When you walk, no one will stand in your way and if you run, you will not stumble.
13 Kupti ang pagpanton, ayaw kini buhii; panalipdi kini, kay mao kini ang imong kinabuhi.
Hold on to instruction, do not let it go; guard it, for it is your life.
14 Ayaw sunda ang agianan sa daotan ug ayaw paglakaw sa dalan niadtong nagbuhat sa daotan.
Do not follow the path of the wicked and do not go along the way of those who do evil.
15 Likayi kini, ayaw pag-adto niini; talikod gikan niini ug lakaw sa laing dalan.
Avoid it, do not go on it; turn away from it and go another way.
16 Tungod kay dili sila makatulog hangtod dili sila makahimo ug daotan ug dili sila makatulog hangtod mapandol nila ang uban.
For they cannot sleep until they do evil and they are robbed of sleep until they cause someone to stumble.
17 Tungod kay nagkaon sila ug tinapay sa kadaotan ug nag-inom sa bino sa kasamok.
For they eat the bread of wickedness and drink the wine of violence.
18 Apan ang agianan sa tawo nga nagbuhat ug matarong sama sa unang kahayag nga modan-ag; nagkaanam kini ug kahayag hangtod nga mihayag na gayod.
But the path of righteous people is like the first light that grows brighter; it shines more and more until the fullness of the day comes.
19 Ang dalan sa daotan sama sa kangitngit—wala sila masayod kung unsa ang makapandol kanila.
The way of the wicked is like darkness— they do not know what it is they stumble over.
20 Akong anak, patalinghogi ang akong mga pulong; paminaw ang akong gipanulti.
My son, pay attention to my words; incline your ear to my sayings.
21 Ayaw itugot nga mawala sila sa imong panan-aw; tipigi sila sa imong kasingkasing.
Do not let them turn away from your eyes; keep them in your heart.
22 Kay ang akong mga pulong mao ang kinabuhi alang niadtong nagapangita niini ug kaayohan sa ilang tibuok panglawas.
For my words are life to those who find them and health to their whole body.
23 Panalipdi ang imong kasingkasing ug bantayi kini uban sa tanang pagkugi, kay gikan niini modagayday ang tuboran sa kinabuhi.
Keep your heart safe and guard it with all diligence, for from it flow the springs of life.
24 Isalikway ang hiwi nga pamulong gikan kanimo ug biyai ang mga daotang pagpanulti diha kanimo.
Put crooked speech away from you and put corrupt talk far from you.
25 Itan-aw ang imong mga mata sa unahan ug itutok ang imong panan-aw sa imong atubangan.
Let your eyes look straight ahead and fix your gaze straight before you.
26 Himoang patag ang imong agianan; unya tanan nimong mga dalan mahilayo sa kakuyaw.
Make a level path for your foot; then all your ways will be secure.
27 Ayaw pagtipas diha sa tuo o diha sa wala; ilikay ang imong tiil gikan sa daotan.
Do not turn aside to the right or to the left; turn your foot away from evil.
