Panultihon 31
1 Ang mga pulong ni Haring Lemuel— ang panagna nga gitudlo sa iyang inahan.
My words have been spoken by God—the oracular answer of a king, whom his mother instructed.
2 Unsa man, akong anak? Ug unsa man, anak sa akong sabakan? ug unsa man, anak sa akong mga panaad? —
What wilt thou keep, my son, what? the words of God. My firstborn son, I speak to thee: what? son of my womb? what? son of my vows?
3 Ayaw ihatag ang imong kusog sa babaye, o ang imong mga pamaagi niadtong maglaglag sa mga hari.
Give not thy wealth to women, nor thy mind and living to remorse. Do all things with counsel: drink wine with counsel.
4 Dili kini alang sa mga hari, Lemuel, dili kini alang sa mga hari aron pag-inom sa bino, ni ang mga magmamando aron mangutana, “Hain man ang isog nga ilimnon?”
Princes are prone to anger: let them then not drink wine:
5 Tungod kay kung moinom sila, makalimtan nila kung unsa ang kasugoan, ug yatakan ang mga katungod sa tanang mga gidaogdaog.
lest they drink, and forget wisdom, and be not able to judge the poor rightly.
6 Hatagi ug isog nga ilimnon ang mga tawo nga mangahanaw ug bino niadtong hilabihan ang kasakit.
Give strong drink to those that are in sorrow, and the wine to drink to those in pain:
7 Moinom siya ug mahikalimtan niya ang iyang kawalad-on ug dili niya mahinumdoman ang iyang kasamok.
that they may forget their poverty, and may not remember their troubles any more.
8 Pakigsulti alang niadtong dili makasulti, alang sa kaayohan sa tanan nga hapit na mangahanaw.
Open thy mouth with the word of God, and judge all fairly.
9 Pagsulti ug paghukom pinaagi sa sukdanan kung unsa ang husto ug labani ang katungod sa mga kabos ug nagakinahanglan nga mga tawo.
Open thy mouth and judge justly, and plead the cause of the poor and weak.
10 Kinsa man ang makakita ug takos nga asawa? Ang iyang kabililhon labaw pa sa mga alahas.
Who shall find a virtuous woman? for such a one is more valuable than precious stones.
11 Ang kasingkasing sa iyang bana mosalig kaniya, ug dili gayod siya mahimong kabos.
The heart of her husband trusts in her: such a one shall stand in no need of fine spoils.
12 Mobuhat gayod siya ug maayong mga butang alang kaniya ug dili ang daotan sa tanang mga adlaw sa iyang kinabuhi.
For she employs all her living for her husband's good.
13 Magpili siya ug balahibo sa karnero ug lanot sa lino nga tanom, ug magabuhat uban ang kalipay sa iyang mga kamot.
Gathering wool and flax, she makes it serviceable with her hands.
14 Sama siya sa nagpatigayon nga mga sakayan; nagdala siya sa iyang pagkaon gikan sa halayo.
She is like a ship trading from a distance: so she procures her livelihood.
15 Mobangon siya samtang gabii pa ug mohatag ug pagkaon sa iyang panimalay, ug ibahinbahin niya ang buluhaton alang sa iyang mga sulugoong babaye.
And she rises by night, and gives food to her household, and [appointed] tasks to her maidens.
16 Maghunahuna siya ug uma ug paliton kini, uban sa kinitaan sa iyang mga kamot motanom siya ug paras.
She views a farm, and buys it: and with the fruit of her hands she plants and a possession.
17 Bistihan niya ang iyang kaugalingon sa kusog ug himoon niyang kusgan ang iyang mga bukton.
She strongly girds her loins, and strengthens her arms for work.
18 Makita niya kung unsa ang maayo nga makaginansya siya; sa tibuok gabii wala gipalong ang iyang lampara.
And she finds by experience that working is good; and her candle goes not out all night.
19 Gibutang niya ang iyang mga kamot sa lamboranan, ug iyang gigunitan ang nilubid nga tanod.
She reaches forth her arms to needful [works], and applies her hands to the spindle.
20 Gituy-od niya ang iyang kamot sa mga tawong kabos; gituy-od niya ang iyang kamot sa mga tawong nanginahanglan.
And she opens her hands to the needy, and reaches out fruit to the poor.
21 Dili siya mahadlok sa niyebe alang sa iyang panimalay, kay ang tibuok niya nga panimalay nabistihan sa dagtom pula.
Her husband is not anxious about those at home when he tarries anywhere abroad: for all her household are clothed.
22 Naghimo siya ug hapin alang sa iyang higdaanan, ug nagbisti siya ug labing maayo nga tapul nga lino.
She makes for her husband clothes of double texture, and garments for herself of fine linen and scarlet.
23 Inila ang iyang bana sa mga ganghaan, kung molingkod siya kauban sa mga kadagkoan sa yuta.
And her husband becomes a distinguished [person] in the gates, when he sits in council with the old inhabitants of the land.
24 Naghimo siya ug lino nga mga panapton ug gibaligya kini, ug nagbaligya siya ug mga bakus sa mga nagapatigayon.
She makes fine linens, and sells girdles to the Chananites: she opens her mouth heedfully and with propriety, and controls her tongue.
25 Nabistihan siya uban ang kusog ug kadungganan, ug mokatawa siya sa dihang moabot ang panahon.
She puts on strength and honour; and rejoices in the last days.
26 Magabuka siya sa iyang baba uban ang kaalam ug ang balaod sa pagkamaluluy-on anaa sa iyang dila.
But she opens her mouth wisely, and according to law.
27 Nagabantay siya sa tanang pamaagi sa iyang panimalay ug dili mokaon sa tinapay nga walay pulos
The ways of her household are careful, and she eats not the bread of idleness.
28 Mobangon ang iyang mga anak ug tawgon siya ug bulahan ug ang iyang bana modayeg kaniya, ug moingon,
And [her] kindness to them sets up her children for them, and they grow rich, and her husband praises her.
29 “Daghang buotan nga mga babaye, apan silang tanan dili makalabaw kanimo.”
Many daughters have obtained wealth, many have wrought valiantly; but thou hast exceeded, thou hast surpassed all.
30 Ang katahom malimbongon, ug ang kaanyag walay kapuslanan, apan ang babaye nga mahinadlokon kang Yahweh, pagadayegon siya.
Charms are false, and woman's beauty is vain: for it is a wise woman that is blessed, and let her praise the fear the Lord.
31 Ihatag kaniya ang kinitaan sa iyang mga kamot ug tugoti ang iyang mga buhat nga modayeg kaniya diha sa mga ganghaan.
Give her of the fruit of her lips; and let her husband be praised in the gates.
