Panultihon 30
1 Ang mga panultihon ni Agur nga anak nga lalaki ni Jaque—ang panagna: Kining tawhana gipahayag ngadto kang Itiel, kang Itiel ug kang Ucal:
雅基的儿子亚古珥的言语就是真言。 这人对以铁和乌甲说：
2 Sigurado gayod nga labaw pa ako kasusama sa mananap kaysa bisan kinsa nga tawo ug wala akoy panabot sa tawo.
我比众人更蠢笨， 也没有人的聪明。
3 Wala ako nakakat-on sa kaalam, ni aduna akoy kahibalo Kaniya nga Balaan.
我没有学好智慧， 也不认识至圣者。
4 Kinsa ba ang miadto sa langit ug mikanaog? Kinsa ba ang nakatigom sa hangin diha sa walay sulod niyang mga kamot? Kinsa ba ang nakatigom sa katubigan diha sa panapton? Kinsa ba ang nagpahimutang sa kinutoban sa kalibotan? Unsa man ang iyang ngalan, ug unsa man ang ngalan sa iyang anak? Sigurado nga nasayod gayod kamo!
谁升天又降下来？ 谁聚风在掌握中？ 谁包水在衣服里？ 谁立定地的四极？ 他名叫什么？ 他儿子名叫什么？ 你知道吗？
5 Ang matag pulong sa Dios napamatud-an na, siya ang taming niadtong modangop kaniya.
神的言语句句都是炼净的； 投靠他的，他便作他们的盾牌。
6 Ayaw dugangi ang iyang mga pulong, o pagabadlongon ka niya, ug mapamatud-an ka nga bakakon.
他的言语，你不可加添， 恐怕他责备你，你就显为说谎言的。
7 Naghangyo ako kanimo ug duha ka butang, ayaw intawon ihikaw kini gikan kanako sa dili pa ako mamatay:
我求你两件事， 在我未死之先，不要不赐给我：
8 Ipahilayo gikan kanako ang mga walay pulos nga pulong ug mga bakak. Ayaw ako hatagi ug kawalad-on ni mga bahandi, ihatag lamang kanako ang pagkaon nga akong gikinahanglan.
求你使虚假和谎言远离我； 使我也不贫穷也不富足； 赐给我需用的饮食，
9 Kay kung hatagan mo ako ug sobra, tingali ug ilimod ko ikaw ug moingon, “Kinsa man si Yahweh?” O kung mahimo akong kabos, makapangawat ako ug mapasipad-an ang ngalan sa akong Dios.
恐怕我饱足不认你，说： 耶和华是谁呢？ 又恐怕我贫穷就偷窃， 以致亵渎我 神的名。
10 Ayaw daota ang ulipon atubangan sa iyang agalon, o pagatunglohon ka niya ug pagailhon ka nga sad-an.
你不要向主人谗谤仆人， 恐怕他咒诅你，你便算为有罪。
11 Ang kaliwatan nga magtunglo sa ilang amahan ug wala magpanalangin sa ilang inahan,
有一宗人，咒诅父亲， 不给母亲祝福。
12 mao kana ang kaliwatan nga putli sa ilang kaugalingong mga mata, apan wala sila nahugasan sa ilang mga hugaw.
有一宗人，自以为清洁， 却没有洗去自己的污秽。
13 Mao kana ang kaliwatan—mga mapahitas-on sa ilang mga mata ug nagpataas sa ilang mga tabontabon sa mata! —
有一宗人，眼目何其高傲， 眼皮也是高举。
14 sila ang kaliwatan nga daw mga espada ang ilang mga ngipon, ug ang ilang mga panga daw mga kutsilyo, mao nga mahimo nilang lamyon ang mga kabos gikan sa kalibotan ug ang mga nagakinahanglan gikan sa taliwala sa katawhan.
有一宗人，牙如剑，齿如刀， 要吞灭地上的困苦人和世间的穷乏人。
15 Ang mga alimatok adunay duha ka anak nga mga baye, “Hatag ug hatag,” mihilak sila. Adunay tulo ka butang nga dili gayod matagbaw, upat nga dili moiingon ug, “Igo na”:
蚂蟥有两个女儿， 常说：给呀，给呀！ 有三样不知足的， 连不说“够的”共有四样：
16 Ang Seol, ang sabakan nga dili makapanamkon, yuta nga giuhaw sa tubig, ug ang kalayo nga dili moingon ug, “Igo na.” (Sheol h7585)
就是阴间和石胎， 浸水不足的地，并火。 (Sheol h7585)
17 Ang mata nga nagatamay sa amahan ug nagasupak sa inahan, pagatukaon ang iyang mga mata pinaagi sa mga uwak sa walog, ug kan-on siya sa mga agila.
戏笑父亲、藐视而不听从母亲的， 他的眼睛必为谷中的乌鸦啄出来，为鹰雏所吃。
18 Adunay tulo ka mga butang nga kahibulongan kaayo alang kanako, upat nga dili nako masabtan:
我所测不透的奇妙有三样， 连我所不知道的共有四样：
19 ang dalan sa agila sa kawanangan; ang dalan sa bitin nga anaa sa bato; ang dalan sa sakayan nga anaa sa kinalaloman nga bahin sa dagat; ug ang dalan sa lalaki uban sa batan-ong babaye.
就是鹰在空中飞的道； 蛇在磐石上爬的道； 船在海中行的道； 男与女交合的道。
20 Mao kini ang dalan sa babaye nga mananapaw— mokaon siya ug iyang trapohan ang iyang baba ug moingon, “Wala akoy nabuhat nga sayop.”
淫妇的道也是这样： 她吃了，把嘴一擦就说： 我没有行恶。
21 Adunay tulo ka mga butang nga makapatay-og sa kalibotan ug ang ikaupat dili kini molahutay:
使地震动的有三样， 连地担不起的共有四样：
22 kung mahimong hari ang usa ka ulipon; kung ang buangbuang mapuno sa pagkaon;
就是仆人作王； 愚顽人吃饱；
23 kung magminyo ang babaye nga gikasilagan; ug kung ang sulugoong babaye mopuli sa dapit sa iyang agalong babaye.
丑恶的女子出嫁； 婢女接续主母。
24 Upat ka mga butang sa kalibotan nga gagmay apan maalamon kaayo:
地上有四样小物，却甚聪明：
25 ang mga lamigas nga mga binuhat dili kusgan, apan nag-andam sila sa ilang mga pagkaon panahon sa ting-init;
蚂蚁是无力之类， 却在夏天预备粮食。
26 ang mga ilaga sa bato dili kusgan nga mga binuhat, apan nagbuhat sila sa ilang balay sa kabatoan.
沙番是软弱之类， 却在磐石中造房。
27 Ang mga dulon walay hari, apan silang tanan magpanon nga han-ay.
蝗虫没有君王， 却分队而出。
28 Ang taluto, makuptan mo kini sa duha nimo ka mga kamot, apan makita sila sa mga palasyo sa hari.
守宫用爪抓墙， 却住在王宫。
29 Adunay tulo ka mga butang nga halangdon lantawon sa ilang pagtikang ug upat nga halangdon lantawon kung unsa sila molakaw:
步行威武的有三样， 连行走威武的共有四样：
30 ang lion, ang labing kusgan taliwala sa mga ihalas nga mananap— walay talikdan niini gikan sa tanan;
就是狮子—乃百兽中最为猛烈、无所躲避的，
31 ang hambog nga sunoy; ang kanding; ug ang hari diin ang iyang mga sundalo anaa sa iyang tupad.
猎狗，公山羊，和无人能敌的君王。
32 Kung ikaw nagpakabuang, nagdayeg sa imong kaugalingon, o naglaraw ka ug daotan— ibutang ang imong kamot sa imong baba.
你若行事愚顽，自高自傲， 或是怀了恶念，就当用手捂口。
33 Ingon nga ang pagkutaw sa gatas makahimo ug mantekilya ug ingon nga magdugo ang ilong sa tawo kung lubagon kini, busa ang mga buhat nga gibuhat sa kasuko magahatag kini ug panagbingkil.
摇牛奶必成奶油； 扭鼻子必出血。 照样，激动怒气必起争端。
