Panultihon 3
1 Akong anak, ayaw kalimti ang akong mga mando ug tipigi ang akong pagpanudlo diha sa imong kasingkasing,
Сину мій, не забудь ти моєї науки, і нехай мої заповіді стережу́ть твоє серце,
2 kay ang gitas-on sa mga adlaw ug katuigan sa kinabuhi ug ang kalinaw igadugang kini diha kanimo.
бо примно́жать для тебе вони довготу́ твоїх днів, і років життя та споко́ю!
3 Ayaw tugoti nga ang pakamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan mahimulag kanimo, ihigot kini sa imong liog, isulat kini sa papan sa imong kasingkasing.
Ми́лість та правда нехай не зали́шать тебе, — прив'яжи́ їх до шиї своєї, напиши їх на табли́ці серця свого, —
4 Unya makakaplag ka ug pabor ug maayong kadungganan sa panan-aw sa Dios ug sa tawo.
і зна́йдеш ти ласку та добру премудрість в очах Бога й люди́ни!
5 Salig kang Yahweh sa tibuok nimong kasingkasing ug ayaw gayod pagsalig sa kaugalingon nimong panabot;
Наді́йся на Господа всім своїм серцем, а на розум свій не покладайся!
6 sa tanan nimong mga dalan ilha siya ug itul-id niya ang imong agianan.
Пізнавай ти Його на всіх доро́гах своїх, і Він випростує твої стежки.
7 Ayaw pagmanggialamon sa kaugalingon nimong panan-aw; kahadloki si Yahweh ug talikdi ang daotan.
Не будь мудрий у власних оча́х, — бійся Господа та ухиляйся від злого!
8 Makaayo kini sa imong unod ug makapabaskog sa imong lawas.
Це буде ліком для тіла твого, напо́єм для ко́стей твоїх.
9 Pasidunggi si Yahweh uban sa imong bahandi ug uban sa unang mga bunga sa tanang nimong abot,
Шануй Господа із маєтку свого́, і з початку всіх пло́дів своїх, —
10 ug mapuno ang imong mga kamalig ug ang imong sudlanan moawas, mapuno sa bag-ong bino.
і будуть комори твої перепо́внені си́тістю, а чави́ла твої будуть перелива́тись вином молоди́м!
11 Akong anak, ayaw isalikway ang pagpanton ni Yahweh ug ayaw pagdumot sa iyang pagbadlong,
Мій сину, кара́ння Господнього не відкидай, і карта́ння Його не вважай тягаре́м, —
12 kay pagapantonon ni Yahweh kadtong iyang gihigugma, sama sa pagpanton sa amahan sa iyang anak nga lalaki nga nakapahimuot kaniya.
бо кого́ Господь любить, карта́є того, і кохає, немов батько сина!
13 Ang usa nga makakaplag ug kaalam malipayon, makaangkon usab siya ug pagsabot.
Блаженна люди́на, що мудрість знайшла, і люди́на, що розум оде́ржала,
14 Ang imong maangkon gikan sa kaalam mas maayo pa kung unsa ang maihatag pagbalik sa plata ug ang ginansya niini mas maayo pa kaysa bulawan.
бо ліпше надба́ння її від надба́ння срібла́, і від щирого золота ліпший прибу́ток її,
15 Mas bililhon pa ang kaalam kaysa mga alahas ug walay imong gitinguha nga ikatandi siya.
дорожча за пе́рли вона, і всіляке жада́ння твоє не зрівняється з нею.
16 Adunay siyay hataas nga mga adlaw sa iyang tuong kamot; sa iyang walang kamot ang mga bahandi ug kadungganan.
Довгість днів — у прави́ці її, багатство та слава — в ліви́ці її.
17 Ang iyang mga dalan mao ang mga paagi sa kaluoy ug ang tanan niyang mga agianan mao ang kalinaw.
Доро́ги її — то дороги приємности, всі стежки́ її — мир.
18 Siya ang kahoy sa kinabuhi niadtong nagkupot niini, malipay kadtong nagkupot niini.
Вона дерево життя для тих, хто тримається міцно її, і блаженний, хто де́ржить її!
19 Pinaagi sa kaalam gitukod ni Yahweh ang kalibotan, pinaagi sa panabot iyang gipahimutang ang kalangitan.
Господь мудрістю землю заклав, небо розумом міцно поставив.
20 Pinaagi sa iyang kahibalo ang kahiladman naabli ug ang mga panganod nagahulog sa ilang yamog.
Знання́м Його порозкрива́лись безо́дні, і кроплять росою ті хмари.
21 Akong anak, padayon sa hustong paghukom ug pagpanabot, ug ayaw ibulag ang imong panan-aw kanila.
Мій сину, нехай від оче́й твоїх це не відхо́дить, стережи добрий розум і розважність,
22 Mahimo sila nga kinabuhi sa imong kalag ug dayandayan nga pabor aron isul-ob sa imong liog.
і вони будуть життям для твоєї душі, і прикра́сою шиї твоєї, —
23 Unya maglakaw ka sa imong dalan nga layo sa kakuyaw ug dili mapandol ang imong tiil;
Тоді пі́деш безпечно своєю дорогою, а нога твоя не спотикне́ться!
24 kung mohigda ka, dili ka mahadlok; kung mohigda ka nindot ang imong pagkatulog.
Якщо покладе́шся — не будеш боятись, а ляжеш, то буде приємний твій сон.
25 Ayaw kahadlok sa kalit nga kasamok ug pagpanggun-ob sa daotan, sa dihang moabot kini,
Не бу́деш боятися на́глого стра́ху, ні бурі безбожних, як при́йде, —
26 kay si Yahweh anaa sa imong kiliran ug maglikay sa imong tiil gikan sa pagkalit-ag.
бо твоєю надією буде Госпо́дь, і Він пильнуватиме но́гу твою, щоб вона не зловилась у пастку!
27 Ayaw ihikaw ang maayo gikan niadtong angayan niini, kung anaa kanimo ang kagahom sa pagbuhat.
Не стримуй добра́ потребу́ючому, коли в силі твоєї руки́ це вчини́ти,
28 Ayaw sultihi ang imong silingan, “Lakaw ug balik pag-usab, ug ihatag ko kini ugma nganha kanimo,” kung aduna kay salapi.
не кажи своїм ближнім: „Іди, і зно́ву прийди, а взавтра я дам“, коли маєш з собою.
29 Ayaw pagbuhat ug laraw nga makadaot sa imong silingan— ang tawo nga haduol nagpuyo ug misalig kanimo.
Не вио́рюй лихого на свого ближнього, коли він безпечно з тобою сидить.
30 Ayaw pakiglalis sa tawo kung walay rason, kung wala siyay nabuhat nga makadaot kanimo.
Не сварися з люди́ною дармо, якщо злого вона не вчинила тобі.
31 Ayaw kasina sa tawong bangis o pilia ang bisan unsa sa iyang mga dalan.
Не за́здри наси́льникові, і ні одніє́ї з доріг його не вибирай,
32 Tungod kay ang tawong malimbongon dulumtanan kang Yahweh, apan ang tawong matarong mahimo niyang suod nga higala.
бо бри́дить Господь крутія́ми, а з праведними в Нього дружба.
33 Ang tunglo ni Yahweh anaa sa balay sa mga tawong daotan, apan panalanginan niya ang panimalay sa tawong matarong.
Прокля́ття Господнє на домі безбожного, а ме́шкання праведних Він благосло́вить, —
34 Bugalbugalan niya ang mabugalbugalon, apan hatagan niya ug pabor ang mga tawong mapainubasanon.
з насмішників Він насміхається, а покі́рливим милість дає.
35 Mapanunod sa mga maalamong tawo ang kadungganan, apan ang buangbuang pagabayawon diha sa kaulawan.
Мудрі славу вспадко́вують, а нерозумні носи́тимуть со́ром.
