Panultihon 3
1 Akong anak, ayaw kalimti ang akong mga mando ug tipigi ang akong pagpanudlo diha sa imong kasingkasing,
HIJO mío, no te olvides de mi ley; y tu corazón guarde mis mandamientos:
2 kay ang gitas-on sa mga adlaw ug katuigan sa kinabuhi ug ang kalinaw igadugang kini diha kanimo.
Porque largura de días, y años de vida y paz te aumentarán.
3 Ayaw tugoti nga ang pakamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan mahimulag kanimo, ihigot kini sa imong liog, isulat kini sa papan sa imong kasingkasing.
Misericordia y verdad no te desamparen; átalas á tu cuello, escríbelas en la tabla de tu corazón:
4 Unya makakaplag ka ug pabor ug maayong kadungganan sa panan-aw sa Dios ug sa tawo.
Y hallarás gracia y buena opinión en los ojos de Dios y de los hombres.
5 Salig kang Yahweh sa tibuok nimong kasingkasing ug ayaw gayod pagsalig sa kaugalingon nimong panabot;
Fíate de Jehová de todo tu corazón, y no estribes en tu prudencia.
6 sa tanan nimong mga dalan ilha siya ug itul-id niya ang imong agianan.
Reconócelo en todos tus caminos, y él enderezará tus veredas.
7 Ayaw pagmanggialamon sa kaugalingon nimong panan-aw; kahadloki si Yahweh ug talikdi ang daotan.
No seas sabio en tu opinión: teme á Jehová, y apártate del mal;
8 Makaayo kini sa imong unod ug makapabaskog sa imong lawas.
Porque será medicina á tu ombligo, y tuétano á tus huesos.
9 Pasidunggi si Yahweh uban sa imong bahandi ug uban sa unang mga bunga sa tanang nimong abot,
Honra á Jehová de tu sustancia, y de las primicias de todos tus frutos;
10 ug mapuno ang imong mga kamalig ug ang imong sudlanan moawas, mapuno sa bag-ong bino.
Y serán llenas tus trojes con abundancia, y tus lagares rebosarán de mosto.
11 Akong anak, ayaw isalikway ang pagpanton ni Yahweh ug ayaw pagdumot sa iyang pagbadlong,
No deseches, hijo mío, el castigo de Jehová; ni te fatigues de su corrección:
12 kay pagapantonon ni Yahweh kadtong iyang gihigugma, sama sa pagpanton sa amahan sa iyang anak nga lalaki nga nakapahimuot kaniya.
Porque al que ama castiga, como el padre al hijo á quien quiere.
13 Ang usa nga makakaplag ug kaalam malipayon, makaangkon usab siya ug pagsabot.
Bienaventurado el hombre que halla la sabiduría, y que obtiene la inteligencia:
14 Ang imong maangkon gikan sa kaalam mas maayo pa kung unsa ang maihatag pagbalik sa plata ug ang ginansya niini mas maayo pa kaysa bulawan.
Porque su mercadería es mejor que la mercadería de la plata, y sus frutos más que el oro fino.
15 Mas bililhon pa ang kaalam kaysa mga alahas ug walay imong gitinguha nga ikatandi siya.
Más preciosa es que las piedras preciosas; y todo lo que puedes desear, no se puede comparar á ella.
16 Adunay siyay hataas nga mga adlaw sa iyang tuong kamot; sa iyang walang kamot ang mga bahandi ug kadungganan.
Largura de días está en su mano derecha; en su izquierda riquezas y honra.
17 Ang iyang mga dalan mao ang mga paagi sa kaluoy ug ang tanan niyang mga agianan mao ang kalinaw.
Sus caminos son caminos deleitosos, y todas sus veredas paz.
18 Siya ang kahoy sa kinabuhi niadtong nagkupot niini, malipay kadtong nagkupot niini.
Ella es árbol de vida á los que de ella asen: y bienaventurados son los que la mantienen.
19 Pinaagi sa kaalam gitukod ni Yahweh ang kalibotan, pinaagi sa panabot iyang gipahimutang ang kalangitan.
Jehová con sabiduría fundó la tierra; afirmó los cielos con inteligencia.
20 Pinaagi sa iyang kahibalo ang kahiladman naabli ug ang mga panganod nagahulog sa ilang yamog.
Con su ciencia se partieron los abismos, y destilan el rocío los cielos.
21 Akong anak, padayon sa hustong paghukom ug pagpanabot, ug ayaw ibulag ang imong panan-aw kanila.
Hijo mío, no se aparten [estas cosas] de tus ojos; guarda la ley y el consejo;
22 Mahimo sila nga kinabuhi sa imong kalag ug dayandayan nga pabor aron isul-ob sa imong liog.
Y serán vida á tu alma, y gracia á tu cuello.
23 Unya maglakaw ka sa imong dalan nga layo sa kakuyaw ug dili mapandol ang imong tiil;
Entonces andarás por tu camino confiadamente, y tu pie no tropezará.
24 kung mohigda ka, dili ka mahadlok; kung mohigda ka nindot ang imong pagkatulog.
Cuando te acostares, no tendrás temor; antes te acostarás, y tu sueño será suave.
25 Ayaw kahadlok sa kalit nga kasamok ug pagpanggun-ob sa daotan, sa dihang moabot kini,
No tendrás temor de pavor repentino, ni de la ruina de los impíos cuando viniere:
26 kay si Yahweh anaa sa imong kiliran ug maglikay sa imong tiil gikan sa pagkalit-ag.
Porque Jehová será tu confianza, y él preservará tu pie de ser preso.
27 Ayaw ihikaw ang maayo gikan niadtong angayan niini, kung anaa kanimo ang kagahom sa pagbuhat.
No detengas el bien de sus dueños, cuando tuvieres poder para hacerlo.
28 Ayaw sultihi ang imong silingan, “Lakaw ug balik pag-usab, ug ihatag ko kini ugma nganha kanimo,” kung aduna kay salapi.
No digas á tu prójimo: Ve, y vuelve, y mañana [te] daré; cuando tienes contigo [qué darle].
29 Ayaw pagbuhat ug laraw nga makadaot sa imong silingan— ang tawo nga haduol nagpuyo ug misalig kanimo.
No intentes mal contra tu prójimo, estando él confiado de ti.
30 Ayaw pakiglalis sa tawo kung walay rason, kung wala siyay nabuhat nga makadaot kanimo.
No pleitees con alguno sin razón, si él no te ha hecho agravio.
31 Ayaw kasina sa tawong bangis o pilia ang bisan unsa sa iyang mga dalan.
No envidies al hombre injusto, ni escojas alguno de sus caminos.
32 Tungod kay ang tawong malimbongon dulumtanan kang Yahweh, apan ang tawong matarong mahimo niyang suod nga higala.
Porque el perverso es abominado de Jehová: mas su secreto es con los rectos.
33 Ang tunglo ni Yahweh anaa sa balay sa mga tawong daotan, apan panalanginan niya ang panimalay sa tawong matarong.
La maldición de Jehová está en la casa del impío; mas él bendecirá la morada de los justos.
34 Bugalbugalan niya ang mabugalbugalon, apan hatagan niya ug pabor ang mga tawong mapainubasanon.
Ciertamente él escarnecerá á los escarnecedores, y á los humildes dará gracia.
35 Mapanunod sa mga maalamong tawo ang kadungganan, apan ang buangbuang pagabayawon diha sa kaulawan.
Los sabios heredarán honra: mas los necios sostendrán ignominia.
