< Panultihon 3 >
1 Akong anak, ayaw kalimti ang akong mga mando ug tipigi ang akong pagpanudlo diha sa imong kasingkasing,
Fili mi, ne obliviscaris legis meæ, et præcepta mea cor tuum custodiat.
2 kay ang gitas-on sa mga adlaw ug katuigan sa kinabuhi ug ang kalinaw igadugang kini diha kanimo.
longitudinem enim dierum, et annos vitæ, et pacem apponent tibi.
3 Ayaw tugoti nga ang pakamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan mahimulag kanimo, ihigot kini sa imong liog, isulat kini sa papan sa imong kasingkasing.
Misericordia, et veritas te non deserant, circumda eas gutturi tuo, et describe in tabulis cordis tui:
4 Unya makakaplag ka ug pabor ug maayong kadungganan sa panan-aw sa Dios ug sa tawo.
et invenies gratiam, et disciplinam bonam coram Deo et hominibus.
5 Salig kang Yahweh sa tibuok nimong kasingkasing ug ayaw gayod pagsalig sa kaugalingon nimong panabot;
Habe fiduciam in Domino ex toto corde tuo, et ne innitaris prudentiæ tuæ.
6 sa tanan nimong mga dalan ilha siya ug itul-id niya ang imong agianan.
In omnibus viis tuis cogita illum, et ipse diriget gressus tuos.
7 Ayaw pagmanggialamon sa kaugalingon nimong panan-aw; kahadloki si Yahweh ug talikdi ang daotan.
Ne sis sapiens apud temetipsum: time Deum, et recede a malo:
8 Makaayo kini sa imong unod ug makapabaskog sa imong lawas.
sanitas quippe erit umbilico tuo, et irrigatio ossium tuorum.
9 Pasidunggi si Yahweh uban sa imong bahandi ug uban sa unang mga bunga sa tanang nimong abot,
Honora Dominum de tua substantia, et de primitiis omnium frugum tuarum da ei:
10 ug mapuno ang imong mga kamalig ug ang imong sudlanan moawas, mapuno sa bag-ong bino.
et implebuntur horrea tua saturitate, et vino torcularia tua redundabunt.
11 Akong anak, ayaw isalikway ang pagpanton ni Yahweh ug ayaw pagdumot sa iyang pagbadlong,
Disciplinam Domini, fili mi, ne abiicias: nec deficias cum ab eo corriperis:
12 kay pagapantonon ni Yahweh kadtong iyang gihigugma, sama sa pagpanton sa amahan sa iyang anak nga lalaki nga nakapahimuot kaniya.
quem enim diligit Dominus, corripit: et quasi pater in filio complacet sibi.
13 Ang usa nga makakaplag ug kaalam malipayon, makaangkon usab siya ug pagsabot.
Beatus homo, qui invenit sapientiam, et qui affluit prudentia:
14 Ang imong maangkon gikan sa kaalam mas maayo pa kung unsa ang maihatag pagbalik sa plata ug ang ginansya niini mas maayo pa kaysa bulawan.
melior est acquisitio eius negotiatione argenti, et auri primi et purissimi fructus eius:
15 Mas bililhon pa ang kaalam kaysa mga alahas ug walay imong gitinguha nga ikatandi siya.
pretiosior est cunctis opibus: et omnia, quæ desiderantur, huic non valent comparari.
16 Adunay siyay hataas nga mga adlaw sa iyang tuong kamot; sa iyang walang kamot ang mga bahandi ug kadungganan.
Longitudo dierum in dextera eius, et in sinistra illius divitiæ, et gloria.
17 Ang iyang mga dalan mao ang mga paagi sa kaluoy ug ang tanan niyang mga agianan mao ang kalinaw.
Viæ eius viæ pulchræ, et omnes semitæ illius pacificæ.
18 Siya ang kahoy sa kinabuhi niadtong nagkupot niini, malipay kadtong nagkupot niini.
Lignum vitæ est his, qui apprehenderint eam: et qui tenuerit eam, beatus.
19 Pinaagi sa kaalam gitukod ni Yahweh ang kalibotan, pinaagi sa panabot iyang gipahimutang ang kalangitan.
Dominus sapientia fundavit terram, stabilivit cælos prudentia.
20 Pinaagi sa iyang kahibalo ang kahiladman naabli ug ang mga panganod nagahulog sa ilang yamog.
Sapientia illius eruperunt abyssi, et nubes rore concrescunt.
21 Akong anak, padayon sa hustong paghukom ug pagpanabot, ug ayaw ibulag ang imong panan-aw kanila.
Fili mi, ne effluant hæc ab oculis tuis: Custodi legem atque consilium:
22 Mahimo sila nga kinabuhi sa imong kalag ug dayandayan nga pabor aron isul-ob sa imong liog.
et erit vita animæ tuæ, et gratia faucibus tuis.
23 Unya maglakaw ka sa imong dalan nga layo sa kakuyaw ug dili mapandol ang imong tiil;
tunc ambulabis fiducialiter in via tua, et pes tuus non impinget:
24 kung mohigda ka, dili ka mahadlok; kung mohigda ka nindot ang imong pagkatulog.
si dormieris, non timebis: quiesces, et suavis erit somnus tuus.
25 Ayaw kahadlok sa kalit nga kasamok ug pagpanggun-ob sa daotan, sa dihang moabot kini,
ne paveas repentino terrore, et irruentes tibi potentias impiorum.
26 kay si Yahweh anaa sa imong kiliran ug maglikay sa imong tiil gikan sa pagkalit-ag.
Dominus enim erit in latere tuo, et custodiet pedem tuum ne capiaris.
27 Ayaw ihikaw ang maayo gikan niadtong angayan niini, kung anaa kanimo ang kagahom sa pagbuhat.
Noli prohibere benefacere eum, qui potest: si vales, et ipse benefac:
28 Ayaw sultihi ang imong silingan, “Lakaw ug balik pag-usab, ug ihatag ko kini ugma nganha kanimo,” kung aduna kay salapi.
Ne dicas amico tuo: Vade, et revertere: cras dabo tibi: cum statim possis dare.
29 Ayaw pagbuhat ug laraw nga makadaot sa imong silingan— ang tawo nga haduol nagpuyo ug misalig kanimo.
Ne moliaris amico tuo malum, cum ille in te habeat fiduciam.
30 Ayaw pakiglalis sa tawo kung walay rason, kung wala siyay nabuhat nga makadaot kanimo.
Ne contendas adversus hominem frustra, cum ipse tibi nihil mali fecerit.
31 Ayaw kasina sa tawong bangis o pilia ang bisan unsa sa iyang mga dalan.
Ne æmuleris hominem iniustum, nec imiteris vias eius:
32 Tungod kay ang tawong malimbongon dulumtanan kang Yahweh, apan ang tawong matarong mahimo niyang suod nga higala.
quia abominatio Domini est omnis illusor, et cum simplicibus sermocinatio eius.
33 Ang tunglo ni Yahweh anaa sa balay sa mga tawong daotan, apan panalanginan niya ang panimalay sa tawong matarong.
Egestas a Domino in domo impii: habitacula autem iustorum benedicentur.
34 Bugalbugalan niya ang mabugalbugalon, apan hatagan niya ug pabor ang mga tawong mapainubasanon.
Ipse deludet illusores, et mansuetis dabit gratiam.
35 Mapanunod sa mga maalamong tawo ang kadungganan, apan ang buangbuang pagabayawon diha sa kaulawan.
Gloriam sapientes possidebunt: stultorum exaltatio, ignominia.