Panultihon 3
1 Akong anak, ayaw kalimti ang akong mga mando ug tipigi ang akong pagpanudlo diha sa imong kasingkasing,
Fiam, tanomat el ne felejtsd s parancsaimat óvja meg a szíved;
2 kay ang gitas-on sa mga adlaw ug katuigan sa kinabuhi ug ang kalinaw igadugang kini diha kanimo.
mert hosszú életet s életnek meg békének az éveit gyarapítják neked.
3 Ayaw tugoti nga ang pakamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan mahimulag kanimo, ihigot kini sa imong liog, isulat kini sa papan sa imong kasingkasing.
Szeretet és hűség ne hagyjanak el téged, kösd azokat nyakadra, írjad szíved táblájára;
4 Unya makakaplag ka ug pabor ug maayong kadungganan sa panan-aw sa Dios ug sa tawo.
hogy találj kegyet és kiváló észt Isten és ember szemeiben.
5 Salig kang Yahweh sa tibuok nimong kasingkasing ug ayaw gayod pagsalig sa kaugalingon nimong panabot;
Bízzál az Örökkévalóban egész szíveddel, és értelmességedre ne támaszkodjál.
6 sa tanan nimong mga dalan ilha siya ug itul-id niya ang imong agianan.
Minden útjaidban ismerd meg őt s ő majd egyengeti ösvényeidet.
7 Ayaw pagmanggialamon sa kaugalingon nimong panan-aw; kahadloki si Yahweh ug talikdi ang daotan.
Ne légy bölcs a magad szemeiben, féljed az Örökkévalót és távozz a rossztól.
8 Makaayo kini sa imong unod ug makapabaskog sa imong lawas.
Gyógyítás lesz az testednek, s üdítés csontjaidnak.
9 Pasidunggi si Yahweh uban sa imong bahandi ug uban sa unang mga bunga sa tanang nimong abot,
Tiszteld az Örökkévalót vagyonodból s minden termésed zsengéjéből,
10 ug mapuno ang imong mga kamalig ug ang imong sudlanan moawas, mapuno sa bag-ong bino.
s megtelnek csűreid bőséggel s musttól áradnak el présházaid.
11 Akong anak, ayaw isalikway ang pagpanton ni Yahweh ug ayaw pagdumot sa iyang pagbadlong,
Az Örökkévaló oktatását, fiam, meg ne vesd s ne utáld meg fenyítését;
12 kay pagapantonon ni Yahweh kadtong iyang gihigugma, sama sa pagpanton sa amahan sa iyang anak nga lalaki nga nakapahimuot kaniya.
mert a kit szeret az Örökkévaló, azt fenyíti, miként atya, a ki fiát kedveli.
13 Ang usa nga makakaplag ug kaalam malipayon, makaangkon usab siya ug pagsabot.
Boldog az ember, ki bölcsességet talált és az ember, ki értelemre szert tett;
14 Ang imong maangkon gikan sa kaalam mas maayo pa kung unsa ang maihatag pagbalik sa plata ug ang ginansya niini mas maayo pa kaysa bulawan.
mert jobb az ő megszerzése mint ezüst megszerzése és finom aranynál a jövedelme.
15 Mas bililhon pa ang kaalam kaysa mga alahas ug walay imong gitinguha nga ikatandi siya.
Becsesebb az koráloknál, és mind a drágaságaid nem érnek föl vele.
16 Adunay siyay hataas nga mga adlaw sa iyang tuong kamot; sa iyang walang kamot ang mga bahandi ug kadungganan.
Hosszú élet van jobbjában, baljában gazdagság és dicsőség.
17 Ang iyang mga dalan mao ang mga paagi sa kaluoy ug ang tanan niyang mga agianan mao ang kalinaw.
Útjai kellemesség útjai és mind az ösvényei béke.
18 Siya ang kahoy sa kinabuhi niadtong nagkupot niini, malipay kadtong nagkupot niini.
Élet fája az a hozzá ragaszkodóknak, és bár ki tartja, boldognak mondható.
19 Pinaagi sa kaalam gitukod ni Yahweh ang kalibotan, pinaagi sa panabot iyang gipahimutang ang kalangitan.
Az Örökkévaló bölcsességgel alapította a földet, megszilárdította az eget értelemmel;
20 Pinaagi sa iyang kahibalo ang kahiladman naabli ug ang mga panganod nagahulog sa ilang yamog.
tudása által hasadtak meg a mélységek és a fellegek harmattól csepegtek.
21 Akong anak, padayon sa hustong paghukom ug pagpanabot, ug ayaw ibulag ang imong panan-aw kanila.
Fiam, ne mozduljanak el szemeid elől, óvd meg a valódi belátást és a meggondolást;
22 Mahimo sila nga kinabuhi sa imong kalag ug dayandayan nga pabor aron isul-ob sa imong liog.
s majd lesznek életül a te lelkednek és kedvességül a te nyakadnak.
23 Unya maglakaw ka sa imong dalan nga layo sa kakuyaw ug dili mapandol ang imong tiil;
Akkor bizton fogsz járni utadon, s lábadat meg nem ütöd.
24 kung mohigda ka, dili ka mahadlok; kung mohigda ka nindot ang imong pagkatulog.
Ha lefekszel, nem rettegsz, s mikor lefeküdtél, kellemes lesz az álmod.
25 Ayaw kahadlok sa kalit nga kasamok ug pagpanggun-ob sa daotan, sa dihang moabot kini,
Nem kell félned hirtelen rettegéstől s a gonoszoknak zivatarától, midőn megjő.
26 kay si Yahweh anaa sa imong kiliran ug maglikay sa imong tiil gikan sa pagkalit-ag.
Mert az Örökkévaló lesz bizodalmad s megőrzi lábadat a kelepczétől.
27 Ayaw ihikaw ang maayo gikan niadtong angayan niini, kung anaa kanimo ang kagahom sa pagbuhat.
Ne vond meg a jót gazdájától, midőn kezed hatalmában van, hogy megtegyed.
28 Ayaw sultihi ang imong silingan, “Lakaw ug balik pag-usab, ug ihatag ko kini ugma nganha kanimo,” kung aduna kay salapi.
Ne mondd felebarátodnak: menj és térj vissza, majd holnap adok – holott van nálad.
29 Ayaw pagbuhat ug laraw nga makadaot sa imong silingan— ang tawo nga haduol nagpuyo ug misalig kanimo.
Ne koholj felebarátod ellen rosszat, holott ő bizton lakik nálad.
30 Ayaw pakiglalis sa tawo kung walay rason, kung wala siyay nabuhat nga makadaot kanimo.
Ne perelj emberrel ok nélkül, ha nem tett veled rosszat.
31 Ayaw kasina sa tawong bangis o pilia ang bisan unsa sa iyang mga dalan.
Ne irigykedj erőszakos férfira és ne válaszd semmi útját:
32 Tungod kay ang tawong malimbongon dulumtanan kang Yahweh, apan ang tawong matarong mahimo niyang suod nga higala.
mert az Örökkévaló utálata az álnok, de egyenesekkel van meghittsége.
33 Ang tunglo ni Yahweh anaa sa balay sa mga tawong daotan, apan panalanginan niya ang panimalay sa tawong matarong.
Az Örökkévalónak átka van a gonosznak házában, de az igazak hajlékát megáldja.
34 Bugalbugalan niya ang mabugalbugalon, apan hatagan niya ug pabor ang mga tawong mapainubasanon.
Ha csúfolókkal jár el, megcsúfolja őket, de az alázatosaknak kegyet ád.
35 Mapanunod sa mga maalamong tawo ang kadungganan, apan ang buangbuang pagabayawon diha sa kaulawan.
A bölcsek dicsőséget kapnak birtokul, de a balgák szégyent visznek el.
