Panultihon 3
1 Akong anak, ayaw kalimti ang akong mga mando ug tipigi ang akong pagpanudlo diha sa imong kasingkasing,
My son, forget not my law, and let thy heart keep my commandments.
2 kay ang gitas-on sa mga adlaw ug katuigan sa kinabuhi ug ang kalinaw igadugang kini diha kanimo.
For they shall add to thee length of days, and years of life and peace.
3 Ayaw tugoti nga ang pakamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan mahimulag kanimo, ihigot kini sa imong liog, isulat kini sa papan sa imong kasingkasing.
Let not mercy and truth leave thee, put them about thy neck, and write them in the tables of thy heart:
4 Unya makakaplag ka ug pabor ug maayong kadungganan sa panan-aw sa Dios ug sa tawo.
And thou shalt And grace and good understanding before God and men.
5 Salig kang Yahweh sa tibuok nimong kasingkasing ug ayaw gayod pagsalig sa kaugalingon nimong panabot;
Have confidence in the Lord with all thy heart, and lean not upon thy own prudence.
6 sa tanan nimong mga dalan ilha siya ug itul-id niya ang imong agianan.
In all thy ways think on him, and he will direct thy steps.
7 Ayaw pagmanggialamon sa kaugalingon nimong panan-aw; kahadloki si Yahweh ug talikdi ang daotan.
I Be not wise in thy own conceit: fear God, and depart from evil:
8 Makaayo kini sa imong unod ug makapabaskog sa imong lawas.
For it shall be health to thy navel, and moistening to thy bones.
9 Pasidunggi si Yahweh uban sa imong bahandi ug uban sa unang mga bunga sa tanang nimong abot,
Honour the Lord with thy substance, and give him of the first of all thy fruits:
10 ug mapuno ang imong mga kamalig ug ang imong sudlanan moawas, mapuno sa bag-ong bino.
And thy barns shall be filled with abundance, and thy presses shall run over with wine.
11 Akong anak, ayaw isalikway ang pagpanton ni Yahweh ug ayaw pagdumot sa iyang pagbadlong,
My son, reject not the correction of the Lord: and do not faint when thou art chastised by him:
12 kay pagapantonon ni Yahweh kadtong iyang gihigugma, sama sa pagpanton sa amahan sa iyang anak nga lalaki nga nakapahimuot kaniya.
For whom the Lord loveth, he chastiseth: and as a father in the son he pleaseth himself.
13 Ang usa nga makakaplag ug kaalam malipayon, makaangkon usab siya ug pagsabot.
Blessed is the man that findeth wisdom and is rich in prudence:
14 Ang imong maangkon gikan sa kaalam mas maayo pa kung unsa ang maihatag pagbalik sa plata ug ang ginansya niini mas maayo pa kaysa bulawan.
The purchasing thereof is better than the merchandise of silver, and her fruit than the chiefest and purest gold:
15 Mas bililhon pa ang kaalam kaysa mga alahas ug walay imong gitinguha nga ikatandi siya.
She is more precious than all riches: and all the things that are desired, are not to be compared with her.
16 Adunay siyay hataas nga mga adlaw sa iyang tuong kamot; sa iyang walang kamot ang mga bahandi ug kadungganan.
Length of days is in her right hand, and in her left hand riches and glory.
17 Ang iyang mga dalan mao ang mga paagi sa kaluoy ug ang tanan niyang mga agianan mao ang kalinaw.
Her ways are beautiful ways, and all her paths are peaceable.
18 Siya ang kahoy sa kinabuhi niadtong nagkupot niini, malipay kadtong nagkupot niini.
She is a tree of life to them that lay hold on her: and he that shall retain her is blessed.
19 Pinaagi sa kaalam gitukod ni Yahweh ang kalibotan, pinaagi sa panabot iyang gipahimutang ang kalangitan.
The Lord by wisdom hath founded the earth, hath established the heavens by prudence.
20 Pinaagi sa iyang kahibalo ang kahiladman naabli ug ang mga panganod nagahulog sa ilang yamog.
By his wisdom the depths have broken out, and the clouds grow thick with dew.
21 Akong anak, padayon sa hustong paghukom ug pagpanabot, ug ayaw ibulag ang imong panan-aw kanila.
My son, let not these things depart from thy eyes: keep the law and counsel:
22 Mahimo sila nga kinabuhi sa imong kalag ug dayandayan nga pabor aron isul-ob sa imong liog.
And there shall be life to thy soul, and grace to thy mouth.
23 Unya maglakaw ka sa imong dalan nga layo sa kakuyaw ug dili mapandol ang imong tiil;
Then shalt thou walk confidently in thy way, and thy foot shall not stumble:
24 kung mohigda ka, dili ka mahadlok; kung mohigda ka nindot ang imong pagkatulog.
If thou sleep, thou shalt not fear: thou shalt rest, and thy sleep shall be sweet.
25 Ayaw kahadlok sa kalit nga kasamok ug pagpanggun-ob sa daotan, sa dihang moabot kini,
Be not afraid of sudden fear, nor of the power of the wicked falling upon thee.
26 kay si Yahweh anaa sa imong kiliran ug maglikay sa imong tiil gikan sa pagkalit-ag.
For the Lord will be at thy side, and will keep thy foot that thou be not taken.
27 Ayaw ihikaw ang maayo gikan niadtong angayan niini, kung anaa kanimo ang kagahom sa pagbuhat.
Do not withhold him from doing good, who is able: if thou art able, do good thyself also.
28 Ayaw sultihi ang imong silingan, “Lakaw ug balik pag-usab, ug ihatag ko kini ugma nganha kanimo,” kung aduna kay salapi.
Say not to thy friend: Go, and come again: and tomorrow I will give to thee: when thou canst give at present.
29 Ayaw pagbuhat ug laraw nga makadaot sa imong silingan— ang tawo nga haduol nagpuyo ug misalig kanimo.
Practise not evil against thy friend, when he hath confidence in thee.
30 Ayaw pakiglalis sa tawo kung walay rason, kung wala siyay nabuhat nga makadaot kanimo.
Strive not against a man without cause, when he hath done thee no evil.
31 Ayaw kasina sa tawong bangis o pilia ang bisan unsa sa iyang mga dalan.
Envy not the unjust man, and do not follow his ways:
32 Tungod kay ang tawong malimbongon dulumtanan kang Yahweh, apan ang tawong matarong mahimo niyang suod nga higala.
For every mocker is an abomination to the Lord, and his communication is with the simple.
33 Ang tunglo ni Yahweh anaa sa balay sa mga tawong daotan, apan panalanginan niya ang panimalay sa tawong matarong.
Want is from the Lord in the house of the wicked: but the habitations of the just shall be blessed.
34 Bugalbugalan niya ang mabugalbugalon, apan hatagan niya ug pabor ang mga tawong mapainubasanon.
He shall scorn the scorners, and to the meek he will give grace.
35 Mapanunod sa mga maalamong tawo ang kadungganan, apan ang buangbuang pagabayawon diha sa kaulawan.
The wise shall possess glory: the promotion of fools is disgrace.
