< Panultihon 3 >
1 Akong anak, ayaw kalimti ang akong mga mando ug tipigi ang akong pagpanudlo diha sa imong kasingkasing,
我儿,不要忘记我的法则; 你心要谨守我的诫命;
2 kay ang gitas-on sa mga adlaw ug katuigan sa kinabuhi ug ang kalinaw igadugang kini diha kanimo.
因为它必将长久的日子, 生命的年数与平安,加给你。
3 Ayaw tugoti nga ang pakamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan mahimulag kanimo, ihigot kini sa imong liog, isulat kini sa papan sa imong kasingkasing.
不可使慈爱、诚实离开你, 要系在你颈项上,刻在你心版上。
4 Unya makakaplag ka ug pabor ug maayong kadungganan sa panan-aw sa Dios ug sa tawo.
这样,你必在 神和世人眼前 蒙恩宠,有聪明。
5 Salig kang Yahweh sa tibuok nimong kasingkasing ug ayaw gayod pagsalig sa kaugalingon nimong panabot;
你要专心仰赖耶和华, 不可倚靠自己的聪明,
6 sa tanan nimong mga dalan ilha siya ug itul-id niya ang imong agianan.
在你一切所行的事上都要认定他, 他必指引你的路。
7 Ayaw pagmanggialamon sa kaugalingon nimong panan-aw; kahadloki si Yahweh ug talikdi ang daotan.
不要自以为有智慧; 要敬畏耶和华,远离恶事。
8 Makaayo kini sa imong unod ug makapabaskog sa imong lawas.
这便医治你的肚脐, 滋润你的百骨。
9 Pasidunggi si Yahweh uban sa imong bahandi ug uban sa unang mga bunga sa tanang nimong abot,
你要以财物 和一切初熟的土产尊荣耶和华。
10 ug mapuno ang imong mga kamalig ug ang imong sudlanan moawas, mapuno sa bag-ong bino.
这样,你的仓房必充满有余; 你的酒榨有新酒盈溢。
11 Akong anak, ayaw isalikway ang pagpanton ni Yahweh ug ayaw pagdumot sa iyang pagbadlong,
我儿,你不可轻看耶和华的管教, 也不可厌烦他的责备;
12 kay pagapantonon ni Yahweh kadtong iyang gihigugma, sama sa pagpanton sa amahan sa iyang anak nga lalaki nga nakapahimuot kaniya.
因为耶和华所爱的,他必责备, 正如父亲责备所喜爱的儿子。
13 Ang usa nga makakaplag ug kaalam malipayon, makaangkon usab siya ug pagsabot.
得智慧,得聪明的, 这人便为有福。
14 Ang imong maangkon gikan sa kaalam mas maayo pa kung unsa ang maihatag pagbalik sa plata ug ang ginansya niini mas maayo pa kaysa bulawan.
因为得智慧胜过得银子, 其利益强如精金,
15 Mas bililhon pa ang kaalam kaysa mga alahas ug walay imong gitinguha nga ikatandi siya.
比珍珠宝贵; 你一切所喜爱的,都不足与比较。
16 Adunay siyay hataas nga mga adlaw sa iyang tuong kamot; sa iyang walang kamot ang mga bahandi ug kadungganan.
她右手有长寿, 左手有富贵。
17 Ang iyang mga dalan mao ang mga paagi sa kaluoy ug ang tanan niyang mga agianan mao ang kalinaw.
她的道是安乐; 她的路全是平安。
18 Siya ang kahoy sa kinabuhi niadtong nagkupot niini, malipay kadtong nagkupot niini.
她与持守她的作生命树; 持定她的,俱各有福。
19 Pinaagi sa kaalam gitukod ni Yahweh ang kalibotan, pinaagi sa panabot iyang gipahimutang ang kalangitan.
耶和华以智慧立地, 以聪明定天,
20 Pinaagi sa iyang kahibalo ang kahiladman naabli ug ang mga panganod nagahulog sa ilang yamog.
以知识使深渊裂开, 使天空滴下甘露。
21 Akong anak, padayon sa hustong paghukom ug pagpanabot, ug ayaw ibulag ang imong panan-aw kanila.
我儿,要谨守真智慧和谋略, 不可使她离开你的眼目。
22 Mahimo sila nga kinabuhi sa imong kalag ug dayandayan nga pabor aron isul-ob sa imong liog.
这样,她必作你的生命, 颈项的美饰。
23 Unya maglakaw ka sa imong dalan nga layo sa kakuyaw ug dili mapandol ang imong tiil;
你就坦然行路, 不致碰脚。
24 kung mohigda ka, dili ka mahadlok; kung mohigda ka nindot ang imong pagkatulog.
你躺下,必不惧怕; 你躺卧,睡得香甜。
25 Ayaw kahadlok sa kalit nga kasamok ug pagpanggun-ob sa daotan, sa dihang moabot kini,
忽然来的惊恐,不要害怕; 恶人遭毁灭,也不要恐惧。
26 kay si Yahweh anaa sa imong kiliran ug maglikay sa imong tiil gikan sa pagkalit-ag.
因为耶和华是你所倚靠的; 他必保守你的脚不陷入网罗。
27 Ayaw ihikaw ang maayo gikan niadtong angayan niini, kung anaa kanimo ang kagahom sa pagbuhat.
你手若有行善的力量,不可推辞, 就当向那应得的人施行。
28 Ayaw sultihi ang imong silingan, “Lakaw ug balik pag-usab, ug ihatag ko kini ugma nganha kanimo,” kung aduna kay salapi.
你那里若有现成的,不可对邻舍说: 去吧,明天再来,我必给你。
29 Ayaw pagbuhat ug laraw nga makadaot sa imong silingan— ang tawo nga haduol nagpuyo ug misalig kanimo.
你的邻舍既在你附近安居, 你不可设计害他。
30 Ayaw pakiglalis sa tawo kung walay rason, kung wala siyay nabuhat nga makadaot kanimo.
人未曾加害与你, 不可无故与他相争。
31 Ayaw kasina sa tawong bangis o pilia ang bisan unsa sa iyang mga dalan.
不可嫉妒强暴的人, 也不可选择他所行的路。
32 Tungod kay ang tawong malimbongon dulumtanan kang Yahweh, apan ang tawong matarong mahimo niyang suod nga higala.
因为,乖僻人为耶和华所憎恶; 正直人为他所亲密。
33 Ang tunglo ni Yahweh anaa sa balay sa mga tawong daotan, apan panalanginan niya ang panimalay sa tawong matarong.
耶和华咒诅恶人的家庭, 赐福与义人的居所。
34 Bugalbugalan niya ang mabugalbugalon, apan hatagan niya ug pabor ang mga tawong mapainubasanon.
他讥诮那好讥诮的人, 赐恩给谦卑的人。
35 Mapanunod sa mga maalamong tawo ang kadungganan, apan ang buangbuang pagabayawon diha sa kaulawan.
智慧人必承受尊荣; 愚昧人高升也成为羞辱。