< Panultihon 3 >
1 Akong anak, ayaw kalimti ang akong mga mando ug tipigi ang akong pagpanudlo diha sa imong kasingkasing,
我兒,不要忘了我的法律,該誠心恪守我的誡命,
2 kay ang gitas-on sa mga adlaw ug katuigan sa kinabuhi ug ang kalinaw igadugang kini diha kanimo.
因為這樣能使你延年益壽,也能增加你的康寧。
3 Ayaw tugoti nga ang pakamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan mahimulag kanimo, ihigot kini sa imong liog, isulat kini sa papan sa imong kasingkasing.
不要讓慈祥和忠實離棄你,要將她們繫在你的頸上,刻在你的心版上;
4 Unya makakaplag ka ug pabor ug maayong kadungganan sa panan-aw sa Dios ug sa tawo.
這樣,你在天主和世人面前,必獲得寵幸和恩愛。
5 Salig kang Yahweh sa tibuok nimong kasingkasing ug ayaw gayod pagsalig sa kaugalingon nimong panabot;
你應全心信賴上主,總不要依賴自己的聰明;
6 sa tanan nimong mga dalan ilha siya ug itul-id niya ang imong agianan.
應步步體會上主,他必修平你的行徑。
7 Ayaw pagmanggialamon sa kaugalingon nimong panan-aw; kahadloki si Yahweh ug talikdi ang daotan.
不要自作聰明,應敬畏上主,遠避邪惡;
8 Makaayo kini sa imong unod ug makapabaskog sa imong lawas.
如此,你的身體必會康健,你的骨骼也會舒適。
9 Pasidunggi si Yahweh uban sa imong bahandi ug uban sa unang mga bunga sa tanang nimong abot,
應以你的財物和一切初熟之物,去尊崇上主;
10 ug mapuno ang imong mga kamalig ug ang imong sudlanan moawas, mapuno sa bag-ong bino.
這樣,你的倉廩必充滿糧食,你的榨酒池必盈溢新酒。
11 Akong anak, ayaw isalikway ang pagpanton ni Yahweh ug ayaw pagdumot sa iyang pagbadlong,
我兒,不要輕視上主的懲戒,也不要厭惡他的譴責,
12 kay pagapantonon ni Yahweh kadtong iyang gihigugma, sama sa pagpanton sa amahan sa iyang anak nga lalaki nga nakapahimuot kaniya.
因為上主譴責他所愛的,有如父親譴責他的愛子。
13 Ang usa nga makakaplag ug kaalam malipayon, makaangkon usab siya ug pagsabot.
尋得智慧和獲取睿智的人是有福的,
14 Ang imong maangkon gikan sa kaalam mas maayo pa kung unsa ang maihatag pagbalik sa plata ug ang ginansya niini mas maayo pa kaysa bulawan.
因為賺得智慧勝於賺得銀錢;智慧的果實勝於純金。
15 Mas bililhon pa ang kaalam kaysa mga alahas ug walay imong gitinguha nga ikatandi siya.
智慧比珍珠還要寶貴;凡你所貪求的,都不足以與她倫比。
16 Adunay siyay hataas nga mga adlaw sa iyang tuong kamot; sa iyang walang kamot ang mga bahandi ug kadungganan.
在她右邊是延年益壽,在她左邊是富貴榮華。
17 Ang iyang mga dalan mao ang mga paagi sa kaluoy ug ang tanan niyang mga agianan mao ang kalinaw.
她的道路是康樂之道,她的行徑是一片安寧。
18 Siya ang kahoy sa kinabuhi niadtong nagkupot niini, malipay kadtong nagkupot niini.
她為掌握她的人,是一株生命樹;凡堅持她的,必將納福。
19 Pinaagi sa kaalam gitukod ni Yahweh ang kalibotan, pinaagi sa panabot iyang gipahimutang ang kalangitan.
上主以智慧奠定了大地,以睿智堅定了高天;
20 Pinaagi sa iyang kahibalo ang kahiladman naabli ug ang mga panganod nagahulog sa ilang yamog.
賴他的智識,深淵纔裂口噴水,雲彩纔降下甘露。
21 Akong anak, padayon sa hustong paghukom ug pagpanabot, ug ayaw ibulag ang imong panan-aw kanila.
我兒,你應保持明智和慎重,不要讓她們離開你的視線:
22 Mahimo sila nga kinabuhi sa imong kalag ug dayandayan nga pabor aron isul-ob sa imong liog.
二者應是你心靈的生命,是你頸項的華飾;
23 Unya maglakaw ka sa imong dalan nga layo sa kakuyaw ug dili mapandol ang imong tiil;
這樣,你走路必感安全,你的腳不致絆倒。
24 kung mohigda ka, dili ka mahadlok; kung mohigda ka nindot ang imong pagkatulog.
你若坐下,必無所恐懼;你若躺下,必睡得甘甜。
25 Ayaw kahadlok sa kalit nga kasamok ug pagpanggun-ob sa daotan, sa dihang moabot kini,
你決不怕驟然而來的恐怖,也不怕惡人突然而至的摧殘,
26 kay si Yahweh anaa sa imong kiliran ug maglikay sa imong tiil gikan sa pagkalit-ag.
因為上主將要護佑你,使你的腳遠離陷阱。
27 Ayaw ihikaw ang maayo gikan niadtong angayan niini, kung anaa kanimo ang kagahom sa pagbuhat.
你若有能力作到,不要拒絕向有求於你的人行善;
28 Ayaw sultihi ang imong silingan, “Lakaw ug balik pag-usab, ug ihatag ko kini ugma nganha kanimo,” kung aduna kay salapi.
如果你能即刻作到,不要對你的近人說:「去! 明天再來,我纔給你。」
29 Ayaw pagbuhat ug laraw nga makadaot sa imong silingan— ang tawo nga haduol nagpuyo ug misalig kanimo.
幾時你的近人安心與你居住,你不應暗算他。
30 Ayaw pakiglalis sa tawo kung walay rason, kung wala siyay nabuhat nga makadaot kanimo.
若他人沒有加害你,你不應與他無端爭辯。
31 Ayaw kasina sa tawong bangis o pilia ang bisan unsa sa iyang mga dalan.
不要羨慕強暴的人,更不要選擇他的任何行徑,
32 Tungod kay ang tawong malimbongon dulumtanan kang Yahweh, apan ang tawong matarong mahimo niyang suod nga higala.
因為上主厭惡乖戾的人,摯愛正直的人。
33 Ang tunglo ni Yahweh anaa sa balay sa mga tawong daotan, apan panalanginan niya ang panimalay sa tawong matarong.
上主詛咒惡人的住宅,祝福義人的寓所。
34 Bugalbugalan niya ang mabugalbugalon, apan hatagan niya ug pabor ang mga tawong mapainubasanon.
上主嘲弄好愚弄的人,卻寵愛謙卑的人。
35 Mapanunod sa mga maalamong tawo ang kadungganan, apan ang buangbuang pagabayawon diha sa kaulawan.
智慧的人必承受尊榮,愚昧的人必蒙受羞辱。