Panultihon 29
1 Ang tawo nga midawat ug daghang mga pagbadlong apan nagpatikig sa iyang liog moabot ang higayon nga mapukan ug dili na gayod maayo.
He that being often reproved hardeneth his neck shall suddenly be broken, and that without remedy.
2 Kung kadtong nagabuhat ug matarong modaghan, maglipay ang katawhan, apan kung ang daotan nga tawo ang magmamando, manghupaw ang katawhan.
When the righteous are increased, the people rejoice; but when the wicked beareth rule, the people sigh.
3 Si bisan kinsa nga nahigugma sa kaalam makalipay sa iyang amahan, apan siya nga nagkig-uban sa mga nagbaligya ug dungog nagaguba sa iyang bahandi.
Whoso loveth wisdom rejoiceth his father; but he that keepeth company with harlots wasteth his substance.
4 Ang hari magtukod sa yuta pinaagi sa katarong, apan siya nga gusto makasapi maoy moguba niini.
The king by justice establisheth the land; but he that exacteth gifts overthroweth it.
5 Ang tawo nga nag-ulog-ulog sa iyang silingan sama lamang nga nagbukhad ug pukot alang sa iyang mga tiil.
A man that flattereth his neighbour spreadeth a net for his steps.
6 Malit-ag ang tawong daotan pinaagi sa iyang kaugalingon nga sala, apan siya nga nagbuhat ug matarong mag-awit ug magmalipayon.
In the transgression of an evil man there is a snare; but the righteous doth sing and rejoice.
7 Siya nga nagbuhat ug matarong nag-amping sa katungod sa mga kabos; ang tawong daotan dili makasabot niana nga kahibalo.
The righteous taketh knowledge of the cause of the poor; the wicked understandeth not knowledge.
8 Ang mga matamayon nagbutang ug kalayo sa siyudad, apan kadtong maalamon molikay sa kapungot.
Scornful men set a city in a blaze; but wise men turn away wrath.
9 Kung adunay panaglalis sa tawong maalamon ug sa buangbuang, masuko lamang siya ug mokatawa, ug wala gayoy pagpahulay.
If a wise man contendeth with a foolish man, whether he be angry or laugh, there will be no rest.
10 Ang mga mamumuno magdumot kaniya nga walay sala ug pangitaon ang kinabuhi sa mga matarong.
The men of blood hate him that is sincere; and as for the upright, they seek his life.
11 Ipakita gayod sa buangbuang ang tanan niyang kasuko, apan ang tawong maalamon makapugong niini ug mapailubon sa iyang kaugalingon.
A fool spendeth all his spirit; but a wise man stilleth it within him.
12 Kung ang magmamando magtagad sa mga bakak, ang tanan niyang mga kadagkoan mahimong daotan.
If a ruler hearkeneth to falsehood, all his servants are wicked.
13 Ang tawong kabos ug ang madaogdaogon managsama lamang, kay si Yahweh ang naghatag ug kahayag sa ilang mga mata.
The poor man and the oppressor meet together; the LORD giveth light to the eyes of them both.
14 Kung maghukom ang hari sa mga kabos pinaagi sa kamatuoran, matukod ang iyang trono hangtod sa kahangtoran.
The king that faithfully judgeth the poor, his throne shall be established for ever.
15 Ang bunal ug ang pagpadlong mohatag ug kaalam; apan ang bata nga gilikay gikan sa pagpanton magpakaulaw sa iyang inahan.
The rod and reproof give wisdom; but a child left to himself causeth shame to his mother.
16 Kung ang mga tawong daotan anaa sa gahom, modagsang ang pagpakasala, apan kadtong nagbuhat ug matarong makakita sa pagkapukan sa mga tawong daotan.
When the wicked are increased, transgression increaseth; but the righteous shall gaze upon their fall.
17 Pantuna ang imong anak nga lalaki ug papahulayon ka niya; ug magdala siya ug kalipay sa imong kinabuhi.
Correct thy son, and he will give thee rest; yea, he will give delight unto thy soul.
18 Diin wala nay makita nga mga pagpanagna ang mga tawo managdagan, apan bulahan siya nga nagtuman sa balaod.
Where there is no vision, the people cast off restraint; but he that keepeth the law, happy is he.
19 Dili nimo mabadlong ang mga ulipon pinaagi sa mga pulong, bisan tuod makasabot siya, magpakahilom lamang gihapon.
A servant will not be corrected by words; for though he understand, there will be no response.
20 Nakakita na ba ka ug tawo nga madali-dalion sa iyang gipamulong? Mas aduna pay paglaom ang usa ka buangbuang kaysa kaniya.
Seest thou a man that is hasty in his words? there is more hope for a fool than for him.
21 Siya nga mapatuyangon sa iyang ulipon gikan sa iyang pagkabatan-on, adunay kasamok sa kaulahian niini.
He that delicately bringeth up his servant from a child shall have him become master at the last.
22 Ang masuk-anon nga tawo makapukaw sa panagbingkil ug ang hanas sa kaligutgot makahimo ug daghang mga sala.
An angry man stirreth up strife, and a wrathful man aboundeth in transgression.
23 Ang garbo sa tawo makapaubos kaniya; apan siya nga adunay mapainubsanon nga espiritu mapasidunggan.
A man's pride shall bring him low; but he that is of a lowly spirit shall attain to honour.
24 Siya nga makig-uban sa mga kawatan masilag sa iyang kaugalingon nga kinabuhi; madungog niya ang pagtunglo ug walay ikasulti.
Whoso is partner with a thief hateth his own soul: he heareth the adjuration and uttereth nothing.
25 Ang kahadlok sa tawo naghimo ug lit-ag, apan siya nga mosalig kang Yahweh mapanalipdan.
The fear of man bringeth a snare; but whoso putteth his trust in the LORD shall be set up on high.
26 Daghan ang nagapangita sa dagway sa magmamando, apan gikan kang Yahweh moabot ang katarong alang kaniya.
Many seek the ruler's favour; but a man's judgment cometh from the LORD.
27 Ang walay katarong nga tawo gidumtan niadtong nagbuhat ug matarong, apan siya nga matarong ang dalan gidumtan sa mga tawong daotan.
An unjust man is an abomination to the righteous; and he that is upright in the way is an abomination to the wicked.
