Panultihon 28
1 Managan ang mga daotan bisan walay naggukod kanila, apan kadtong nagbuhat sa matarong mga maisogon sama sa bata nga liyon.
The wicked flee when no one pursueth; But the righteous is as bold as a lion.
2 Tungod sa kasaypanan sa usa ka yuta, daghan kini ug mga magmamando, apan diha sa tawo nga adunay panabot ug kahibalo, molungtad kini sa dugay nga kapanahonan.
Through the transgression of a land many are its rulers; But through men of prudence and understanding the prince shall live long.
3 Ang tawong kabos nga modaogdaog sa uban pang tawo nga kabos daw sama lamang nga nakigbugno sa ulan nga nagdaot sa pagkaon.
A poor man who oppresseth the needy Is a sweeping rain which leaveth no food.
4 Kadtong nagsalikway sa balaod nagdayeg sa mga tawong daotan, apan kadtong mituman sa balaod nakigbatok kanila.
They who forsake the law praise the wicked; But they who keep the law contend with them.
5 Ang mga tawong daotan dili makasabot sa katarong, apan kadtong nagtinguha kang Yahweh nakasabot gayod sa tanan.
Wicked men understand not equity; But they who seek the LORD understand all things.
6 Mas maayo pa ang tawong kabos nga naglakaw uban ang iyang dungog, kaysa sa tawong adunahan nga baliko sa iyang mga pamaagi.
Better is a poor man who walketh in uprightness, Than he who is perverse in his ways, though he be rich.
7 Siya nga nagtuman sa balaod usa ka anak nga adunay panabot, apan ang tawo nga kauban sa mga dakog kaon nagpakaulaw lamang sa iyang amahan.
He that keepeth the law is a wise son; But he that is the companion of prodigals bringeth shame on his father.
8 Ang tawo nga nanginabuhi pinaagi sa pagpabayad ug dako nga tubo nagtigom lamang sa iyang bahandi alang niadtong adunay kaluoy sa mga tawong kabos.
He that increaseth his substance by usurious gain Gathereth it for him who will pity the poor.
9 Kung ilingiw sa tawo ang iyang dalunggan aron dili makapaminaw sa balaod, kasilagan bisan gani ang iyang pag-ampo.
He that turneth away his ear from hearing the law, Even his prayer shall be an abomination.
10 Si bisan kinsa nga mopahisalaag sa mga matarong ngadto sa daotan nga dalan, maunay ug kahulog sa iyang kaugalingon nga bung-aw, apan ang mga dili sad-an makaangkon gayod ug maayo nga panulondon.
He that causeth the righteous to go astray in an evil way Shall himself fall into his own pit; But the upright shall have good things in possession.
11 Ang tawong adunahan maalamon sa iyang kaugalingong mga mata, apan ang tawong kabos nga adunay panabot maoy makasakop kaniya.
The rich man is wise in his own conceit; But the poor man, who hath understanding, will search him through.
12 Kung adunay kadaogan alang niadtong nagbuhat kung unsay matarong, adunay dakong himaya, apan kung mobarog ang mga daotan, motago ang katawhan.
When the righteous rejoice, there is great glorying; But, when the wicked are exalted, men hide themselves.
13 Siya nga nagtago sa iyang mga sala dili gayod mouswag, apan ang tawo nga mosulti niini ug mosalikway niini kaluy-an gayod.
He that covereth his sins shall not prosper; But he that confesseth and forsaketh them shall have mercy.
14 Malipayon gayod siya nga kanunay nagkinabuhi uban ang pagtahod, apan si bisan kinsa nga nagapagahi sa iyang kasingkasing mahiagom sa kasamok.
Happy the man who feareth always! But he who hardeneth his heart shall fall into mischief.
15 Sama sa nagngulob nga liyon o kadasmagon nga oso ang daotan nga magmamando sa mga tawong kabos.
As a roaring lion and a hungry bear, So is a wicked ruler over a needy people.
16 Ang magmamando nga nakulangan ug panabot mapintas nga modaogdaog, apan ang tawo nga nasilag sa pagkabakakon maoy makalugway sa iyang mga adlaw.
The prince who is weak in understanding is great in oppression; But he who hateth unjust gain shall prolong his days.
17 Kung ang tawo nasad-an tungod kay nakapaagas siya ug dugo sa tawo, motagotago siya hangtod sa iyang kamatayon ug wala gayoy motabang kaniya.
A man who is burdened with life-blood—Let him flee to the pit! let no man stay him!
18 Si bisan kinsa nga maglakaw uban ang dungog mapanalipdan, apan ang tawo nga baliko ang dalan malaglag gayod.
He who walketh uprightly shall be safe; But he who is perverse in his ways shall fall at once.
19 Ang tawo nga nagtrabaho sa iyang yuta makaangkon ug daghang pagkaon, apan si bisan kinsa nga nagsunod sa walay pulos nga mga tinguha makahiagom gayod sa tumang kakabos.
He who tilleth his land shall have bread enough; And he that followeth after worthless persons shall have poverty enough.
20 Ang tawong matinud-anon makaangkon gayod ug dagkong mga panalangin, apan ang tawo nga naadunahan ug kalit masilotan gayod.
A faithful man shall abound with blessings; But he that maketh haste to be rich shall not go unpunished.
21 Dili maayo ang pagpakita ug pagkapinalabi, apan alang sa usa ka tinapay mobuhat ug daotan ang tawo.
To have respect to persons is not good; Since for a piece of bread that man will transgress.
22 Ang tawo nga tihikan nag-apas sa mga bahandi, apan wala siya masayod nga moabot kaniya ang kawalad-on.
He who hath an evil eye hasteth after wealth, And considereth not that poverty will come upon him.
23 Si bisan kinsa nga nagbadlong sa usa ka tawo mas makaangkon pa ug labaw nga kaluoy gikan kaniya sa kina-ulahian kaysa niadtong nidayeg kaniya pinaagi sa iyang dila.
He who rebuketh a man shall afterwards find favor More than he who flattereth with his tongue.
24 Si bisan kinsa nga nangawat sa iyang amahan ug inahan ug moingon, “Dili kana sala,” kauban siya niadtong tawo nga molaglag.
Whoso stealeth from his father or his mother, And saith, “It is no transgression,” The same is the companion of a robber.
25 Ang hakog nga tawo makaaghat ug panagbingkil, apan ang tawo nga misalig kang Yahweh magmauswagon.
He who is of a proud heart stirreth up strife; But he that trusteth in the LORD shall be rich.
26 Siya nga mosalig sa iyang kaugalingong kasingkasing usa ka buangbuang, apan ang maglakaw sa kaalam mahilayo gayod gikan sa kakuyaw.
He who trusteth in his own understanding is a fool; But he who walketh wisely shall be delivered.
27 Ang tawo nga naghatag sa mga kabos dili gayod makulangan, apan si bisan kinsa nga mopiyong sa iyang mga mata diha kanila makadawat gayod ug daghang tunglo.
He who giveth to the poor shall not want; But he that hideth his eyes shall have many a curse.
28 Sa dihang mobarog ang mga tawong daotan, motago ang katawhan, apan kung mahanaw na ang mga tawong daotan, magkadaghan gayod kadtong mobuhat sa matarong.
When the wicked are exalted, men hide themselves; But, when they perish, the righteous increase.
