Panultihon 27
1 Ayaw panghambog mahitungod sa ugma, kay wala ka masayod kung unsa ang dalhon nianang adlawa.
あすのことを誇ってはならない、一日のうちに何がおこるかを知ることができないからだ。
2 Pasagdi nga dayegon ka sa uban ug dili ang imong kaugalingon nga baba; ang dumuduong ug dili ang imong kaugalingong mga ngabil.
自分の口をもって自らをほめることなく、他人にほめさせよ。自分のくちびるをもってせず、ほかの人にあなたをほめさせよ。
3 Hunahunaa ang kabug-aton sa bato ug ang kabug-aton sa balas–mas bug-at pa nianang duha ang pagpanghagit sa usa ka buangbuang.
石は重く、砂も軽くはない、しかし愚かな者の怒りはこの二つよりも重い。
4 Adunay kasamok diha sa kapungot ug baha diha sa kasuko, apan kinsa man ang makabarog diha sa pagpangabugho?
憤りはむごく、怒りははげしい、しかしねたみの前には、だれが立ちえよう。
5 Mas maayo pa ang dayag nga pagbadlong kaysa gitagoan nga gugma.
あからさまに戒めるのは、ひそかに愛するのにまさる。
6 Matinud-anon ang mga samad nga gikan sa usa ka higala, apan mahimong malinlahon ang halok sa usa ka kaaway.
愛する者が傷つけるのは、まことからであり、あだの口づけするのは偽りからである。
7 Ang tawo nga nabusog na pag-ayo mobalibad bisan gani sa dugos, apan alang sa tawong gigutom, ang tanang pait nga butang tam-is.
飽いている者は蜂蜜をも踏みつける、しかし飢えた者には苦い物でさえ、みな甘い。
8 Ang langgam nga nahisalaag gikan sa iyang salag sama sa tawo nga nahisalaag gikan sa iyang gipuy-an.
その家を離れてさまよう人は、巣を離れてさまよう鳥のようだ。
9 Ang pahumot ug ang insenso makapalipay sa kasingkasing, apan ang kaayo sa usa ka higala mas maayo pa kaysa sa iyang tambag.
油と香とは人の心を喜ばせる、しかし魂は悩みによって裂かれる。
10 Ayaw isalikway ang imong higala ug ang mga higala sa imong amahan, ug ayaw pag-adto sa balay sa imong igsoon nga lalaki sa panahon sa imong kalisdanan. Mas maayo pa ang silingan nga anaa sa duol kaysa igsoon nga atua sa layo.
あなたの友、あなたの父の友を捨てるな、あなたが悩みにあう日には兄弟の家に行くな、近い隣り人は遠くにいる兄弟にまさる。
11 Pagmaalamon, akong anak, ug lipaya ang akong kasingkasing; unya tubagon ko ang motamay kanako.
わが子よ、知恵を得て、わたしの心を喜ばせよ、そうすればわたしをそしる者に答えることができる。
12 Sa dihang makakita ug kagubot ang tawo nga adunay kahibalo, motago siya, apan mopadayon ang tawong walay alamag ug mag-antos siya tungod niini.
賢い者は災を見て自ら避け、思慮のない者は進んでいって、罰をうける。
13 Kuhaa ang bisti kung ang tag-iya niini nagbutang ug salapi alang sa utang sa usa ka dumuduong; ug kuhaa kini kung nagbutang siya ug kwarta alang sa usa ka babaye nga mananapaw.
人のために保証する者からは、まずその着物をとれ、他人のために保証をする者をば抵当に取れ。
14 Si bisan kinsa nga naghatag ug panalangin sa iyang silingan uban sa makusog nga tingog sayo sa kabuntagon, kana nga panalangin isipon nga tunglo!
朝はやく起きて大声にその隣り人を祝すれば、かえってのろいと見なされよう。
15 Ang malalison nga asawa sama sa kanunay nga tagaktak sa ulan sa tibuok adlaw;
雨の降る日に雨漏りの絶えないのと、争い好きな女とは同じだ。
16 ang pagpugong kaniya sama sa pagpugong sa hangin, o ang pagsulay sa paghakop sa lana sa imong tuo nga kamot.
この女を制するのは風を制するのとおなじく、右の手に油をつかむのとおなじだ。
17 Ang puthaw mobaid sa puthaw; sa samang paagi, ang tawo mobaid sa iyang higala.
鉄は鉄をとぐ、そのように人はその友の顔をとぐ。
18 Siya nga nag-atiman sa kahoy nga igera magakaon sa bunga niini, ug ang tawo nga nagpanalipod sa iyang agalon mapasidunggan.
いちじくの木を守る者はその実を食べる、主人を尊ぶ者は誉を得る。
19 Sama nga makita ang dagway sa tawo kung motan-aw siya sa tubig, busa ang kasingkasing sa tawo magapakita kung unsa siya nga pagkatawo.
水にうつせば顔と顔とが応じるように、人の心はその人をうつす。
20 Ingon nga dili gayod matagbaw ang Sheol ug ang Abaddon, busa dili gayod matagbaw ang mga mata sa tawo. (Sheol h7585)
陰府と滅びとは飽くことなく、人の目もまた飽くことがない。 (Sheol h7585)
21 Ang tunawanan alang sa plata ug ang hudnohan alang sa bulawan; ug masulayan ang tawo sa dihang dayegon siya.
るつぼによって銀をためし、炉によって金をためす、人はその称賛によってためされる。
22 Bisan pa ug imong dugmokon ang buangbuang pinaagi sa lubokanan–uban sa trigo–apan sa gihapon dili siya biyaan sa iyang pagkabuangbuang.
愚かな者をうすに入れ、きねをもって、麦と共にこれをついても、その愚かさは去ることがない。
23 Siguroha nga nasayod ka sa kahimtang sa panon sa imong mga karnero ug hatagi ug pagtagad ang panon sa imong mga kanding,
あなたの羊の状態をよく知り、あなたの群れに心をとめよ。
24 kay ang bahandi dili man molungtad hangtod sa kahangtoran. Molungtad ba ang paghari sa tanang kaliwatan?
富はいつまでも続くものではない、どうして位が末代までも保つであろうか。
25 Nahanaw ang sagbot ug mitubo ang bag-o ug sa kabukiran gitigom ang pagkaon alang sa mga baka.
草が刈り取られ、新しい芽がのび、山の牧草も集められると、
26 Ang mga nating karnero ang mohatag kanimo ug bisti ug ang mga kanding ang magpahinagbo sa bayad sa inyong uma.
小羊はあなたの衣料を出し、やぎは畑を買う価となり、
27 Adunay gatas sa kanding alang sa imong pagkaon–ang pagkaon alang sa imong panimalay–ug kalan-on alang sa imong mga sulugoon nga babaye.
やぎの乳は多くて、あなたと、あなたの家のものの食物となり、おとめらを養うのにじゅうぶんである。
