< Panultihon 27 >
1 Ayaw panghambog mahitungod sa ugma, kay wala ka masayod kung unsa ang dalhon nianang adlawa.
不要为明日自夸, 因为一日要生何事,你尚且不能知道。
2 Pasagdi nga dayegon ka sa uban ug dili ang imong kaugalingon nga baba; ang dumuduong ug dili ang imong kaugalingong mga ngabil.
要别人夸奖你,不可用口自夸; 等外人称赞你,不可用嘴自称。
3 Hunahunaa ang kabug-aton sa bato ug ang kabug-aton sa balas–mas bug-at pa nianang duha ang pagpanghagit sa usa ka buangbuang.
石头重,沙土沉, 愚妄人的恼怒比这两样更重。
4 Adunay kasamok diha sa kapungot ug baha diha sa kasuko, apan kinsa man ang makabarog diha sa pagpangabugho?
忿怒为残忍,怒气为狂澜, 惟有嫉妒,谁能敌得住呢?
5 Mas maayo pa ang dayag nga pagbadlong kaysa gitagoan nga gugma.
当面的责备强如背地的爱情。
6 Matinud-anon ang mga samad nga gikan sa usa ka higala, apan mahimong malinlahon ang halok sa usa ka kaaway.
朋友加的伤痕出于忠诚; 仇敌连连亲嘴却是多余。
7 Ang tawo nga nabusog na pag-ayo mobalibad bisan gani sa dugos, apan alang sa tawong gigutom, ang tanang pait nga butang tam-is.
人吃饱了,厌恶蜂房的蜜; 人饥饿了,一切苦物都觉甘甜。
8 Ang langgam nga nahisalaag gikan sa iyang salag sama sa tawo nga nahisalaag gikan sa iyang gipuy-an.
人离本处飘流, 好像雀鸟离窝游飞。
9 Ang pahumot ug ang insenso makapalipay sa kasingkasing, apan ang kaayo sa usa ka higala mas maayo pa kaysa sa iyang tambag.
膏油与香料使人心喜悦; 朋友诚实的劝教也是如此甘美。
10 Ayaw isalikway ang imong higala ug ang mga higala sa imong amahan, ug ayaw pag-adto sa balay sa imong igsoon nga lalaki sa panahon sa imong kalisdanan. Mas maayo pa ang silingan nga anaa sa duol kaysa igsoon nga atua sa layo.
你的朋友和父亲的朋友, 你都不可离弃。 你遭难的日子,不要上弟兄的家去; 相近的邻舍强如远方的弟兄。
11 Pagmaalamon, akong anak, ug lipaya ang akong kasingkasing; unya tubagon ko ang motamay kanako.
我儿,你要作智慧人,好叫我的心欢喜, 使我可以回答那讥诮我的人。
12 Sa dihang makakita ug kagubot ang tawo nga adunay kahibalo, motago siya, apan mopadayon ang tawong walay alamag ug mag-antos siya tungod niini.
通达人见祸藏躲; 愚蒙人前往受害。
13 Kuhaa ang bisti kung ang tag-iya niini nagbutang ug salapi alang sa utang sa usa ka dumuduong; ug kuhaa kini kung nagbutang siya ug kwarta alang sa usa ka babaye nga mananapaw.
谁为生人作保,就拿谁的衣服; 谁为外女作保,谁就承当。
14 Si bisan kinsa nga naghatag ug panalangin sa iyang silingan uban sa makusog nga tingog sayo sa kabuntagon, kana nga panalangin isipon nga tunglo!
清晨起来,大声给朋友祝福的, 就算是咒诅他。
15 Ang malalison nga asawa sama sa kanunay nga tagaktak sa ulan sa tibuok adlaw;
大雨之日连连滴漏, 和争吵的妇人一样;
16 ang pagpugong kaniya sama sa pagpugong sa hangin, o ang pagsulay sa paghakop sa lana sa imong tuo nga kamot.
想拦阻她的,便是拦阻风, 也是右手抓油。
17 Ang puthaw mobaid sa puthaw; sa samang paagi, ang tawo mobaid sa iyang higala.
铁磨铁,磨出刃来; 朋友相感也是如此。
18 Siya nga nag-atiman sa kahoy nga igera magakaon sa bunga niini, ug ang tawo nga nagpanalipod sa iyang agalon mapasidunggan.
看守无花果树的,必吃树上的果子; 敬奉主人的,必得尊荣。
19 Sama nga makita ang dagway sa tawo kung motan-aw siya sa tubig, busa ang kasingkasing sa tawo magapakita kung unsa siya nga pagkatawo.
水中照脸,彼此相符; 人与人,心也相对。
20 Ingon nga dili gayod matagbaw ang Sheol ug ang Abaddon, busa dili gayod matagbaw ang mga mata sa tawo. (Sheol )
阴间和灭亡永不满足; 人的眼目也是如此。 (Sheol )
21 Ang tunawanan alang sa plata ug ang hudnohan alang sa bulawan; ug masulayan ang tawo sa dihang dayegon siya.
鼎为炼银,炉为炼金, 人的称赞也试炼人。
22 Bisan pa ug imong dugmokon ang buangbuang pinaagi sa lubokanan–uban sa trigo–apan sa gihapon dili siya biyaan sa iyang pagkabuangbuang.
你虽用杵将愚妄人与打碎的麦子一同捣在臼中, 他的愚妄还是离不了他。
23 Siguroha nga nasayod ka sa kahimtang sa panon sa imong mga karnero ug hatagi ug pagtagad ang panon sa imong mga kanding,
你要详细知道你羊群的景况, 留心料理你的牛群;
24 kay ang bahandi dili man molungtad hangtod sa kahangtoran. Molungtad ba ang paghari sa tanang kaliwatan?
因为资财不能永有, 冠冕岂能存到万代?
25 Nahanaw ang sagbot ug mitubo ang bag-o ug sa kabukiran gitigom ang pagkaon alang sa mga baka.
干草割去,嫩草发现, 山上的菜蔬也被收敛。
26 Ang mga nating karnero ang mohatag kanimo ug bisti ug ang mga kanding ang magpahinagbo sa bayad sa inyong uma.
羊羔之毛是为你作衣服; 山羊是为作田地的价值,
27 Adunay gatas sa kanding alang sa imong pagkaon–ang pagkaon alang sa imong panimalay–ug kalan-on alang sa imong mga sulugoon nga babaye.
并有母山羊奶够你吃, 也够你的家眷吃, 且够养你的婢女。