Panultihon 26
1 Sama sa niyebe sa ting-init o sa ulan sa ting-ani, busa dili angay pasidunggan ang buangbuang.
Como neve no verão, e como chuva na colheita, portanto, a honra não é apropriada para um tolo.
2 Sama ka paspas sa goryon ug sa sayaw nga nagpaingon ug nagpabalik samtang sila naglupad, busa dili makadulot ang tunglo nga wala nagakaangay.
Como um pardal agitado, como uma andorinha de dardos, para que a maldição imerecida não venha a descansar.
3 Ang latos alang sa kabayo, ang renda alang sa asno, ug ang bunal alang sa likod sa mga buangbuang.
A chicote é para o cavalo, uma cabeçada para o burro, e uma vara para as costas dos tolos!
4 Ayaw tubaga ang buangbuang ug moapil sa iyang mga kabuang, o mahisama ka usab kaniya.
Não responda a um tolo de acordo com sua insensatez, para que você não seja também como ele.
5 Tubaga ang buangbuang ug apil sa iyang kabuang, aron dili siya mahimong maalamon sa iyang kaugalingong mga mata.
Responder a um tolo de acordo com sua tolice, para que ele não seja sábio a seus próprios olhos.
6 Si bisan kinsa nga magpadala ug mensahe pinaagi sa kamot sa buangbuang nagputol sa iyang kaugalingong tiil ug miinom sa kadaotan.
Aquele que envia uma mensagem pela mão de um tolo está cortando os pés e bebendo violência.
7 Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa nagbitay nga tiil sa mga paralitiko.
Como as pernas do coxo que ficam soltas, assim é uma parábola na boca dos tolos.
8 Ang pagpasidungog sa usa ka buangbuang sama lamang sa paghigot ug bato sa lambuyog.
Como alguém que amarra uma pedra em uma funda, assim é aquele que dá honra a um tolo.
9 Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa hubog nga mikab-ot ug sampinit sa iyang kamot.
Como um arbusto de espinhos que vai para a mão de um bêbado, assim é uma parábola na boca dos tolos.
10 Ang mamamana nga mosamad sa tanan sama lamang niadtong nagpatrabaho ug usa ka buang-buang o si bisan kinsa na lamang nga molabay.
As um arqueiro que fere a todos, assim é aquele que contrata um idiota ou aquele que contrata aqueles que passam por ali.
11 Sama sa iro nga mobalik ug kaon sa iyang sinuka, busa mao usab ang buangbuang nga mousab sa iyang kabuang.
As um cão que retorna ao seu vômito, Assim é um tolo que repete sua loucura.
12 Nakakita ka ba ug tawo nga maalamon sa iyang kaugalingong mga mata? Mas aduna pay paglaom ang mga buangbuang kay kaniya.
Do você vê um homem sábio em seus próprios olhos? Há mais esperança para um tolo do que para ele.
13 Moingon ang tawo nga tapolan, “Adunay liyon sa dalan! Adunay liyon taliwala sa mga hawanan!”
O preguiçoso diz: “Há um leão na estrada! Um leão feroz percorre as ruas”!
14 Sama sa pultahan nga masirado ug maabli pinaagi sa bisagra niini, mao man usab ang tapolan nga tawo nga anaa sa iyahang higdaanan.
As a porta gira em suas dobradiças, assim como o preguiçoso em sua cama.
15 Ikab-ot sa tawong tapolan ang iyang kamot ngadto sa pagkaon apan wala siyay kusog aron sa paghungit niini sa iyang baba.
O preguiçoso enterra sua mão no prato. Ele é preguiçoso demais para trazê-lo de volta à boca.
16 Gilantaw sa tawong tapolan nga mas maalamon pa siya kaysa sa pito ka tawong adunay panabot.
O preguiçoso é mais sábio a seus próprios olhos do que sete homens que respondem com discrição.
17 Sama sa tawo nga mogunit sa dalunggan sa iro, ang lumalabay nga nasuko tungod sa usa ka suliran nga dili iyaha.
Como quem agarra as orelhas de um cão é aquele que passa e se intromete em uma briga, não a sua.
18 Sama sa nasuko nga tawo nga namana gamit ang nagkalayo nga mga udyong,
Like um louco que atira tochas, flechas e morte,
19 ang tawo nga nanglimbong sa iyang silingan ug moingon, “Wala ba diay ako nangumidya lang?”
é o homem que engana seu vizinho e diz: “Não estou brincando?
20 Kay ang kakulangon sa sugnod, mapalong ang kalayo; ug kung walay manglibak mohunong ang panaglalis.
Por falta de lenha, uma fogueira se apaga. Sem mexericos, uma briga morre.
21 Sama nga ang uling mahimong nagdilaab nga baga ug ang kahoy mahimong kalayo, mao man usab ang malalison nga tawo nga mohaling sa panag-away.
Como os carvões são para brasas quentes, e madeira para queimar, assim é um homem contencioso para a contenda.
22 Sama sa lamiang pagkaon ang mga pulong nga libak; mosulod sila ngadto sa kinasuloran nga mga bahin sa lawas.
As palavras de um sussurrante são como pedacinhos delicados, eles descem para as partes mais íntimas.
23 Ang plata nga gitabon sa kulon sama sa nagdilaab nga mga ngabil ug daotan nga kasingkasing.
Como escória de prata em um vaso de barro são os lábios de um fervoroso com um coração maligno.
24 Ang tawo nga nasilag sa uban makatago sa iyang mga gibati pinaagi sa iyang mga ngabil ug gilimbongan niya ang iyang kaugalingon.
Um homem malicioso disfarça-se com seus lábios, mas ele abriga o mal em seu coração.
25 Malumo siya nga mosulti, apan ayaw ug tuo kaniya, tungod kay adunay pito ka daotan sa iyang kasingkasing.
Quando seu discurso for encantador, não acredite nele, pois há sete abominações em seu coração.
26 Bisan tuod ug gitabonan sa paglimbong ang iyang pagdumot, ang iyang kadaotan mapadayag diha sa kadaghanan.
Sua malícia pode ser ocultada por engano, mas sua perversidade será exposta na assembléia.
27 Si bisan kinsa nga mokalot ug bung-aw maoy mahulog niini ug ang tawo nga moligid sa bato maoy maligiran niini.
Whoever cava um buraco. Quem rolar uma pedra, ela voltará sobre ele.
28 Gikasilagan sa bakakon nga dila ang mga tawo nga gidugmok niini ug ang maulog-ulogon nga baba nagdala ug kadaot.
Uma língua mentirosa odeia aqueles a quem dói; e uma boca lisonjeadora funciona em ruínas.
