Panultihon 26
1 Sama sa niyebe sa ting-init o sa ulan sa ting-ani, busa dili angay pasidunggan ang buangbuang.
Come la neve d'estate e la pioggia alla mietitura, così l'onore non conviene allo stolto.
2 Sama ka paspas sa goryon ug sa sayaw nga nagpaingon ug nagpabalik samtang sila naglupad, busa dili makadulot ang tunglo nga wala nagakaangay.
Come il passero che svolazza, come la rondine che vola, così una maledizione senza motivo non avverrà.
3 Ang latos alang sa kabayo, ang renda alang sa asno, ug ang bunal alang sa likod sa mga buangbuang.
La frusta per il cavallo, la cavezza per l'asino e il bastone per la schiena degli stolti.
4 Ayaw tubaga ang buangbuang ug moapil sa iyang mga kabuang, o mahisama ka usab kaniya.
Non rispondere allo stolto secondo la sua stoltezza per non divenire anche tu simile a lui.
5 Tubaga ang buangbuang ug apil sa iyang kabuang, aron dili siya mahimong maalamon sa iyang kaugalingong mga mata.
Rispondi allo stolto secondo la sua stoltezza perché egli non si creda saggio.
6 Si bisan kinsa nga magpadala ug mensahe pinaagi sa kamot sa buangbuang nagputol sa iyang kaugalingong tiil ug miinom sa kadaotan.
Si taglia i piedi e beve amarezze chi invia messaggi per mezzo di uno stolto.
7 Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa nagbitay nga tiil sa mga paralitiko.
Malferme sono le gambe dello zoppo, così una massima sulla bocca degli stolti.
8 Ang pagpasidungog sa usa ka buangbuang sama lamang sa paghigot ug bato sa lambuyog.
Come chi lega il sasso alla fionda, così chi attribuisce onori a uno stolto.
9 Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa hubog nga mikab-ot ug sampinit sa iyang kamot.
Una spina penetrata nella mano d'un ubriaco, tale è una massima sulla bocca degli stolti.
10 Ang mamamana nga mosamad sa tanan sama lamang niadtong nagpatrabaho ug usa ka buang-buang o si bisan kinsa na lamang nga molabay.
Arciere che ferisce tutti i passanti, tale è chi assume uno stolto o un ubriaco.
11 Sama sa iro nga mobalik ug kaon sa iyang sinuka, busa mao usab ang buangbuang nga mousab sa iyang kabuang.
Come il cane torna al suo vomito, così lo stolto ripete le sue stoltezze.
12 Nakakita ka ba ug tawo nga maalamon sa iyang kaugalingong mga mata? Mas aduna pay paglaom ang mga buangbuang kay kaniya.
Hai visto un uomo che si crede saggio? E' meglio sperare in uno stolto che in lui.
13 Moingon ang tawo nga tapolan, “Adunay liyon sa dalan! Adunay liyon taliwala sa mga hawanan!”
Il pigro dice: «C'è una belva per la strada, un leone si aggira per le piazze».
14 Sama sa pultahan nga masirado ug maabli pinaagi sa bisagra niini, mao man usab ang tapolan nga tawo nga anaa sa iyahang higdaanan.
La porta gira sui cardini, così il pigro sul suo letto.
15 Ikab-ot sa tawong tapolan ang iyang kamot ngadto sa pagkaon apan wala siyay kusog aron sa paghungit niini sa iyang baba.
Il pigro tuffa la mano nel piatto, ma dura fatica a portarla alla bocca.
16 Gilantaw sa tawong tapolan nga mas maalamon pa siya kaysa sa pito ka tawong adunay panabot.
Il pigro si crede saggio più di sette persone che rispondono con senno.
17 Sama sa tawo nga mogunit sa dalunggan sa iro, ang lumalabay nga nasuko tungod sa usa ka suliran nga dili iyaha.
Prende un cane per le orecchie chi si intromette in una lite che non lo riguarda.
18 Sama sa nasuko nga tawo nga namana gamit ang nagkalayo nga mga udyong,
Come un pazzo che scaglia tizzoni e frecce di morte,
19 ang tawo nga nanglimbong sa iyang silingan ug moingon, “Wala ba diay ako nangumidya lang?”
così è quell'uomo che inganna il suo prossimo e poi dice: «Ma sì, è stato uno scherzo!».
20 Kay ang kakulangon sa sugnod, mapalong ang kalayo; ug kung walay manglibak mohunong ang panaglalis.
Per mancanza di legna il fuoco si spegne; se non c'è il delatore, il litigio si calma.
21 Sama nga ang uling mahimong nagdilaab nga baga ug ang kahoy mahimong kalayo, mao man usab ang malalison nga tawo nga mohaling sa panag-away.
Mantice per il carbone e legna per il fuoco, tale è l'attaccabrighe per rattizzar le liti.
22 Sama sa lamiang pagkaon ang mga pulong nga libak; mosulod sila ngadto sa kinasuloran nga mga bahin sa lawas.
Le parole del sussurrone sono come ghiotti bocconi, esse scendono in fondo alle viscere.
23 Ang plata nga gitabon sa kulon sama sa nagdilaab nga mga ngabil ug daotan nga kasingkasing.
Come vernice d'argento sopra un coccio di creta sono le labbra lusinghiere con un cuore maligno.
24 Ang tawo nga nasilag sa uban makatago sa iyang mga gibati pinaagi sa iyang mga ngabil ug gilimbongan niya ang iyang kaugalingon.
Chi odia si maschera con le labbra, ma nel suo intimo cova il tradimento;
25 Malumo siya nga mosulti, apan ayaw ug tuo kaniya, tungod kay adunay pito ka daotan sa iyang kasingkasing.
anche se usa espressioni melliflue, non ti fidare, perché egli ha sette abomini nel cuore.
26 Bisan tuod ug gitabonan sa paglimbong ang iyang pagdumot, ang iyang kadaotan mapadayag diha sa kadaghanan.
L'odio si copre di simulazione, ma la sua malizia apparirà pubblicamente.
27 Si bisan kinsa nga mokalot ug bung-aw maoy mahulog niini ug ang tawo nga moligid sa bato maoy maligiran niini.
Chi scava una fossa vi cadrà dentro e chi rotola una pietra, gli ricadrà addosso.
28 Gikasilagan sa bakakon nga dila ang mga tawo nga gidugmok niini ug ang maulog-ulogon nga baba nagdala ug kadaot.
Una lingua bugiarda odia la verità, una bocca adulatrice produce rovina.
