Panultihon 26
1 Sama sa niyebe sa ting-init o sa ulan sa ting-ani, busa dili angay pasidunggan ang buangbuang.
As snow in summer, and as rain in harvest, so honour is not proper for a fool.
2 Sama ka paspas sa goryon ug sa sayaw nga nagpaingon ug nagpabalik samtang sila naglupad, busa dili makadulot ang tunglo nga wala nagakaangay.
As the bird by wandering, as the swallow by flying, so the curse causeless shall not come.
3 Ang latos alang sa kabayo, ang renda alang sa asno, ug ang bunal alang sa likod sa mga buangbuang.
A whip for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the fool’s back.
4 Ayaw tubaga ang buangbuang ug moapil sa iyang mga kabuang, o mahisama ka usab kaniya.
Answer not a fool according to his folly, lest thou also be like him.
5 Tubaga ang buangbuang ug apil sa iyang kabuang, aron dili siya mahimong maalamon sa iyang kaugalingong mga mata.
Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own conceit.
6 Si bisan kinsa nga magpadala ug mensahe pinaagi sa kamot sa buangbuang nagputol sa iyang kaugalingong tiil ug miinom sa kadaotan.
He that sendeth a message by the hand of a fool cutteth off the feet, and drinketh violence.
7 Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa nagbitay nga tiil sa mga paralitiko.
The legs of the lame are not equal: so is a parable in the mouth of fools.
8 Ang pagpasidungog sa usa ka buangbuang sama lamang sa paghigot ug bato sa lambuyog.
As he that bindeth a stone in a sling, so is he that giveth honour to a fool.
9 Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa hubog nga mikab-ot ug sampinit sa iyang kamot.
As a thorn goeth up into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fools.
10 Ang mamamana nga mosamad sa tanan sama lamang niadtong nagpatrabaho ug usa ka buang-buang o si bisan kinsa na lamang nga molabay.
The great God that formed all things both rewardeth the fool, and rewardeth transgressors.
11 Sama sa iro nga mobalik ug kaon sa iyang sinuka, busa mao usab ang buangbuang nga mousab sa iyang kabuang.
As a dog returneth to his vomit, so a fool returneth to his folly.
12 Nakakita ka ba ug tawo nga maalamon sa iyang kaugalingong mga mata? Mas aduna pay paglaom ang mga buangbuang kay kaniya.
Seest thou a man wise in his own conceit? there is more hope of a fool than of him.
13 Moingon ang tawo nga tapolan, “Adunay liyon sa dalan! Adunay liyon taliwala sa mga hawanan!”
The slothful man saith, There is a lion in the way; a lion is in the streets.
14 Sama sa pultahan nga masirado ug maabli pinaagi sa bisagra niini, mao man usab ang tapolan nga tawo nga anaa sa iyahang higdaanan.
As the door turneth upon its hinges, so doth the slothful upon his bed.
15 Ikab-ot sa tawong tapolan ang iyang kamot ngadto sa pagkaon apan wala siyay kusog aron sa paghungit niini sa iyang baba.
The slothful hideth his hand in his bosom; it grieveth him to bring it again to his mouth.
16 Gilantaw sa tawong tapolan nga mas maalamon pa siya kaysa sa pito ka tawong adunay panabot.
The sluggard is wiser in his own conceit than seven men that can render a reason.
17 Sama sa tawo nga mogunit sa dalunggan sa iro, ang lumalabay nga nasuko tungod sa usa ka suliran nga dili iyaha.
He that passeth by, and meddleth with strife belonging not to him, is like one that taketh a dog by the ears.
18 Sama sa nasuko nga tawo nga namana gamit ang nagkalayo nga mga udyong,
As a mad man who casteth firebrands, arrows, and death,
19 ang tawo nga nanglimbong sa iyang silingan ug moingon, “Wala ba diay ako nangumidya lang?”
So is the man that deceiveth his neighbour, and saith, Am not I in sport?
20 Kay ang kakulangon sa sugnod, mapalong ang kalayo; ug kung walay manglibak mohunong ang panaglalis.
Where no wood is, there the fire goeth out: so where there is no talebearer, the strife ceaseth.
21 Sama nga ang uling mahimong nagdilaab nga baga ug ang kahoy mahimong kalayo, mao man usab ang malalison nga tawo nga mohaling sa panag-away.
As coals are to burning coals, and wood to fire; so is a contentious man to kindle strife.
22 Sama sa lamiang pagkaon ang mga pulong nga libak; mosulod sila ngadto sa kinasuloran nga mga bahin sa lawas.
The words of a talebearer are as wounds, and they go down into the innermost parts of the belly.
23 Ang plata nga gitabon sa kulon sama sa nagdilaab nga mga ngabil ug daotan nga kasingkasing.
Burning lips and a wicked heart are like a potsherd covered with silver dross.
24 Ang tawo nga nasilag sa uban makatago sa iyang mga gibati pinaagi sa iyang mga ngabil ug gilimbongan niya ang iyang kaugalingon.
He that hateth disguiseth with his lips, and layeth up deceit within him;
25 Malumo siya nga mosulti, apan ayaw ug tuo kaniya, tungod kay adunay pito ka daotan sa iyang kasingkasing.
When he speaketh kindly, believe him not: for there are seven abominations in his heart.
26 Bisan tuod ug gitabonan sa paglimbong ang iyang pagdumot, ang iyang kadaotan mapadayag diha sa kadaghanan.
Whose hatred is covered by deceit, his wickedness shall be revealed before the whole congregation.
27 Si bisan kinsa nga mokalot ug bung-aw maoy mahulog niini ug ang tawo nga moligid sa bato maoy maligiran niini.
Whoever diggeth a pit shall fall into it: and he that rolleth a stone, it will return upon him.
28 Gikasilagan sa bakakon nga dila ang mga tawo nga gidugmok niini ug ang maulog-ulogon nga baba nagdala ug kadaot.
A lying tongue hateth those that are afflicted by it; and a flattering mouth worketh ruin.
