Panultihon 26
1 Sama sa niyebe sa ting-init o sa ulan sa ting-ani, busa dili angay pasidunggan ang buangbuang.
As snow in summer, and as rain in harvest, So honor is not becoming to a fool.
2 Sama ka paspas sa goryon ug sa sayaw nga nagpaingon ug nagpabalik samtang sila naglupad, busa dili makadulot ang tunglo nga wala nagakaangay.
As the sparrow wandereth, and the swallow flieth away, So the curse without cause shall not come.
3 Ang latos alang sa kabayo, ang renda alang sa asno, ug ang bunal alang sa likod sa mga buangbuang.
A whip for the horse, a bridle for the ass, And a rod for the back of the fool.
4 Ayaw tubaga ang buangbuang ug moapil sa iyang mga kabuang, o mahisama ka usab kaniya.
Answer not a fool according to his folly, Lest thou also become like to him.
5 Tubaga ang buangbuang ug apil sa iyang kabuang, aron dili siya mahimong maalamon sa iyang kaugalingong mga mata.
Answer a fool according to his folly, Lest he be wise in his own conceit.
6 Si bisan kinsa nga magpadala ug mensahe pinaagi sa kamot sa buangbuang nagputol sa iyang kaugalingong tiil ug miinom sa kadaotan.
He cutteth off the feet, and drinketh damage, Who sendeth a message by the hand of a fool.
7 Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa nagbitay nga tiil sa mga paralitiko.
The legs of a lame man hang loose; So is it with a proverb in the mouth of fools.
8 Ang pagpasidungog sa usa ka buangbuang sama lamang sa paghigot ug bato sa lambuyog.
As he who bindeth a stone in a sling, So is he that giveth honor to a fool.
9 Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa hubog nga mikab-ot ug sampinit sa iyang kamot.
As a thorn lifted up by the hand of a drunkard, So is a proverb in the mouth of fools.
10 Ang mamamana nga mosamad sa tanan sama lamang niadtong nagpatrabaho ug usa ka buang-buang o si bisan kinsa na lamang nga molabay.
As an archer who woundeth every one, So is he who hireth fools and hireth wayfarers.
11 Sama sa iro nga mobalik ug kaon sa iyang sinuka, busa mao usab ang buangbuang nga mousab sa iyang kabuang.
As a dog returneth to that which he hath vomited, So a fool repeateth his folly.
12 Nakakita ka ba ug tawo nga maalamon sa iyang kaugalingong mga mata? Mas aduna pay paglaom ang mga buangbuang kay kaniya.
Seest thou a man wise in his own conceit? There is more hope of a fool than of him.
13 Moingon ang tawo nga tapolan, “Adunay liyon sa dalan! Adunay liyon taliwala sa mga hawanan!”
The slothful man saith, “There is a lion in the way; There is a lion in the streets.”
14 Sama sa pultahan nga masirado ug maabli pinaagi sa bisagra niini, mao man usab ang tapolan nga tawo nga anaa sa iyahang higdaanan.
As a door turneth upon its hinges, So doth the sluggard upon his bed.
15 Ikab-ot sa tawong tapolan ang iyang kamot ngadto sa pagkaon apan wala siyay kusog aron sa paghungit niini sa iyang baba.
The sluggard dippeth his hand into the dish; It grieveth him to bring it again to his mouth.
16 Gilantaw sa tawong tapolan nga mas maalamon pa siya kaysa sa pito ka tawong adunay panabot.
The sluggard is wiser in his own conceit Than seven men who can render a reason.
17 Sama sa tawo nga mogunit sa dalunggan sa iro, ang lumalabay nga nasuko tungod sa usa ka suliran nga dili iyaha.
As one that taketh a dog by the ears, So is he who, passing by, is enraged on account of the quarrel of another.
18 Sama sa nasuko nga tawo nga namana gamit ang nagkalayo nga mga udyong,
As a madman That casteth about darts, arrows, and death,
19 ang tawo nga nanglimbong sa iyang silingan ug moingon, “Wala ba diay ako nangumidya lang?”
So is the man who deceiveth his neighbor, And saith, “Was I not in sport?”
20 Kay ang kakulangon sa sugnod, mapalong ang kalayo; ug kung walay manglibak mohunong ang panaglalis.
Where there is no wood, the fire goeth out; So, where there is no talebearer, contention ceaseth.
21 Sama nga ang uling mahimong nagdilaab nga baga ug ang kahoy mahimong kalayo, mao man usab ang malalison nga tawo nga mohaling sa panag-away.
As coal is for heat, and as wood for fire, So is a contentious man for kindling strife.
22 Sama sa lamiang pagkaon ang mga pulong nga libak; mosulod sila ngadto sa kinasuloran nga mga bahin sa lawas.
The words of a talebearer are like dainties; For they go down to the innermost parts of the body.
23 Ang plata nga gitabon sa kulon sama sa nagdilaab nga mga ngabil ug daotan nga kasingkasing.
As drossy silver spread over an earthen vessel, So are warm lips and an evil heart.
24 Ang tawo nga nasilag sa uban makatago sa iyang mga gibati pinaagi sa iyang mga ngabil ug gilimbongan niya ang iyang kaugalingon.
The hater dissembleth with his lips, And layeth up deceit within him.
25 Malumo siya nga mosulti, apan ayaw ug tuo kaniya, tungod kay adunay pito ka daotan sa iyang kasingkasing.
When he speaketh fair, believe him not! For there are seven abominations in his heart.
26 Bisan tuod ug gitabonan sa paglimbong ang iyang pagdumot, ang iyang kadaotan mapadayag diha sa kadaghanan.
His hatred is covered by deceit; His wickedness shall be revealed in the great assembly.
27 Si bisan kinsa nga mokalot ug bung-aw maoy mahulog niini ug ang tawo nga moligid sa bato maoy maligiran niini.
He that diggeth a pit shall fall therein; And he that rolleth a stone, it shall return upon him.
28 Gikasilagan sa bakakon nga dila ang mga tawo nga gidugmok niini ug ang maulog-ulogon nga baba nagdala ug kadaot.
A lying tongue hateth those whom it woundeth, And a flattering mouth worketh ruin.
