Panultihon 26
1 Sama sa niyebe sa ting-init o sa ulan sa ting-ani, busa dili angay pasidunggan ang buangbuang.
As snow in summer, and as rain in harvest, so honour is not suitable for a fool.
2 Sama ka paspas sa goryon ug sa sayaw nga nagpaingon ug nagpabalik samtang sila naglupad, busa dili makadulot ang tunglo nga wala nagakaangay.
As the bird by wandering, as the swallow by flying, so the curse causeless shall not come.
3 Ang latos alang sa kabayo, ang renda alang sa asno, ug ang bunal alang sa likod sa mga buangbuang.
A whip for the horse, a bridle for the ass, and a rod for the fool's back.
4 Ayaw tubaga ang buangbuang ug moapil sa iyang mga kabuang, o mahisama ka usab kaniya.
Answer not a fool according to his folly, lest you also be like unto him.
5 Tubaga ang buangbuang ug apil sa iyang kabuang, aron dili siya mahimong maalamon sa iyang kaugalingong mga mata.
Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own conceit.
6 Si bisan kinsa nga magpadala ug mensahe pinaagi sa kamot sa buangbuang nagputol sa iyang kaugalingong tiil ug miinom sa kadaotan.
He that sends a message by the hand of a fool cuts off the feet, and drinks damage.
7 Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa nagbitay nga tiil sa mga paralitiko.
The legs of the lame are not equal: so is a parable in the mouth of fools.
8 Ang pagpasidungog sa usa ka buangbuang sama lamang sa paghigot ug bato sa lambuyog.
As he that binds a stone in a sling, so is he that gives honour to a fool.
9 Ang panultihon nga anaa sa baba sa mga buangbuang sama lamang sa hubog nga mikab-ot ug sampinit sa iyang kamot.
As a thorn goes up into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouths of fools.
10 Ang mamamana nga mosamad sa tanan sama lamang niadtong nagpatrabaho ug usa ka buang-buang o si bisan kinsa na lamang nga molabay.
The great God that formed all things both rewards the fool, and rewards transgressors.
11 Sama sa iro nga mobalik ug kaon sa iyang sinuka, busa mao usab ang buangbuang nga mousab sa iyang kabuang.
As a dog returns to his vomit, so a fool returns to his folly.
12 Nakakita ka ba ug tawo nga maalamon sa iyang kaugalingong mga mata? Mas aduna pay paglaom ang mga buangbuang kay kaniya.
See you a man wise in his own conceit? there is more hope of a fool than of him.
13 Moingon ang tawo nga tapolan, “Adunay liyon sa dalan! Adunay liyon taliwala sa mga hawanan!”
The slothful man says, There is a lion in the way; a lion is in the streets.
14 Sama sa pultahan nga masirado ug maabli pinaagi sa bisagra niini, mao man usab ang tapolan nga tawo nga anaa sa iyahang higdaanan.
As the door turns upon his hinges, so does the slothful upon his bed.
15 Ikab-ot sa tawong tapolan ang iyang kamot ngadto sa pagkaon apan wala siyay kusog aron sa paghungit niini sa iyang baba.
The slothful hides his hand in his bosom; it grieves him to bring it again to his mouth.
16 Gilantaw sa tawong tapolan nga mas maalamon pa siya kaysa sa pito ka tawong adunay panabot.
The sluggard is wiser in his own conceit than seven men that can render a reason.
17 Sama sa tawo nga mogunit sa dalunggan sa iro, ang lumalabay nga nasuko tungod sa usa ka suliran nga dili iyaha.
He that passes by, and meddles with strife belonging not to him, is like one that takes a dog by the ears.
18 Sama sa nasuko nga tawo nga namana gamit ang nagkalayo nga mga udyong,
As a mad man who casts firebrands, arrows, and death,
19 ang tawo nga nanglimbong sa iyang silingan ug moingon, “Wala ba diay ako nangumidya lang?”
So is the man that deceives his neighbour, and says, Am not I in sport?
20 Kay ang kakulangon sa sugnod, mapalong ang kalayo; ug kung walay manglibak mohunong ang panaglalis.
Where no wood is, there the fire goes out: so where there is no talebearer, the strife ceases.
21 Sama nga ang uling mahimong nagdilaab nga baga ug ang kahoy mahimong kalayo, mao man usab ang malalison nga tawo nga mohaling sa panag-away.
As coals are to burning coals, and wood to fire; so is a contentious man to kindle strife.
22 Sama sa lamiang pagkaon ang mga pulong nga libak; mosulod sila ngadto sa kinasuloran nga mga bahin sa lawas.
The words of a talebearer are as wounds, and they go down into the innermost parts of the belly.
23 Ang plata nga gitabon sa kulon sama sa nagdilaab nga mga ngabil ug daotan nga kasingkasing.
Burning lips and a wicked heart are like a potsherd covered with silver dross.
24 Ang tawo nga nasilag sa uban makatago sa iyang mga gibati pinaagi sa iyang mga ngabil ug gilimbongan niya ang iyang kaugalingon.
He that hates dissembles with his lips, and lays up deceit within him;
25 Malumo siya nga mosulti, apan ayaw ug tuo kaniya, tungod kay adunay pito ka daotan sa iyang kasingkasing.
When he speaks fair, believe him not: for there are seven abominations in his heart.
26 Bisan tuod ug gitabonan sa paglimbong ang iyang pagdumot, ang iyang kadaotan mapadayag diha sa kadaghanan.
Whose hatred is covered by deceit, his wickedness shall be showed before the whole congregation.
27 Si bisan kinsa nga mokalot ug bung-aw maoy mahulog niini ug ang tawo nga moligid sa bato maoy maligiran niini.
Whoso digs a pit shall fall therein: and he that rolls a stone, it will return upon him.
28 Gikasilagan sa bakakon nga dila ang mga tawo nga gidugmok niini ug ang maulog-ulogon nga baba nagdala ug kadaot.
A lying tongue hates those that are afflicted by it; and a flattering mouth works ruin.
