Panultihon 25
1 Kini ang dugang pa nga mga panultihon ni Solomon, nga gikopya sa mga tawo ni Ezequias, ang hari sa Juda.
| גם אלה משלי שלמה אשר העתיקו אנשי חזקיה מלך יהודה׃ |
2 Mao kini ang himaya sa Dios aron itago ang usa ka butang, apan ang himaya sa mga hari ang mosusi niini.
| כבד אלהים הסתר דבר וכבד מלכים חקר דבר׃ |
3 Sama nga ang kalangitan alang sa kahitas-an ug ang kalibotan alang sa kinahiladman, busa dili matukib ang kasingkasing sa mga hari.
| שמים לרום וארץ לעמק ולב מלכים אין חקר׃ |
4 Tanggala ang hugaw gikan sa plata ug ang magbubuhat ug puthaw makagamit sa plata sa iyang binuhat.
| הגו סיגים מכסף ויצא לצרף כלי׃ |
5 Bisan pa niana, tanggala ang mga tawong daotan gikan sa presensya sa hari ug ang iyang trono matukod pinaagi sa pagbuhat ug matarong.
| הגו רשע לפני מלך ויכון בצדק כסאו׃ |
6 Ayaw pasidunggi ang imong kaugalingon diha sa presensya sa hari ug ayaw pagbarog diha sa dapit nga gitagana alang sa bantogan nga mga tawo.
| אל תתהדר לפני מלך ובמקום גדלים אל תעמד׃ |
7 Mas maayo nga moingon siya alang kanimo, “Saka ngari,” kaysa pakaulawan ka diha sa presensya sa halangdon. Kung unsa imong nasaksihan,
| כי טוב אמר לך עלה הנה מהשפילך לפני נדיב אשר ראו עיניך׃ |
8 ayaw dayon dad-a sa hukmanan. Kay unsa man ang imong buhaton sa kataposan, sa dihang pakaulawan ka sa imong silingan?
| אל תצא לרב מהר פן מה תעשה באחריתה בהכלים אתך רעך׃ |
9 Pakiglantugi sa imong katungod tali lamang kanimo ug sa imong silingan ug ayaw ibutyag ang tinago sa uban,
| ריבך ריב את רעך וסוד אחר אל תגל׃ |
10 o tingali ang usa nga nakadungog kanimo magdala ug kaulawan nganha kanimo ug ang daotang balita mahitungod kanimo dili mahilom.
| פן יחסדך שמע ודבתך לא תשוב׃ |
11 Ang pagsulti ug pulong nga maayo ang pagkapili, sama sa hulmahan sa bulawan nga nahimutang sa plata.
| תפוחי זהב במשכיות כסף דבר דבר על אפניו׃ |
12 Sama sa bulawan nga singsing o alahas nga hinimo sa labing maayo nga bulawan mao ang maalamon nga pagbadlong alang sa nagapatalinghog nga dalunggan.
| נזם זהב וחלי כתם מוכיח חכם על אזן שמעת׃ |
13 Sama sa kabugnaw sa niyebe sa panahon sa ting-ani mao ang matinumanon nga mensahero alang niadtong nagpadala kaniya; gipasig-uli niya ang kinabuhi sa iyang mga agalon.
| כצנת שלג ביום קציר ציר נאמן לשלחיו ונפש אדניו ישיב׃ |
14 nga mapasigarbuhon mahitungod sa gasa nga wala niya gihatag sama sa mga panganod ug hangin nga walay ulan.
| נשיאים ורוח וגשם אין איש מתהלל במתת שקר׃ |
15 Pinaagi sa pagpailob ang magmamando mahimong malukmay ug ang malumo nga dila makadugmok sa bukog.
| בארך אפים יפתה קצין ולשון רכה תשבר גרם׃ |
16 Kung makakaplag ka ug dugos, pagkaon ug insakto lang— kondili, ang pagpasobra niini, masuka mo lamang kini.
| דבש מצאת אכל דיך פן תשבענו והקאתו׃ |
17 Ayaw pakanunaya ang imong tiil sa balay sa imong silingan, kay mahimong kapoyon siya kanimo ug masilag kanimo.
| הקר רגלך מבית רעך פן ישבעך ושנאך׃ |
18 Ang tawo nga nagdala ug bakak nga pagsaksi batok sa iyang silingan sama sa usa ka puspos nga gigamit sa pagpakiggubat, o sa espada, o sa hait nga pana.
| מפיץ וחרב וחץ שנון איש ענה ברעהו עד שקר׃ |
19 Ang tawo nga dili matinud-anon nga imong gisaligan sa panahon sa kasamok sama sa daot nga ngipon o sa tiil nga madakin-as.
| שן רעה ורגל מועדת מבטח בוגד ביום צרה׃ |
20 Sama sa usa ka tawo nga naghukas ug bisti sa bugnaw nga panahon, o sama sa suka nga gibubo sa ibabaw sa nagbulabula nga soda, siya nga nagaawit ug mga alawiton diha sa gibug-atan nga kasingkasing.
| מעדה בגד ביום קרה חמץ על נתר ושר בשרים על לב רע׃ |
21 Kung gigutom ang imong kaaway, hatagi siya ug pagkaon aron makakaon ug kung giuhaw siya, hatagi siya ug tubig aron makainom,
| אם רעב שנאך האכלהו לחם ואם צמא השקהו מים׃ |
22 kay palahon nimo ang mga baga sa kalayo ngadto sa iyang ulo ug gantihan ka ni Yahweh.
| כי גחלים אתה חתה על ראשו ויהוה ישלם לך׃ |
23 Ingon kasigurado nga magdala gayod ug ulan ang hangin sa amihan, ang usa ka tawo nga magsulti ug mga tinago makapasuko sa mga panagway.
| רוח צפון תחולל גשם ופנים נזעמים לשון סתר׃ |
24 Mas maayo pa nga magpuyo sa suok sa atop kay sa makig-ipon sa balay kauban ang babaye nga malalison.
| טוב שבת על פנת גג מאשת מדונים ובית חבר׃ |
25 Sama sa bugnaw nga mga tubig alang sa tawo nga giuhaw, mao man usab ang maayo nga balita gikan sa halayo nga nasod.
| מים קרים על נפש עיפה ושמועה טובה מארץ מרחק׃ |
26 Sama sa nahugaw nga tinubdan o sa nadaot nga tuboran mao ang tawo nga maayo nga nadaog atubangan sa daotan nga mga tawo.
| מעין נרפש ומקור משחת צדיק מט לפני רשע׃ |
27 Dili maayo ang paghinobra ug kaon sa dugos; sama kana sa pagpangita ug dungog human sa kadungganan.
| אכל דבש הרבות לא טוב וחקר כבדם כבוד׃ |
28 Ang tawo nga walay pagpugong sa kaugalingon sama sa siyudad nga nalumpag ug walay mga paril.
| עיר פרוצה אין חומה איש אשר אין מעצר לרוחו׃ |
