Panultihon 25
1 Kini ang dugang pa nga mga panultihon ni Solomon, nga gikopya sa mga tawo ni Ezequias, ang hari sa Juda.
Hiche ho jong hi Solomon thuchih jeng ahina nalai jin, Judah lengpa Hezekiah phat laija mihon ana jihdoh ahi.
2 Mao kini ang himaya sa Dios aron itago ang usa ka butang, apan ang himaya sa mga hari ang mosusi niini.
Thugil chintup nahi Elohim Pathen loupina ahin, chule thil kholdoh kiti jong hi lengte loupina ahi.
3 Sama nga ang kalangitan alang sa kahitas-an ug ang kalibotan alang sa kinahiladman, busa dili matukib ang kasingkasing sa mga hari.
Vanmun jouse asandan le leiset athuh bang hin, lengte lungthim sung jeng jong koiman ahedoh joupoi.
4 Tanggala ang hugaw gikan sa plata ug ang magbubuhat ug puthaw makagamit sa plata sa iyang binuhat.
Dangka'a kon in atheng lou jouse ladoh jeng in, thih khengpan bel-a khen ding atah chu aneinai.
5 Bisan pa niana, tanggala ang mga tawong daotan gikan sa presensya sa hari ug ang iyang trono matukod pinaagi sa pagbuhat ug matarong.
Lengpa thutanna mun'a kon chun migilou chu potdoh sah jeng in, chutileh lengpa laltouna mun'a chu thudih kiphut det thei ding ahi.
6 Ayaw pasidunggi ang imong kaugalingon diha sa presensya sa hari ug ayaw pagbarog diha sa dapit nga gitagana alang sa bantogan nga mga tawo.
Lengpa angsunga nama cham in chelut dan, chule milen ang-sunga jong kikum lut jeng hih in.
7 Mas maayo nga moingon siya alang kanimo, “Saka ngari,” kaysa pakaulawan ka diha sa presensya sa halangdon. Kung unsa imong nasaksihan,
Hitia hi, “Hiche mun'a hin hung kal touvin,” tia min nahin kou masat ding chu thilpha ahi. Chule milen milal umna imacham tah'a lut jeng chu thilpha ahipoi.
8 ayaw dayon dad-a sa hukmanan. Kay unsa man ang imong buhaton sa kataposan, sa dihang pakaulawan ka sa imong silingan?
Nangman thilkhat namu jeng man in, kihehna-in achun lhut jeng hih in, ajeh chu nahehpa chun najou henlang jumtale chun achaina ipi nabol ding hitam?
9 Pakiglantugi sa imong katungod tali lamang kanimo ug sa imong silingan ug ayaw ibutyag ang tinago sa uban,
Hiche sang chun, naheng nakompa toh chun nachung chang thu seikhom lhon in lang, thuguh kiti phot midang hetsah hih in.
10 o tingali ang usa nga nakadungog kanimo magdala ug kaulawan nganha kanimo ug ang daotang balita mahitungod kanimo dili mahilom.
Ajeh chu naseidoh'a midang khattou in jataleh aja khat chun, nahinle jumso nabep ding, chuteng namin setna chu beita lou ding ahi.
11 Ang pagsulti ug pulong nga maayo ang pagkapili, sama sa hulmahan sa bulawan nga nahimutang sa plata.
Aphatcha ki hil na chu deium tah ahi, dangka bomma kikoi sana tabang ahi.
12 Sama sa bulawan nga singsing o alahas nga hinimo sa labing maayo nga bulawan mao ang maalamon nga pagbadlong alang sa nagapatalinghog nga dalunggan.
Mithusei phatah'a ngaipa ding in, adih a kiphona hi sanakol le sana pah-jem tobang ahi.
13 Sama sa kabugnaw sa niyebe sa panahon sa ting-ani mao ang matinumanon nga mensahero alang niadtong nagpadala kaniya; gipasig-uli niya ang kinabuhi sa iyang mga agalon.
Tahsan thei tah sottole sol khapa ding in, hiche sottole chu chang-at laija buhbang votjen tobang ahin; hitobang sottole hi apupa lhagao lungthim sung kido jing na ahi.
14 nga mapasigarbuhon mahitungod sa gasa nga wala niya gihatag sama sa mga panganod ug hangin nga walay ulan.
Thilpeh khat pe-dinga kitepna neija peloupa chu, huijin apohle meilom goa julha lou tobang ahi.
15 Pinaagi sa pagpailob ang magmamando mahimong malukmay ug ang malumo nga dila makadugmok sa bukog.
Thoh hattah'a natoh jeh'in vaihom khat jong akithu nun jou in, o nem heova thu kiseijin gu le chang jeng jong anemsah e.
16 Kung makakaplag ka ug dugos, pagkaon ug insakto lang— kondili, ang pagpasobra niini, masuka mo lamang kini.
Khoiju naneh teng aphabep don in, ajeh chu nachim behseh ding; achaina leh naloh lhah lo ding ahi.
17 Ayaw pakanunaya ang imong tiil sa balay sa imong silingan, kay mahimong kapoyon siya kanimo ug masilag kanimo.
Naheng nakom in-sunga che behseh hih in, ajeh chu nahin thei chim lo ding ahi.
18 Ang tawo nga nagdala ug bakak nga pagsaksi batok sa iyang silingan sama sa usa ka puspos nga gigamit sa pagpakiggubat, o sa espada, o sa hait nga pana.
Koi hileh aheng akom hehsea panga chu, galsat dinga mi koukhom le chemjam hemtah chule thalchanga kikap tobang ahi.
19 Ang tawo nga dili matinud-anon nga imong gisaligan sa panahon sa kasamok sama sa daot nga ngipon o sa tiil nga madakin-as.
Gim le hesoh pet'a tahsan thei lou mikhat ngansena nei hi, habeija thilkhat kipet le keng phalou tollham chon-nal tobang bep ahibouve.
20 Sama sa usa ka tawo nga naghukas ug bisti sa bugnaw nga panahon, o sama sa suka nga gibubo sa ibabaw sa nagbulabula nga soda, siya nga nagaawit ug mga alawiton diha sa gibug-atan nga kasingkasing.
Mi gim hesoh pet'a lasa'a chu, phalbi dap laija mi ponsil lahpeh tobang ahi.
21 Kung gigutom ang imong kaaway, hatagi siya ug pagkaon aron makakaon ug kung giuhaw siya, hatagi siya ug tubig aron makainom,
Nagalmi chu agil akel teng nehding changlhah pen, chule adang achah leh don ding twi pen.
22 kay palahon nimo ang mga baga sa kalayo ngadto sa iyang ulo ug gantihan ka ni Yahweh.
Hitia nabol pehchu alujang dim a mei-al sunpeh nahin, natoh-ga Yahweh Pakai in kipaman napeh tei ding ahi.
23 Ingon kasigurado nga magdala gayod ug ulan ang hangin sa amihan, ang usa ka tawo nga magsulti ug mga tinago makapasuko sa mga panagway.
Sahlam khohui'in go ajuhsah jin, min adalhah nunga seisea chun lungphamo pua mi avetji ahi.
24 Mas maayo pa nga magpuyo sa suok sa atop kay sa makig-ipon sa balay kauban ang babaye nga malalison.
Numei phunsi khat toh in khat'a chen khom sang in, inting vum ningkoi khat'a ichangseh a chen aphajoi.
25 Sama sa bugnaw nga mga tubig alang sa tawo nga giuhaw, mao man usab ang maayo nga balita gikan sa halayo nga nasod.
Gam latah'a pet thupha kija chu, dangchah pet'a twi votjen kidon tobang ahi.
26 Sama sa nahugaw nga tinubdan o sa nadaot nga tuboran mao ang tawo nga maayo nga nadaog atubangan sa daotan nga mga tawo.
Mikitah khat in migilou khat pansatna ding lampi asempeh kiti chu, twisam putna le bonsan londohna twikun tobang ahi.
27 Dili maayo ang paghinobra ug kaon sa dugos; sama kana sa pagpangita ug dungog human sa kadungganan.
Khoiju tamtah don jong aphapon, chule thuphalou tampi sei jong apha ahipoi.
28 Ang tawo nga walay pagpugong sa kaugalingon sama sa siyudad nga nalumpag ug walay mga paril.
Ama le ama kitim joulou michu, khopi chimsa apal jouse kivo lhua kidalha bep ahi.
