Panultihon 23
1 Sa dihang molingkod ka aron mokaon uban ang magmamando, pagbantay pag-ayo kung unsa ang anaa sa imong atubangan,
Når du sitter til bords med en fyrste, da skal du nøie akte på hvem du har for dig,
2 ug ibutang ang kutsilyo sa imong tutonlan kung ikaw ang matang sa tawo nga gusto mokaon ug daghang pagkaon.
og sette en kniv på din strupe, hvis du er grådig.
3 Ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon, kay pagkaon kini sa mga bakak.
Vær ikke lysten efter hans fine retter, for det er mat som kan svike!
4 Ayaw paghago ug maayo aron makaangkon ug bahandi; pagmaalamon aron masayod kung kanus-a moundang.
Gjør dig ikke møie for å bli rik, la sådan klokskap fare!
5 Tugotan ba nimo ang imong mga mata nga masilaw niini? Mahanaw lamang kini, kay sigurado gayod nga tugkan kini ug mga pako sama sa agila ug molupad sa kawanangan.
Når du vender dine øine mot rikdommen, så er den borte. For den gjør sig visselig vinger, lik en ørn som flyver mot himmelen.
6 Ayaw kan-a ang pagkaon sa tawong adunay daotan nga tinan-awan— ug ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon,
Et ikke den misunneliges brød, og vær ikke lysten efter hans fine mat!
7 kay siya ang matang sa tawo nga nag-ihap sa kantidad sa pagkaon. “Kaon ug inom!” moingon siya kanimo, apan ang iyang kasingkasing wala diha kanimo.
For som han tenker i sin sjel, så er han; et og drikk, sier han til dig, men hans hjerte er ikke med dig.
8 Isuka nimo bisan ang diyutay nga imong gikaon ug giusik-usikan lang nimo ang imong mga pagdayeg.
Den matbit som du har ett, den vil du spy ut, og du har spilt dine vakre ord.
9 Ayaw pakigsulti sa igdulungog sa usa ka buangbuang, kay tamayon lamang niya ang imong maalamon nga mga pulong.
Tal ikke for dårens ører, for han forakter dine forstandige ord!
10 Ayaw ibalhin ang karaang bato nga utlanan o ilogon ang kaumahan sa mga ilo,
Flytt ikke det gamle grenseskjell, og kom ikke inn på farløses marker!
11 kay ang ilang Manluluwas kusgan ug molaban siya sa ilang katungod batok kanimo.
For deres løser er sterk, han skal føre deres sak mot dig.
12 Ibutang sa imong kasingkasing ang pagpanudlo ug sa imong mga dalunggan ang mga pulong sa kahibalo.
Bøi ditt hjerte til tukt og dine ører til kunnskaps ord!
13 Ayaw pagdumili sa pagpanton sa usa ka bata, kay kung latoson nimo siya ug bunal, dili siya mamatay.
La ikke den unge være uten tukt! Når du slår ham med riset, skal han ikke dø.
14 Kinahanglan nga ikaw gayod ang molatos kaniya pinaagi sa bunal ug moluwas sa iyang kalag gikan sa Seol. (Sheol h7585)
Du slår ham med riset, men du frelser hans sjel fra dødsriket. (Sheol h7585)
15 Akong anak nga lalaki, kung maalamon ang imong kasingkasing, nan ang akong kasingkasing magmaya usab;
Min sønn! Er ditt hjerte vist, så skal også mitt hjerte glede sig,
16 malipay ang akong kinasuloran sa dihang ang imong mga ngabil magsulti ug husto.
og jeg skal juble i mitt indre når dine leber taler det som rett er.
17 Ayaw itugot nga masina ang imong kasingkasing sa mga makasasala, apan padayon diha sa pagkahadlok kang Yahweh sa tibuok adlaw.
La ikke ditt hjerte være nidkjært mot syndere, men alltid nidkjært for Herrens frykt!
18 Sigurado gayod nga adunay kaugmaon ug dili mahanaw ang imong paglaom.
Sannelig, det er en fremtid for dig, og ditt håp skal ikke bli til intet.
19 Paminaw- ikaw! - akong anak nga lalaki, ug pagmaalamon ug giyahi ang imong kasingkasing ngadto sa dalan.
Hør, min sønn, og bli vis og la ditt hjerte gå bent frem på veien!
20 Ayaw pakig-uban sa mga palahubog ug sa kusog mokaon ug karne,
Vær ikke blandt vindrikkere, blandt dem som fråtser i kjøtt!
21 kay ang palahubog ug ang kusog mokaon mahimong kabos ug mahinanok nga magbisti na lamang sila ug mga trapo.
For drankeren og fråtseren blir fattig, og søvn klær mannen i filler.
22 Paminawa ang imong amahan nga maoy nagpakatawo kanimo ug ayaw tamaya ang imong inahan sa dihang matigulang na siya.
Hør på din far, som gav dig livet, og forakt ikke din mor når hun er blitt gammel!
23 Palita ang kamatuoran, apan ayaw kini ibaligya; pagpalit ug kaalam, pagpanton, ug panabot.
Kjøp sannhet og selg den ikke, kjøp visdom og tukt og forstand!
24 Ang amahan sa matarong maglipay gayod, ug siya nga magpakatawo ug maalamon nga bata magmaya diha kaniya.
Den rettferdiges far skal juble; den som får en vis sønn, skal glede sig over ham.
25 Tugoti nga magmaya ang imong amahan ug imong inahan ug tugoti nga maglipay siya nga maoy nagpakatawo kanimo.
La din far og din mor glede sig, og la henne som fødte dig, juble!
26 Akong anak nga lalaki, ihatag kanako ang imong kasingkasing ug ipaniid ang imong mga mata sa akong mga dalan.
Min sønn! Gi mig ditt hjerte, og la dine øine ha lyst til mine veier!
27 Kay ang babaye nga nagbaligya sa iyang dungog usa ka lalom nga bung-aw, ug ang asawa sa laing lalaki usa ka masigpit nga atabay.
For skjøgen er en dyp grav, og den fremmede kvinne en trang brønn;
28 Nagpauraray siya nga nag-atang sama sa kawatan ug padaghanon niya ang mga maluibon taliwala sa katawhan.
ja, hun ligger på lur som en røver, og hun øker tallet på de troløse blandt menneskene.
29 Kinsa man ang adunay kaalaot? Kinsa man ang adunay kasubo? Kinsa man ang adunay mga kaaway? Kinsa man ang adunay pagbagulbol? Kinsa man ang adunay mga samad nga walay hinungdan? Kinsa man ang adunay mapula nga mga mata?
Hvem roper: Akk? Hvem roper: Ve? Hvem har trette? Hvem har klage? Hvem har sår for ingen ting? Hvem har røde øine?
30 Kadtong magpabilin sa pag-inom ug bino, kadtong misulay sa sinagolan nga bino.
De som sitter lenge oppe ved vinen, de som kommer for å prøve den krydrede drikk.
31 Ayaw tan-awa ang bino sa dihang pula na kini, sa dihang mangidlap kini diha sa baso ug hamloy nga lad-okon.
Se ikke til vinen, hvor rød den er, hvorledes den perler i begeret, hvor lett den går ned!
32 Sa kataposan mamaak kini sama sa bitin ug molikos kini sama sa udto-udto nga bitin.
Til sist biter den som en slange og hugger som en huggorm;
33 Makita sa imong mga mata ang katingalahang mga butang ug ang imong kasingkasing magapamulong sa sukwahi nga mga butang.
dine øine vil se efter fremmede kvinner, og ditt hjerte tale forvendte ting,
34 Mahisama ka sa natulog ngadto sa kinahiladman sa kadagatan o naghigda tumoy sa tukon sa layag.
og du blir lik en som sover midt ute på havet, lik en som sover i toppen av en mast.
35 “Gibunalan nila ako,” moingon ka, “apan wala ako nasakitan. Gikulata nila ako, apan wala ko kini mabati. Kanus-a ba ako makamata? Mangita ako ug laing ilimnon.”
Du vil si: De banket mig, det gjorde ikke ondt; de støtte mig, jeg kjente det ikke. Når skal jeg våkne? Jeg vil se å få tak i enda mere.
