< Panultihon 23 >
1 Sa dihang molingkod ka aron mokaon uban ang magmamando, pagbantay pag-ayo kung unsa ang anaa sa imong atubangan,
quando sederis ut comedas cum principe diligenter adtende quae posita sunt ante faciem tuam
2 ug ibutang ang kutsilyo sa imong tutonlan kung ikaw ang matang sa tawo nga gusto mokaon ug daghang pagkaon.
et statue cultrum in gutture tuo si tamen habes in potestate animam tuam
3 Ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon, kay pagkaon kini sa mga bakak.
ne desideres de cibis eius in quo est panis mendacii
4 Ayaw paghago ug maayo aron makaangkon ug bahandi; pagmaalamon aron masayod kung kanus-a moundang.
noli laborare ut diteris sed prudentiae tuae pone modum
5 Tugotan ba nimo ang imong mga mata nga masilaw niini? Mahanaw lamang kini, kay sigurado gayod nga tugkan kini ug mga pako sama sa agila ug molupad sa kawanangan.
ne erigas oculos tuos ad opes quas habere non potes quia facient sibi pinnas quasi aquilae et avolabunt in caelum
6 Ayaw kan-a ang pagkaon sa tawong adunay daotan nga tinan-awan— ug ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon,
ne comedas cum homine invido et ne desideres cibos eius
7 kay siya ang matang sa tawo nga nag-ihap sa kantidad sa pagkaon. “Kaon ug inom!” moingon siya kanimo, apan ang iyang kasingkasing wala diha kanimo.
quoniam in similitudinem arioli et coniectoris aestimat quod ignorat comede et bibe dicet tibi et mens eius non est tecum
8 Isuka nimo bisan ang diyutay nga imong gikaon ug giusik-usikan lang nimo ang imong mga pagdayeg.
cibos quos comederas evomes et perdes pulchros sermones tuos
9 Ayaw pakigsulti sa igdulungog sa usa ka buangbuang, kay tamayon lamang niya ang imong maalamon nga mga pulong.
in auribus insipientium ne loquaris quia despicient doctrinam eloquii tui
10 Ayaw ibalhin ang karaang bato nga utlanan o ilogon ang kaumahan sa mga ilo,
ne adtingas terminos parvulorum et agrum pupillorum ne introeas
11 kay ang ilang Manluluwas kusgan ug molaban siya sa ilang katungod batok kanimo.
propinquus enim eorum Fortis est et ipse iudicabit contra te causam illorum
12 Ibutang sa imong kasingkasing ang pagpanudlo ug sa imong mga dalunggan ang mga pulong sa kahibalo.
ingrediatur ad doctrinam cor tuum et aures tuae ad verba scientiae
13 Ayaw pagdumili sa pagpanton sa usa ka bata, kay kung latoson nimo siya ug bunal, dili siya mamatay.
noli subtrahere a puero disciplinam si enim percusseris eum virga non morietur
14 Kinahanglan nga ikaw gayod ang molatos kaniya pinaagi sa bunal ug moluwas sa iyang kalag gikan sa Seol. (Sheol )
tu virga percuties eum et animam eius de inferno liberabis (Sheol )
15 Akong anak nga lalaki, kung maalamon ang imong kasingkasing, nan ang akong kasingkasing magmaya usab;
fili mi si sapiens fuerit animus tuus gaudebit tecum cor meum
16 malipay ang akong kinasuloran sa dihang ang imong mga ngabil magsulti ug husto.
et exultabunt renes mei cum locuta fuerint rectum labia tua
17 Ayaw itugot nga masina ang imong kasingkasing sa mga makasasala, apan padayon diha sa pagkahadlok kang Yahweh sa tibuok adlaw.
non aemuletur cor tuum peccatores sed in timore Domini esto tota die
18 Sigurado gayod nga adunay kaugmaon ug dili mahanaw ang imong paglaom.
quia habebis spem in novissimo et praestolatio tua non auferetur
19 Paminaw- ikaw! - akong anak nga lalaki, ug pagmaalamon ug giyahi ang imong kasingkasing ngadto sa dalan.
audi fili mi et esto sapiens et dirige in via animum tuum
20 Ayaw pakig-uban sa mga palahubog ug sa kusog mokaon ug karne,
noli esse in conviviis potatorum nec in comesationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt
21 kay ang palahubog ug ang kusog mokaon mahimong kabos ug mahinanok nga magbisti na lamang sila ug mga trapo.
quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur et vestietur pannis dormitatio
22 Paminawa ang imong amahan nga maoy nagpakatawo kanimo ug ayaw tamaya ang imong inahan sa dihang matigulang na siya.
audi patrem tuum qui genuit te et ne contemnas cum senuerit mater tua
23 Palita ang kamatuoran, apan ayaw kini ibaligya; pagpalit ug kaalam, pagpanton, ug panabot.
veritatem eme et noli vendere sapientiam et doctrinam et intellegentiam
24 Ang amahan sa matarong maglipay gayod, ug siya nga magpakatawo ug maalamon nga bata magmaya diha kaniya.
exultat gaudio pater iusti qui sapientem genuit laetabitur in eo
25 Tugoti nga magmaya ang imong amahan ug imong inahan ug tugoti nga maglipay siya nga maoy nagpakatawo kanimo.
gaudeat pater tuus et mater tua et exultet quae genuit te
26 Akong anak nga lalaki, ihatag kanako ang imong kasingkasing ug ipaniid ang imong mga mata sa akong mga dalan.
praebe fili mi cor tuum mihi et oculi tui vias meas custodiant
27 Kay ang babaye nga nagbaligya sa iyang dungog usa ka lalom nga bung-aw, ug ang asawa sa laing lalaki usa ka masigpit nga atabay.
fovea enim profunda est meretrix et puteus angustus aliena
28 Nagpauraray siya nga nag-atang sama sa kawatan ug padaghanon niya ang mga maluibon taliwala sa katawhan.
insidiatur in via quasi latro et quos incautos viderit interficit
29 Kinsa man ang adunay kaalaot? Kinsa man ang adunay kasubo? Kinsa man ang adunay mga kaaway? Kinsa man ang adunay pagbagulbol? Kinsa man ang adunay mga samad nga walay hinungdan? Kinsa man ang adunay mapula nga mga mata?
cui vae cuius patri vae cui rixae cui foveae cui sine causa vulnera cui suffusio oculorum
30 Kadtong magpabilin sa pag-inom ug bino, kadtong misulay sa sinagolan nga bino.
nonne his qui morantur in vino et student calicibus epotandis
31 Ayaw tan-awa ang bino sa dihang pula na kini, sa dihang mangidlap kini diha sa baso ug hamloy nga lad-okon.
ne intuearis vinum quando flavescit cum splenduerit in vitro color eius ingreditur blande
32 Sa kataposan mamaak kini sama sa bitin ug molikos kini sama sa udto-udto nga bitin.
sed in novissimo mordebit ut coluber et sicut regulus venena diffundet
33 Makita sa imong mga mata ang katingalahang mga butang ug ang imong kasingkasing magapamulong sa sukwahi nga mga butang.
oculi tui videbunt extraneas et cor tuum loquetur perversa
34 Mahisama ka sa natulog ngadto sa kinahiladman sa kadagatan o naghigda tumoy sa tukon sa layag.
et eris sicut dormiens in medio mari et quasi sopitus gubernator amisso clavo
35 “Gibunalan nila ako,” moingon ka, “apan wala ako nasakitan. Gikulata nila ako, apan wala ko kini mabati. Kanus-a ba ako makamata? Mangita ako ug laing ilimnon.”
et dices verberaverunt me sed non dolui traxerunt me et ego non sensi quando evigilabo et rursum vina repperiam