Panultihon 23
1 Sa dihang molingkod ka aron mokaon uban ang magmamando, pagbantay pag-ayo kung unsa ang anaa sa imong atubangan,
なんぢ侯たる者とともに坐して食ふときは 愼みて汝の前にある者の誰なるかを思へ
2 ug ibutang ang kutsilyo sa imong tutonlan kung ikaw ang matang sa tawo nga gusto mokaon ug daghang pagkaon.
汝もし食を嗜む者ならば汝の喉に刀をあてよ
3 Ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon, kay pagkaon kini sa mga bakak.
その珍饈を貧り食ふこと勿れ これ迷惑の食物なればなり
4 Ayaw paghago ug maayo aron makaangkon ug bahandi; pagmaalamon aron masayod kung kanus-a moundang.
富を得んと思煩らふこと勿れ 自己の明哲を恃むこと勿れ
5 Tugotan ba nimo ang imong mga mata nga masilaw niini? Mahanaw lamang kini, kay sigurado gayod nga tugkan kini ug mga pako sama sa agila ug molupad sa kawanangan.
なんぢ虚しきに歸すべき者に目をとむるか 富はかならず自ら翅を生じて鷲のごとく天に飛さらん
6 Ayaw kan-a ang pagkaon sa tawong adunay daotan nga tinan-awan— ug ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon,
惡目をする者の糧をくらふことなく その珍饈をむさぼりねがふことなかれ
7 kay siya ang matang sa tawo nga nag-ihap sa kantidad sa pagkaon. “Kaon ug inom!” moingon siya kanimo, apan ang iyang kasingkasing wala diha kanimo.
そはその心に思ふごとくその人となりも亦しかればなり 彼なんぢに食へ飮めといふこといへどもその心は汝に眞實ならず
8 Isuka nimo bisan ang diyutay nga imong gikaon ug giusik-usikan lang nimo ang imong mga pagdayeg.
汝つひにその食へる物を吐出すにいたり 且その出しし懇懃の言もむなしくならん
9 Ayaw pakigsulti sa igdulungog sa usa ka buangbuang, kay tamayon lamang niya ang imong maalamon nga mga pulong.
愚なる者の耳に語ること勿れ 彼なんぢが言の示す明哲を藐めん
10 Ayaw ibalhin ang karaang bato nga utlanan o ilogon ang kaumahan sa mga ilo,
古き地界を移すことなかれ 孤子の畑を侵すことなかれ
11 kay ang ilang Manluluwas kusgan ug molaban siya sa ilang katungod batok kanimo.
そはかれが贖者は強し 必ず汝に對らひて之が訴をのべん
12 Ibutang sa imong kasingkasing ang pagpanudlo ug sa imong mga dalunggan ang mga pulong sa kahibalo.
汝の心を敎に用ゐ 汝の耳を知識の言に傾けよ
13 Ayaw pagdumili sa pagpanton sa usa ka bata, kay kung latoson nimo siya ug bunal, dili siya mamatay.
子を懲すことを爲ざるなかれ 鞭をもて彼を打とも死ることあらじ
14 Kinahanglan nga ikaw gayod ang molatos kaniya pinaagi sa bunal ug moluwas sa iyang kalag gikan sa Seol. (Sheol h7585)
もし鞭をもて彼をうたばその霊魂を陰府より救ふことをえん (Sheol h7585)
15 Akong anak nga lalaki, kung maalamon ang imong kasingkasing, nan ang akong kasingkasing magmaya usab;
わが子よもし汝のこころ智からば我が心もまた歓び
16 malipay ang akong kinasuloran sa dihang ang imong mga ngabil magsulti ug husto.
もし汝の口唇ただしき事をいはば我が腎腸も喜ぶべし
17 Ayaw itugot nga masina ang imong kasingkasing sa mga makasasala, apan padayon diha sa pagkahadlok kang Yahweh sa tibuok adlaw.
なんぢ心に罪人をうらやむ勿れ ただ終日ヱホバを畏れよ
18 Sigurado gayod nga adunay kaugmaon ug dili mahanaw ang imong paglaom.
そは必ず應報ありて汝の望は廢らざればなり
19 Paminaw- ikaw! - akong anak nga lalaki, ug pagmaalamon ug giyahi ang imong kasingkasing ngadto sa dalan.
わが子よ 汝ききて智慧をえ かつ汝の心を道にかたぶけよ
20 Ayaw pakig-uban sa mga palahubog ug sa kusog mokaon ug karne,
酒にふけり肉をたしむものと交ること勿れ
21 kay ang palahubog ug ang kusog mokaon mahimong kabos ug mahinanok nga magbisti na lamang sila ug mga trapo.
それ酒にふける者と肉を嗜む者とは貧しくなり 睡眠を貧る者は敞れたる衣をきるにいたらん
22 Paminawa ang imong amahan nga maoy nagpakatawo kanimo ug ayaw tamaya ang imong inahan sa dihang matigulang na siya.
汝を生る父にきけ 汝の老たる母を軽んずる勿れ
23 Palita ang kamatuoran, apan ayaw kini ibaligya; pagpalit ug kaalam, pagpanton, ug panabot.
眞理を買へ これを售るなかれ 智慧と誡命と知識とまた然あれ
24 Ang amahan sa matarong maglipay gayod, ug siya nga magpakatawo ug maalamon nga bata magmaya diha kaniya.
義き者の父は大によろこび 智慧ある子を生る者はこれがために樂しまん
25 Tugoti nga magmaya ang imong amahan ug imong inahan ug tugoti nga maglipay siya nga maoy nagpakatawo kanimo.
汝の父母を樂しませ 汝を生る者を喜ばせよ
26 Akong anak nga lalaki, ihatag kanako ang imong kasingkasing ug ipaniid ang imong mga mata sa akong mga dalan.
わが子よ汝の心を我にあたへ 汝の目にわが途を樂しめ
27 Kay ang babaye nga nagbaligya sa iyang dungog usa ka lalom nga bung-aw, ug ang asawa sa laing lalaki usa ka masigpit nga atabay.
それ妓婦は深き坑のごとく 淫婦は狭き井のごとし
28 Nagpauraray siya nga nag-atang sama sa kawatan ug padaghanon niya ang mga maluibon taliwala sa katawhan.
彼は盗賊のごとく人を窺ひ かつ世の人の中に悖れる者を増なり
29 Kinsa man ang adunay kaalaot? Kinsa man ang adunay kasubo? Kinsa man ang adunay mga kaaway? Kinsa man ang adunay pagbagulbol? Kinsa man ang adunay mga samad nga walay hinungdan? Kinsa man ang adunay mapula nga mga mata?
禍害ある者は誰ぞ 憂愁ある者は誰ぞ 爭端をなす者は誰ぞ 煩慮ある者は誰ぞ 故なくして傷をうくる者は誰ぞ 赤目ある者は誰ぞ
30 Kadtong magpabilin sa pag-inom ug bino, kadtong misulay sa sinagolan nga bino.
是すなはち酒に夜をふかすもの 往て混和せたる酒を味ふる者なり
31 Ayaw tan-awa ang bino sa dihang pula na kini, sa dihang mangidlap kini diha sa baso ug hamloy nga lad-okon.
酒はあかく盃の中に泡だち滑かにくだる 汝これを見るなかれ
32 Sa kataposan mamaak kini sama sa bitin ug molikos kini sama sa udto-udto nga bitin.
是は終に蛇のごとく噬み蝮の如く刺すべし
33 Makita sa imong mga mata ang katingalahang mga butang ug ang imong kasingkasing magapamulong sa sukwahi nga mga butang.
また汝の目は怪しきものを見 なんぢの心は諕言をいはん
34 Mahisama ka sa natulog ngadto sa kinahiladman sa kadagatan o naghigda tumoy sa tukon sa layag.
汝は海のなかに偃すもののごとく帆桅の上に偃すもののごとし
35 “Gibunalan nila ako,” moingon ka, “apan wala ako nasakitan. Gikulata nila ako, apan wala ko kini mabati. Kanus-a ba ako makamata? Mangita ako ug laing ilimnon.”
汝いはん人われを撃ども我いたまず 我を拷けども我おぼえず 我さめなばまた酒を求めんと
