Panultihon 23
1 Sa dihang molingkod ka aron mokaon uban ang magmamando, pagbantay pag-ayo kung unsa ang anaa sa imong atubangan,
Quando siedi a mangiare con un potente, considera bene che cosa hai davanti;
2 ug ibutang ang kutsilyo sa imong tutonlan kung ikaw ang matang sa tawo nga gusto mokaon ug daghang pagkaon.
mettiti un coltello alla gola, se hai molto appetito.
3 Ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon, kay pagkaon kini sa mga bakak.
Non desiderare le sue ghiottonerie, sono un cibo fallace.
4 Ayaw paghago ug maayo aron makaangkon ug bahandi; pagmaalamon aron masayod kung kanus-a moundang.
Non affannarti per arricchire, rinunzia a un simile pensiero;
5 Tugotan ba nimo ang imong mga mata nga masilaw niini? Mahanaw lamang kini, kay sigurado gayod nga tugkan kini ug mga pako sama sa agila ug molupad sa kawanangan.
appena vi fai volare gli occhi sopra, essa gia non è più: perché mette ali come aquila e vola verso il cielo.
6 Ayaw kan-a ang pagkaon sa tawong adunay daotan nga tinan-awan— ug ayaw pagtinguha sa iyang lamiang mga pagkaon,
Non mangiare il pane di chi ha l'occhio cattivo e non desiderare le sue ghiottonerie,
7 kay siya ang matang sa tawo nga nag-ihap sa kantidad sa pagkaon. “Kaon ug inom!” moingon siya kanimo, apan ang iyang kasingkasing wala diha kanimo.
perché come chi calcola fra di sé, così è costui; ti dirà: «Mangia e bevi», ma il suo cuore non è con te.
8 Isuka nimo bisan ang diyutay nga imong gikaon ug giusik-usikan lang nimo ang imong mga pagdayeg.
Il boccone che hai mangiato rigetterai e avrai sprecato le tue parole gentili.
9 Ayaw pakigsulti sa igdulungog sa usa ka buangbuang, kay tamayon lamang niya ang imong maalamon nga mga pulong.
Non parlare agli orecchi di uno stolto, perché egli disprezzerà le tue sagge parole.
10 Ayaw ibalhin ang karaang bato nga utlanan o ilogon ang kaumahan sa mga ilo,
Non spostare il confine antico, e non invadere il campo degli orfani,
11 kay ang ilang Manluluwas kusgan ug molaban siya sa ilang katungod batok kanimo.
perché il loro vendicatore è forte, egli difenderà la loro causa contro di te.
12 Ibutang sa imong kasingkasing ang pagpanudlo ug sa imong mga dalunggan ang mga pulong sa kahibalo.
Piega il cuore alla correzione e l'orecchio ai discorsi sapienti.
13 Ayaw pagdumili sa pagpanton sa usa ka bata, kay kung latoson nimo siya ug bunal, dili siya mamatay.
Non risparmiare al giovane la correzione, anche se tu lo batti con la verga, non morirà;
14 Kinahanglan nga ikaw gayod ang molatos kaniya pinaagi sa bunal ug moluwas sa iyang kalag gikan sa Seol. (Sheol h7585)
anzi, se lo batti con la verga, lo salverai dagli inferi. (Sheol h7585)
15 Akong anak nga lalaki, kung maalamon ang imong kasingkasing, nan ang akong kasingkasing magmaya usab;
Figlio mio, se il tuo cuore sarà saggio, anche il mio cuore gioirà.
16 malipay ang akong kinasuloran sa dihang ang imong mga ngabil magsulti ug husto.
Esulteranno le mie viscere, quando le tue labbra diranno parole rette.
17 Ayaw itugot nga masina ang imong kasingkasing sa mga makasasala, apan padayon diha sa pagkahadlok kang Yahweh sa tibuok adlaw.
Il tuo cuore non invidi i peccatori, ma resti sempre nel timore del Signore,
18 Sigurado gayod nga adunay kaugmaon ug dili mahanaw ang imong paglaom.
perché così avrai un avvenire e la tua speranza non sarà delusa.
19 Paminaw- ikaw! - akong anak nga lalaki, ug pagmaalamon ug giyahi ang imong kasingkasing ngadto sa dalan.
Ascolta, figlio mio, e sii saggio e indirizza il cuore per la via retta.
20 Ayaw pakig-uban sa mga palahubog ug sa kusog mokaon ug karne,
Non essere fra quelli che s'inebriano di vino, né fra coloro che son ghiotti di carne,
21 kay ang palahubog ug ang kusog mokaon mahimong kabos ug mahinanok nga magbisti na lamang sila ug mga trapo.
perché l'ubriacone e il ghiottone impoveriranno e il dormiglione si vestirà di stracci.
22 Paminawa ang imong amahan nga maoy nagpakatawo kanimo ug ayaw tamaya ang imong inahan sa dihang matigulang na siya.
Ascolta tuo padre che ti ha generato, non disprezzare tua madre quando è vecchia.
23 Palita ang kamatuoran, apan ayaw kini ibaligya; pagpalit ug kaalam, pagpanton, ug panabot.
Acquista il vero bene e non cederlo, la sapienza, l'istruzione e l'intelligenza.
24 Ang amahan sa matarong maglipay gayod, ug siya nga magpakatawo ug maalamon nga bata magmaya diha kaniya.
Il padre del giusto gioirà pienamente e chi ha generato un saggio se ne compiacerà.
25 Tugoti nga magmaya ang imong amahan ug imong inahan ug tugoti nga maglipay siya nga maoy nagpakatawo kanimo.
Gioisca tuo padre e tua madre e si rallegri colei che ti ha generato.
26 Akong anak nga lalaki, ihatag kanako ang imong kasingkasing ug ipaniid ang imong mga mata sa akong mga dalan.
Fà bene attenzione a me, figlio mio, e tieni fisso lo sguardo ai miei consigli:
27 Kay ang babaye nga nagbaligya sa iyang dungog usa ka lalom nga bung-aw, ug ang asawa sa laing lalaki usa ka masigpit nga atabay.
una fossa profonda è la prostituta, e un pozzo stretto la straniera.
28 Nagpauraray siya nga nag-atang sama sa kawatan ug padaghanon niya ang mga maluibon taliwala sa katawhan.
Essa si apposta come un ladro e aumenta fra gli uomini il numero dei perfidi.
29 Kinsa man ang adunay kaalaot? Kinsa man ang adunay kasubo? Kinsa man ang adunay mga kaaway? Kinsa man ang adunay pagbagulbol? Kinsa man ang adunay mga samad nga walay hinungdan? Kinsa man ang adunay mapula nga mga mata?
Per chi i guai? Per chi i lamenti? Per chi i litigi? Per chi i gemiti? A chi le percosse per futili motivi? A chi gli occhi rossi?
30 Kadtong magpabilin sa pag-inom ug bino, kadtong misulay sa sinagolan nga bino.
Per quelli che si perdono dietro al vino e vanno a gustare vino puro.
31 Ayaw tan-awa ang bino sa dihang pula na kini, sa dihang mangidlap kini diha sa baso ug hamloy nga lad-okon.
Non guardare il vino quando rosseggia, quando scintilla nella coppa e scende giù piano piano;
32 Sa kataposan mamaak kini sama sa bitin ug molikos kini sama sa udto-udto nga bitin.
finirà con il morderti come un serpente e pungerti come una vipera.
33 Makita sa imong mga mata ang katingalahang mga butang ug ang imong kasingkasing magapamulong sa sukwahi nga mga butang.
Allora i tuoi occhi vedranno cose strane e la tua mente dirà cose sconnesse.
34 Mahisama ka sa natulog ngadto sa kinahiladman sa kadagatan o naghigda tumoy sa tukon sa layag.
Ti parrà di giacere in alto mare o di dormire in cima all'albero maestro.
35 “Gibunalan nila ako,” moingon ka, “apan wala ako nasakitan. Gikulata nila ako, apan wala ko kini mabati. Kanus-a ba ako makamata? Mangita ako ug laing ilimnon.”
«Mi hanno picchiato, ma non sento male. Mi hanno bastonato, ma non me ne sono accorto. Quando mi sveglierò? Ne chiederò dell'altro».
