Panultihon 22
1 Ang maayong ngalan pagapilion labi pa sa dagkong mga bahandi ug ang kaluoy mas maayo pa kay sa plata ug bulawan.
[is to be] chosen A name more than wealth great more than silver and more than gold favor good.
2 Ang adunahan ug kabos nga mga tawo managsama lamang sa niini nga paagi— si Yahweh ang nagbuhat kanilang tanan.
[the] rich And [the] poor they meet together [is the] maker of all of them Yahweh.
3 Ang mabinantayon nga tawo makakita sa kasamok ug magatago sa iyang kaugalingon, apan ang walay pagtagad mopadayon ug mag-antos tungod niini.
A sensible [person] - he sees trouble (and he hides himself *Q(K)*) and naive people they pass on and they are punished.
4 Ang ganti sa pagkamapainubsanon ug pagkamahadlokon kang Yahweh mao ang mga bahandi, dungog, ug kinabuhi.
[the] consequence of Humility [the] fear of Yahweh [is] wealth and honor and life.
5 Mga tunok ug mga lit-ag ang naglaray sa agianan sa masinupakon; si bisan kinsa nga nagbantay sa iyang kinabuhi mapahilayo gikan kanila.
Thorns snares [are] in [the] path of a perverse [person] [one who] guards self his he will be far from them.
6 Tudloi ang bata sa dalan nga angay niyang pagaadtoan ug sa dihang matigulang na siya dili siya motalikod gikan niana nga pagpanudlo.
Train the youth on [the] mouth of way his also if he will be old not he will turn aside from it.
7 Ang adunahan nga mga tawo modumala ibabaw sa mga kabos nga mga tawo ug siya nga nangutang ulipon sa usa nga nagapautang.
A rich [person] over poor [people] he rules and [is] a servant a borrower of a person a lender.
8 Siya nga nagpugas sa dili matarong magaani ug kasamok ug ang iyang sungkod sa kapungot mahanaw.
[one who] sows Unrighteousness (he will reap *Q(k)*) trouble and [the] rod of fury his it will end.
9 Siya nga adunay mata sa pagkamahinatagon pagapanalanginan, kay gipakigbahin niya ang iyang tinapay ngadto sa mga kabos.
A [person] good of eye he he will be blessed for he gives some of food his to poor [person].
10 Papahawaa ang mga matamayon, ug pagulaa ang samokan; ug mohunong ang mga panaglalis ug mga pagtamay.
Drive out a mocker so may go out strife so may cease dispute and shame.
11 Siya nga nahigugma sa putli nga kasingkasing ug kansang mga pagpanulti malumo, mahimo niyang higala ang hari.
[one who] loves (Pure of *Q(K)*) heart [the] grace of lips his [is] friend his a king.
12 Ang mga mata ni Yahweh kanunay nga nagabantay sa kahibalo, apan isalikway niya ang mga pulong sa mabudhion.
[the] eyes of Yahweh they preserve knowledge and he has subverted [the] words of [one who] acts treacherously.
13 Ang tawong tapolan moingon, “Adunay liyon sa dalan! Pagapatyon ako diha sa hawan nga mga dapit.”
He says a sluggard a lion [is] in the street in [the] midst of [the] open places I will be killed.
14 Ang baba sa babaye nga mananapaw usa ka lalom nga bung-aw; mosilaob ang kasuko ni Yahweh batok sa tawo nga mahulog niini.
[is] a pit Deep [the] mouth of strange [women] [one who] is cursed of Yahweh (he will fall *Q(k)*) there.
15 Nabugkos ang mga binuang diha sa kasingkasing sa bata, apan ang bunal sa pagpanton magapahawa niini palayo.
Foolishness [is] bound in [the] heart of a youth a rod of discipline it will put far away it from him.
16 Siya nga namintaha sa mga kabos nga mga tawo aron madugangan ang iyang bahandi, o paghatag ngadto sa mga adunahan nga tawo, mosangko ngadto sa kawalad-on.
[one who] oppresses [the] poor To increase for himself [one who] gives to a rich [person] only to poverty.
17 Ipapaminaw ang imong dalunggan ug patalinghogi ang mga pulong sa maalamon ug gamita ang imong kasingkasing sa akong kahibalo,
Incline ear your and hear [the] words of wise [people] and heart your you will set to knowledge my.
18 kay makaayo kanimo kung ampingan mo kini diha sa imong kinasuloran, kung kining tanan andam na diha sa imong mga ngabil.
For [will be] pleasant that you will keep them in belly your they will be prepared together on lips your.
19 Aron nga ang imong pagsalig maanaa kang Yahweh, gitudlo ko kini kanimo karong adlawa— bisan kanimo.
To be in Yahweh trust your I teach you this day even you.
20 Wala ba diay ako makasulat alang kanimo ug 30 ka mga panultihong pagpanudlo ug kahibalo,
¿ Not have I written for you (officers *Q(K)*) counsels and knowledge.
21 aron sa pagtudlo kanimo sa kamatuoran niining kasaligan nga mga pulong, aron makahatag ka ug kasaligan nga mga tubag niadtong nagpadala kanimo?
To make known to you [the] truth of words of faithfulness to bring back words faithfulness to [those who] sent you.
22 Ayaw kawati ang kabos tungod kay kabos siya, o yatakan ang mga nagkinahanglan nga anaa sa ganghaan,
May not you rob a poor [person] for [is] poor he and may not you crush a poor [person] at the gate.
23 kay labanan ni Yahweh ang ilang kahimtang, ug kawatan niya sa kinabuhi kadtong nagakawat kanila.
For Yahweh he will conduct case their and he will rob [those who] rob them life.
24 Ayaw pagpakighigala sa tawo nga gidumalahan sa kasuko ug kinahanglan nga dili ka mouban sa tawo nga maligutguton,
May not you associate with a master of anger and with a person of rage not you must go.
25 o tingali ug makakat-on ka sa iyang mga paagi ug motukob ka sa paon alang sa imong kalag.
Lest you should learn (ways his *Q(K)*) and you will take a snare for self your.
26 Ayaw paisip nga usa niadtong mohapak sa mga kamot, nga nagapasalig sa utang.
May not you be among [those who] strike a palm among [those who] stand surety for debts.
27 Kung makulang ka sa pagbayad, unsa man ang makapahunong sa usa ka tawo sa pagkuha sa higdaanan nga imong gihigdaan?
If not [belongs] to you to pay why? will anyone take bed your from under you.
28 Ayaw ibalhin ang karaan nga utlanang bato nga gipahimutang sa imong mga amahan.
May not you displace a boundary of antiquity which they made ancestors your.
29 Nakakita ka ba ug usa ka tawo nga hanas sa iyang trabaho? Mobarog siya atubangan sa mga hari; dili siya mobarog atubangan sa mga yano lamang nga mga tawo.
You see a person - skilled in work his before kings he will take his stand not he will take his stand before insignificant [people].
