< Panultihon 22 >
1 Ang maayong ngalan pagapilion labi pa sa dagkong mga bahandi ug ang kaluoy mas maayo pa kay sa plata ug bulawan.
美名胜过大财; 恩宠强如金银。
2 Ang adunahan ug kabos nga mga tawo managsama lamang sa niini nga paagi— si Yahweh ang nagbuhat kanilang tanan.
富户穷人在世相遇, 都为耶和华所造。
3 Ang mabinantayon nga tawo makakita sa kasamok ug magatago sa iyang kaugalingon, apan ang walay pagtagad mopadayon ug mag-antos tungod niini.
通达人见祸藏躲; 愚蒙人前往受害。
4 Ang ganti sa pagkamapainubsanon ug pagkamahadlokon kang Yahweh mao ang mga bahandi, dungog, ug kinabuhi.
敬畏耶和华心存谦卑, 就得富有、尊荣、生命为赏赐。
5 Mga tunok ug mga lit-ag ang naglaray sa agianan sa masinupakon; si bisan kinsa nga nagbantay sa iyang kinabuhi mapahilayo gikan kanila.
乖僻人的路上有荆棘和网罗; 保守自己生命的,必要远离。
6 Tudloi ang bata sa dalan nga angay niyang pagaadtoan ug sa dihang matigulang na siya dili siya motalikod gikan niana nga pagpanudlo.
教养孩童,使他走当行的道, 就是到老他也不偏离。
7 Ang adunahan nga mga tawo modumala ibabaw sa mga kabos nga mga tawo ug siya nga nangutang ulipon sa usa nga nagapautang.
富户管辖穷人; 欠债的是债主的仆人。
8 Siya nga nagpugas sa dili matarong magaani ug kasamok ug ang iyang sungkod sa kapungot mahanaw.
撒罪孽的,必收灾祸; 他逞怒的杖也必废掉。
9 Siya nga adunay mata sa pagkamahinatagon pagapanalanginan, kay gipakigbahin niya ang iyang tinapay ngadto sa mga kabos.
眼目慈善的,就必蒙福, 因他将食物分给穷人。
10 Papahawaa ang mga matamayon, ug pagulaa ang samokan; ug mohunong ang mga panaglalis ug mga pagtamay.
赶出亵慢人,争端就消除; 纷争和羞辱也必止息。
11 Siya nga nahigugma sa putli nga kasingkasing ug kansang mga pagpanulti malumo, mahimo niyang higala ang hari.
喜爱清心的人因他嘴上的恩言, 王必与他为友。
12 Ang mga mata ni Yahweh kanunay nga nagabantay sa kahibalo, apan isalikway niya ang mga pulong sa mabudhion.
耶和华的眼目眷顾聪明人, 却倾败奸诈人的言语。
13 Ang tawong tapolan moingon, “Adunay liyon sa dalan! Pagapatyon ako diha sa hawan nga mga dapit.”
懒惰人说:外头有狮子; 我在街上就必被杀。
14 Ang baba sa babaye nga mananapaw usa ka lalom nga bung-aw; mosilaob ang kasuko ni Yahweh batok sa tawo nga mahulog niini.
淫妇的口为深坑; 耶和华所憎恶的,必陷在其中。
15 Nabugkos ang mga binuang diha sa kasingkasing sa bata, apan ang bunal sa pagpanton magapahawa niini palayo.
愚蒙迷住孩童的心, 用管教的杖可以远远赶除。
16 Siya nga namintaha sa mga kabos nga mga tawo aron madugangan ang iyang bahandi, o paghatag ngadto sa mga adunahan nga tawo, mosangko ngadto sa kawalad-on.
欺压贫穷为要利己的, 并送礼与富户的,都必缺乏。
17 Ipapaminaw ang imong dalunggan ug patalinghogi ang mga pulong sa maalamon ug gamita ang imong kasingkasing sa akong kahibalo,
你须侧耳听受智慧人的言语, 留心领会我的知识。
18 kay makaayo kanimo kung ampingan mo kini diha sa imong kinasuloran, kung kining tanan andam na diha sa imong mga ngabil.
你若心中存记, 嘴上咬定,这便为美。
19 Aron nga ang imong pagsalig maanaa kang Yahweh, gitudlo ko kini kanimo karong adlawa— bisan kanimo.
我今日以此特特指教你, 为要使你倚靠耶和华。
20 Wala ba diay ako makasulat alang kanimo ug 30 ka mga panultihong pagpanudlo ug kahibalo,
谋略和知识的美事, 我岂没有写给你吗?
21 aron sa pagtudlo kanimo sa kamatuoran niining kasaligan nga mga pulong, aron makahatag ka ug kasaligan nga mga tubag niadtong nagpadala kanimo?
要使你知道真言的实理, 你好将真言回复那打发你来的人。
22 Ayaw kawati ang kabos tungod kay kabos siya, o yatakan ang mga nagkinahanglan nga anaa sa ganghaan,
贫穷人,你不可因他贫穷就抢夺他的物, 也不可在城门口欺压困苦人;
23 kay labanan ni Yahweh ang ilang kahimtang, ug kawatan niya sa kinabuhi kadtong nagakawat kanila.
因耶和华必为他辨屈; 抢夺他的,耶和华必夺取那人的命。
24 Ayaw pagpakighigala sa tawo nga gidumalahan sa kasuko ug kinahanglan nga dili ka mouban sa tawo nga maligutguton,
好生气的人,不可与他结交; 暴怒的人,不可与他来往;
25 o tingali ug makakat-on ka sa iyang mga paagi ug motukob ka sa paon alang sa imong kalag.
恐怕你效法他的行为, 自己就陷在网罗里。
26 Ayaw paisip nga usa niadtong mohapak sa mga kamot, nga nagapasalig sa utang.
不要与人击掌, 不要为欠债的作保。
27 Kung makulang ka sa pagbayad, unsa man ang makapahunong sa usa ka tawo sa pagkuha sa higdaanan nga imong gihigdaan?
你若没有什么偿还, 何必使人夺去你睡卧的床呢?
28 Ayaw ibalhin ang karaan nga utlanang bato nga gipahimutang sa imong mga amahan.
你先祖所立的地界, 你不可挪移。
29 Nakakita ka ba ug usa ka tawo nga hanas sa iyang trabaho? Mobarog siya atubangan sa mga hari; dili siya mobarog atubangan sa mga yano lamang nga mga tawo.
你看见办事殷勤的人吗? 他必站在君王面前, 必不站在下贱人面前。