< Panultihon 21 >
1 Ang kasingkasing sa hari usa ka nagadagayday nga tubig diha sa kamot ni Yahweh; gipasimang niya kini sa bisan asa niya gusto.
[is] streams of Water [the] heart of a king in [the] hand of Yahweh to all that he desires he turns it.
2 Ang tagsatagsa ka pamaagi sa tawo matarong sa iyang kaugalingon nga mga mata, apan si Yahweh ang magatimbangtimbang sa mga kasingkasing.
Every way of a person [is] upright in own eyes his and [is] weighing hearts Yahweh.
3 Ang pagbuhat sa pagkamatarong ug pagkamakiangayon labi pang dawaton ni Yahweh kay sa halad.
To do righteousness and justice [is] chosen by Yahweh more than sacrifice.
4 Ang mapahitas-on nga mga mata ug mapasigarbohon nga kasingkasing— ang suga sa daotan— mga sala.
Haughtiness of eyes and a [person] arrogant of heart [the] lamp of wicked [people] [is] sin.
5 Ang mga laraw sa makugihon mogiya lamang ngadto sa pagkamauswagon, apan ang tagsatagsa nga nagabuhat nga madalidalion mosangko lamang sa kawalad-on.
[the] plans of A diligent [person] only to advantage and every hasty [person] only to poverty.
6 Ang pagbaton ug mga bahandi pinaagi sa bakakon nga dila usa ka lumalabayng inalisngaw nga aso ug usa ka lit-ag nga makapatay.
[the] acquisition of Treasures by a tongue of falsehood [is] a breath driven about seekers of death.
7 Ang kabangis sa daotan mao ang moguyod kanila palayo, kay nagdumili man sila sa pagbuhat sa katarong.
[the] violence of Wicked [people] it will drag away them for they refuse to do justice.
8 Baliko ang dalan sa tawong sad-an, apan siya nga putli nagabuhat ug matarong.
[is] crooked [the] way of A person guilty and a pure [person] [is] upright work his.
9 Mas maayo pa nga mopuyo sa lawak sa ibabaw sa balay kaysa mopuyo sa balay uban ang asawa nga malalison.
[is] good To dwell on a corner of a roof more than a woman of contentions and a house of association.
10 Ang pangpagana sa daotan nangita sa pagkadaotan; walay kaluoy nga makit-an sa iyang mga silingan diha sa iyang mga mata.
[the] appetite of A wicked [person] it craves evil not he is shown favor in view his neighbor his.
11 Sa dihang masilotan na ang matamayon, ang walay alamag mahimong maalamon, ug sa dihang pahamatngonan ang maalamon nga tawo, madugangan ang iyang kahibalo.
When punish a mocker he becomes wise a naive person and when instruct a wise [person] he receives knowledge.
12 Siya nga nagabuhat ug matarong nagabantay sa balay sa daotan; iyang ipasukamod ang daotan ngadto sa pagkagun-ob.
[is] giving attention [the] righteous [one] To [the] house of a wicked [person] [he is] subverting wicked [people] to calamity.
13 Siya nga magasampong sa iyang mga igdulungog sa mga pagtuaw sa mga kabos, magatuaw usab siya, apan dili siya patalinghogan.
[one who] shuts Ear his from [the] cry of [the] poor also he he will call out and not he will be answered.
14 Makapahupay sa kasuko ang gasa sa tago ug makapahupay sa hilabihan nga kaligutgot ang gasa sa tago.
A gift in secrecy it subdues anger and a bribe in the bosom rage strong.
15 Sa dihang mapahamtang na ang katarong, magdala kini ug kalipay ngadto sa tawo nga nagabuhat sa matarong, apan magdala kini ug kalisang sa nagabuhat ug daotan.
[is] a joy To the righteous [person] to do justice and terror to [those who] do wickedness.
16 Siya nga nahisalaag gikan sa dalan sa panabot, magapahulay siya ngadto sa tigomanan sa mga patay.
A person [who] wanders from [the] way of insight in [the] assembly of [the] shades he will rest.
17 Bisan kinsa nga nahigugma sa kahilayan mahimo nga kabos; siya nga nahigugma sa bino ug lana dili maadunahan.
[will be] a person of Poverty [one who] loves pleasure [one who] loves wine and oil not he will gain riches.
18 Ang daotan nga tawo maoy lukat alang sa nagabuhat ug matarong, ug ang maluibon maoy lukat alang sa matinud-anon.
[is] a ransom For the righteous [person] a wicked [person] and in place of upright [people] [one who] acts treacherously.
19 Mas maayo pang magpuyo sa kamingawan kay sa uban ang babaye nga tigpasiugda ug kasamok ug hilabihan ka bagulbolan.
[is] good To dwell in a land of wilderness more than a woman of (contentions *Q(K)*) and anger.
20 Adunay bililhon nga bahandi ug lana sa panimalay sa manggialamon, apan usik-usikan lamang kini sa tawong buangbuang.
Treasure - desirable and oil [are] in [the] habitation of a wise [person] and a fool a person he swallows up it.
21 Siya nga nagabuhat ug matarong ug manggiluluy-on— kining tawhana makakaplag ug kinabuhi, pagkamatarong, ug kadungganan.
[one who] pursues Righteousness and loyalty he finds life righteousness and honor.
22 Ang tawong maalamon makakatkat sa siyudad sa mga bantogan, ug mapokan niya ang mga salipdanan nga diin ilang gisaligan.
A city of warriors he goes up a wise [person] and he brought down [the] strength of trust its.
23 Bisan kinsa nga magabantay sa iyang baba ug sa iyang dila magapahilayo sa iyang kaugalingon sa kasamok.
[one who] guards Mouth his and tongue his [is] keeping from troubles self his.
24 Ang mapahitas-on ug mapasigarbohon nga tawo— “Matamayon” ang iyang ngalan— nagabuhat uban ang mapalabilabihon nga garbo.
Proud arrogant [is] mocker name his [one who] acts in [the] overflowing of pride.
25 Ang tinguha sa tapolan makapatay kaniya, kay ang iyang mga kamot nagadumili sa pagtrabaho.
[the] desire of A sluggard it kills him for they refuse hands his to work.
26 Sa tibuok adlaw nagatinguha ug nagatinguha pa gayod siya, apan siya nga nagabuhat ug matarong nagahatag ug wala nagatihiktihik.
All the day he craves a craving and a righteous [person] he gives and not he keeps back.
27 Dulomtanan ang halad sa tawong daotan; mas dulomtanan pa gayod kini kung dad-on niya kini uban sa daotan nga mga tinguha.
[the] sacrifice of Wicked [people] [is] an abomination indeed? if in wickedness he brings it.
28 Mahanaw ang bakakon nga saksi, apan siya nga nagapatalinghog magasulti sa tanang panahon.
A witness of lies he will perish and a person [who] listens to perpetuity he will speak.
29 Ang usa ka tawong daotan magapagahi sa iyang panagway, apan ang tawong matinud-anon masaligon mahitungod sa iyang mga paagi.
He makes strong a person wicked with face his and an upright [person] he - (he considers way his. *Q(K)*)
30 Wala gayoy kaalam, wala gayoy panabot, ug wala gayoy tambag nga makabarog batok kang Yahweh.
There not [is] wisdom and there not [is] understanding and there not [is] counsel to before Yahweh.
31 Giandam ang kabayo alang sa adlaw sa pagpakiggubat, apan ang kadaogan iya lamang kang Yahweh.
A horse [is] prepared for a day of battle and [belongs] to Yahweh the victory.