Panultihon 20
1 Ang bino mao ang mabugalbugalon ug ang isog nga ilimnon mao ang sabaan; si bisan kinsa nga mahisalaag pinaagi sa ilimnon dili manggialamon.
Ο οίνος είναι χλευαστής, και τα σίκερα στασιαστικά· και όστις δελεάζεται υπό τούτων, δεν είναι φρόνιμος.
2 Ang pagkahadlok ngadto sa hari sama sa pagkahadlok sa nagngulob nga batan-ong liyon; siya nga nagpasuko kaniya makabsan sa iyang kinabuhi.
Απειλή βασιλέως είναι βρυχηθμός λέοντος· όστις παροξύνει αυτόν, αμαρτάνει εις την ιδίαν αυτού ζωήν.
3 Dungog gayod kini alang ni bisan kinsa nga makalikay sa panagbingkil, apan ang matag kabuang mosangko sa pagpakiglalis.
Τιμή είναι εις τον άνθρωπον να παύη από της έριδος· πας δε άφρων εμπλέκεται εις ταύτην.
4 Dili magdaro ang tawong tapolan sa panahon sa tingtugnaw; mangita siya ug abot panahon sa ting-ani apan wala gayod siyay makuha.
Ο οκνηρός δεν θέλει να αροτριά εξ αιτίας του χειμώνος· διά τούτο θέλει ζητεί εν τω θέρει και δεν θέλει λαμβάνει.
5 Ang mga katuyoan sa kasingkasing sa tawo sama sa lalom nga tubig, apan makasag-ob niini ang tawo nga may panabot.
Η βουλή εν τη καρδία του ανθρώπου είναι ως ύδατα βαθέα· αλλ' ο συνετός άνθρωπος θέλει ανασύρει αυτήν.
6 Daghang mga tawo ang magpahayag nga matinud-anon siya, apan kinsa man ang makakaplag kaniya nga matinumanon?
Πολλοί άνθρωποι κηρύττουσιν έκαστος την καλοκαγαθίαν αυτού· αλλά τις θέλει εύρη άνθρωπον πιστόν;
7 Ang tawo nga nagbuhat ug maayo nagalakaw diha sa iyang katarong ug magmalipayon ang iyang mga anak nga lalaki nga magsunod kaniya.
Ο δίκαιος περιπατεί εν τη ακεραιότητι αυτού· και τα τέκνα αυτού είναι μακάρια μετ' αυτόν.
8 Ang hari nga maglingkod diha sa trono nga magabuhat sa buluhaton sa maghuhukom magapatibulaag sa tanang daotan pinaagi sa iyang mata.
Βασιλεύς, καθήμενος επί θρόνου κρίσεως, διασκεδάζει παν κακόν διά των οφθαλμών αυτού.
9 Kinsa man ang makaingon, “Hinlo ang akong kasingkasing; gawasnon ako sa akong sala”?
Τις δύναται να είπη, Εκαθάρισα την καρδίαν μου, είμαι καθαρός από των αμαρτιών μου;
10 Ang nagkalainlain nga timbangan ug ang dili insakto nga mga sukdanan, kasilagan kini ni Yahweh.
Ζύγια διάφορα, μέτρα διάφορα, είναι αμφότερα βδέλυγμα εις τον Κύριον.
11 Bisan pa ang batan-on maila pinaagi sa iyang mga buhat, kung putli ug matarong ba ang iyang binuhatan.
Γνωρίζεται και αυτό το παιδίον εκ των πράξεων αυτού, αν τα έργα αυτού είναι καθαρά, και αν ευθέα.
12 Ang mga dalunggan nga makadungog ang mga mata nga makakita, gibuhat kini ni Yahweh.
Το ωτίον ακούει και ο οφθαλμός βλέπει· αλλ' ο Κύριος έκαμεν αμφότερα.
13 Ayaw higugmaa ang pagkatulog o mahiagom ka sa pagkakabos; bukha ang imong mga mata ug aduna kay daghan nga makaon.
Μη αγάπα τον ύπνον, διά να μη έλθης εις πτωχείαν· άνοιξον τους οφθαλμούς σου και θέλεις χορτασθή άρτου.
14 “Dili maayo! Dili maayo!” miingon ang tigpamalit, apan sa dihang makalakaw na siya magpagarbo na siya.
Κακόν, κακόν, λέγει ο αγοραστής· αλλ' αφού αναχωρήση, τότε καυχάται.
15 Adunay bulawan ug daghan nga mga mahalon nga mga bato, apan ang mga ngabil sa kahibalo mao ang bililhon nga alahas.
Υπάρχει χρυσίον και πλήθος μαργαριτών· τα χείλη όμως της γνώσεως είναι το πολύτιμου κειμήλιον.
16 Kuhaa ang bisti sa tag-iya nga naghulam ug salapi ingon nga garantiya sa utang sa usa ka langyaw, ug kuhaa kini kung siya garantiya alang sa mga babaye nga mananapaw.
Λάβε το ιμάτιον του εγγυωμένου διά ξένον· και λάβε ενέχυρον απ' αυτού, εγγυωμένου περί ξένων πραγμάτων.
17 Tam-is ang tinapay nga nakuha pinaagi sa pagpanlimbong, apan sa kinaulahian mapuno sa balas ang iyang baba.
Ο άρτος του ψεύδους είναι γλυκύς εις τον άνθρωπον· μετά ταύτα όμως το στόμα αυτού θέλει γεμισθή χαλίκων.
18 Natukod ang mga laraw pinaagi sa tambag ug uban lamang sa maalamong giya nga makiggubat ka.
Οι σκοποί στερεόνονται διά της συμβουλής· και μετά καλήν σκέψιν κάμνε πόλεμον.
19 Ang pagtabi makabutyag sa mga tinago ug busa kinahanglan nga dili ka makig-uban sa mga tawo nga tabian.
Ο σπερμολόγος περιερχόμενος αποκαλύπτει τα μυστικά· διά τούτο μη σμίγου μετά του πλατύνοντος τα χείλη αυτού.
20 Kung tunglohon sa tawo ang iyang amahan o ang iyang inahan, mapalong ang iyang lampara taliwala sa kangitngit.
Ο λύχνος του κακολογούντος τον πατέρα αυτού ή την μητέρα αυτού θέλει σβεσθή εν βαθεί σκότει.
21 Ang panulondon nga gidalidali lamang sa pagkuha sa sinugdanan walay maayong mahimo sa kaulahian.
Κληρονομία αποκτηθείσα ταχέως την αρχήν, εις το τέλος δεν ευλογείται.
22 Ayaw pagsulti, “Mobalos ako sa imong sayop nga gihimo!” Paghulat kang Yahweh kay siya ang moluwas kanimo.
Μη είπης, Θέλω ανταποδώσει κακόν· ανάμενε τον Κύριον και θέλει σε σώσει.
23 Gikasilagan ni Yahweh ang dili insakto nga mga timbangan ug dili gayod maayo ang mga limbongan nga taksanan.
Ζύγια διάφορα είναι βδέλυγμα εις τον Κύριον· και η δολία πλάστιγξ δεν είναι καλόν.
24 Gigiyahan ni Yahweh ang mga lakang sa tawo; unsaon man niya pagsabot sa iyang paagi?
Τα διαβήματα του ανθρώπου διευθύνονται υπό του Κυρίου· πως λοιπόν ο άνθρωπος ήθελε γνωρίσει την εαυτού οδόν;
25 Lit-ag alang sa tawo ang pagdalidali ug ingon nga, “Balaan kini nga butang,” ug magsugod lang ug hunahuna sa buot ipasabot niini human sa iyang panaad.
Παγίς είναι εις τον άνθρωπον, προπετώς να λαλή· περί ιερών και μετά τας ευχάς να σκέπτηται.
26 Lainon sa maalamon nga hari ang mga daotan ug patuyokon ang galingan alang kanila.
Ο σοφός βασιλεύς λικμίζει τους ασεβείς και στρέφει τον τροχόν επ' αυτούς.
27 Ang espiritu sa tawo mao ang lampara ni Yahweh, nga magsusi sa kinahiladman niya nga mga bahin.
Λύχνος του Κυρίου είναι το πνεύμα του ανθρώπου, το οποίον διερευνά πάντα τα ενδόμυχα της καρδίας.
28 Ang matinud-anon nga kasabotan ug pagkamasaligan maoy makapanalipod sa hari; nahimong luwas ang iyang trono pinaagi sa gugma.
Έλεος και αλήθεια διαφυλάττουσι τον βασιλέα· και ο θρόνος αυτού υποστηρίζεται υπό του ελέους.
29 Ang himaya sa batan-ong mga lalaki mao ang ilang kusog, ug ang dungog sa mga tigulang mao ang ilang puti nga buhok.
Καύχημα των νέων είναι η δύναμις αυτών· και δόξα των γερόντων η πολιά.
30 Ang mga paghuyop makahimo paghinlo sa samad sa daotan ug ang mga pagbunal makapahinlo sa kinauyokan nga mga bahin.
Τα μελανίσματα των πληγών λευκαίνουσι τον κακόν· και τα κτυπήματα τα ενδόμυχα της καρδίας.
