< Panultihon 20 >
1 Ang bino mao ang mabugalbugalon ug ang isog nga ilimnon mao ang sabaan; si bisan kinsa nga mahisalaag pinaagi sa ilimnon dili manggialamon.
to mock [the] wine to roar strong drink and all to wander in/on/with him not be wise
2 Ang pagkahadlok ngadto sa hari sama sa pagkahadlok sa nagngulob nga batan-ong liyon; siya nga nagpasuko kaniya makabsan sa iyang kinabuhi.
roaring like/as lion terror king be angry him to sin soul: life his
3 Dungog gayod kini alang ni bisan kinsa nga makalikay sa panagbingkil, apan ang matag kabuang mosangko sa pagpakiglalis.
glory to/for man cessation from strife and all fool(ish) to quarrel
4 Dili magdaro ang tawong tapolan sa panahon sa tingtugnaw; mangita siya ug abot panahon sa ting-ani apan wala gayod siyay makuha.
from autumn sluggish not to plow/plot (and to ask *Q(K)*) in/on/with harvest and nothing
5 Ang mga katuyoan sa kasingkasing sa tawo sama sa lalom nga tubig, apan makasag-ob niini ang tawo nga may panabot.
water deep counsel in/on/with heart man and man understanding to draw (up/out) her
6 Daghang mga tawo ang magpahayag nga matinud-anon siya, apan kinsa man ang makakaplag kaniya nga matinumanon?
abundance man to call: call out man: anyone kindness his and man faithful who? to find
7 Ang tawo nga nagbuhat ug maayo nagalakaw diha sa iyang katarong ug magmalipayon ang iyang mga anak nga lalaki nga magsunod kaniya.
to go: walk in/on/with integrity his righteous blessed son: child his after him
8 Ang hari nga maglingkod diha sa trono nga magabuhat sa buluhaton sa maghuhukom magapatibulaag sa tanang daotan pinaagi sa iyang mata.
king to dwell upon throne judgment to scatter in/on/with eye his all bad: evil
9 Kinsa man ang makaingon, “Hinlo ang akong kasingkasing; gawasnon ako sa akong sala”?
who? to say to clean heart my be pure from sin my
10 Ang nagkalainlain nga timbangan ug ang dili insakto nga mga sukdanan, kasilagan kini ni Yahweh.
stone: weight and stone: weight ephah and ephah abomination LORD also two their
11 Bisan pa ang batan-on maila pinaagi sa iyang mga buhat, kung putli ug matarong ba ang iyang binuhatan.
also in/on/with deed his to recognize youth if pure and if upright work his
12 Ang mga dalunggan nga makadungog ang mga mata nga makakita, gibuhat kini ni Yahweh.
ear to hear: hear and eye to see: see LORD to make also two their
13 Ayaw higugmaa ang pagkatulog o mahiagom ka sa pagkakabos; bukha ang imong mga mata ug aduna kay daghan nga makaon.
not to love: lover sleep lest to possess: poor to open eye your to satisfy food: bread
14 “Dili maayo! Dili maayo!” miingon ang tigpamalit, apan sa dihang makalakaw na siya magpagarbo na siya.
bad: harmful bad: harmful to say [the] to buy and be gone to/for him then to boast: boast
15 Adunay bulawan ug daghan nga mga mahalon nga mga bato, apan ang mga ngabil sa kahibalo mao ang bililhon nga alahas.
there gold and abundance jewel and article/utensil preciousness lips knowledge
16 Kuhaa ang bisti sa tag-iya nga naghulam ug salapi ingon nga garantiya sa utang sa usa ka langyaw, ug kuhaa kini kung siya garantiya alang sa mga babaye nga mananapaw.
to take: take garment his for to pledge be a stranger and about/through/for (foreign *Q(K)*) to pledge him
17 Tam-is ang tinapay nga nakuha pinaagi sa pagpanlimbong, apan sa kinaulahian mapuno sa balas ang iyang baba.
sweet to/for man food: bread deception and after to fill lip his gravel
18 Natukod ang mga laraw pinaagi sa tambag ug uban lamang sa maalamong giya nga makiggubat ka.
plot in/on/with counsel to establish: establish and in/on/with counsel to make battle
19 Ang pagtabi makabutyag sa mga tinago ug busa kinahanglan nga dili ka makig-uban sa mga tawo nga tabian.
to reveal: reveal counsel to go: went slander and to/for to open wide lip: words his not to pledge
20 Kung tunglohon sa tawo ang iyang amahan o ang iyang inahan, mapalong ang iyang lampara taliwala sa kangitngit.
to lighten father his and mother his to put out lamp his (in/on/with pupil *Q(K)*) darkness
21 Ang panulondon nga gidalidali lamang sa pagkuha sa sinugdanan walay maayong mahimo sa kaulahian.
inheritance (to dismay *Q(K)*) in/on/with first and end her not to bless
22 Ayaw pagsulti, “Mobalos ako sa imong sayop nga gihimo!” Paghulat kang Yahweh kay siya ang moluwas kanimo.
not to say to complete bad: evil to await to/for LORD and to save to/for you
23 Gikasilagan ni Yahweh ang dili insakto nga mga timbangan ug dili gayod maayo ang mga limbongan nga taksanan.
abomination LORD stone: weight and stone: weight and balance deceit not pleasant
24 Gigiyahan ni Yahweh ang mga lakang sa tawo; unsaon man niya pagsabot sa iyang paagi?
from LORD step great man and man what? to understand way: conduct his
25 Lit-ag alang sa tawo ang pagdalidali ug ingon nga, “Balaan kini nga butang,” ug magsugod lang ug hunahuna sa buot ipasabot niini human sa iyang panaad.
snare man to blurt holiness and after vow to/for to enquire
26 Lainon sa maalamon nga hari ang mga daotan ug patuyokon ang galingan alang kanila.
to scatter wicked king wise and to return: return upon them wheel
27 Ang espiritu sa tawo mao ang lampara ni Yahweh, nga magsusi sa kinahiladman niya nga mga bahin.
lamp LORD breath man to search all chamber belly: abdomen
28 Ang matinud-anon nga kasabotan ug pagkamasaligan maoy makapanalipod sa hari; nahimong luwas ang iyang trono pinaagi sa gugma.
kindness and truth: faithful to watch king and to support in/on/with kindness throne his
29 Ang himaya sa batan-ong mga lalaki mao ang ilang kusog, ug ang dungog sa mga tigulang mao ang ilang puti nga buhok.
beauty youth strength their and glory old greyheaded
30 Ang mga paghuyop makahimo paghinlo sa samad sa daotan ug ang mga pagbunal makapahinlo sa kinauyokan nga mga bahin.
wound wound (cosmetic *Q(K)*) in/on/with bad: evil and wound chamber belly: abdomen