Panultihon 2
1 Akong anak, kung dawaton nimo ang akong mga pulong ug tipigan ang akong mga mando diha kanimo,
My son, listen to what I say, and [consider my instructions to be as valuable as] [MET] a treasure.
2 paminawa ang kaalam ug itutok ang imong kasingkasing sa pagsabot.
Pay attention to wisdom and try hard to understand it.
3 Kung mosangpit ka alang sa pagsabot ug ipatugbaw ang imong tingog alang niini,
Call out [to God] to get insight; plead with him to help you to understand more [of what he wants you to know].
4 kung mangita ka niini sama sa imong pagpangita sa plata ug mangita sa panabot sama sa imong pagpangita sa tinagong mga bahandi,
Search [eagerly] for wisdom, like you would search for silver, like you would search for a treasure that someone has hidden.
5 unya imong masabtan ang pagkahadlok kang Yahweh ug imong makaplagan ang kahibalo sa Dios.
If you do that, you will understand how to revere Yahweh, and you will succeed in knowing God.
6 Kay ihatag ni Yahweh ang kaalam, gikan sa iyang baba mogawas ang kahibalo ug panabot.
Yahweh is the one who gives us wisdom. He is the one who tells us things that we need to know and understand.
7 Nagtigom siya ug maayong kaalam alang niadtong nagpahimuot kaniya, taming siya alang niadtong naglakaw diha sa katarong,
He gives good advice to those who conduct their lives as they should. He protects [MET] those who do what is right.
8 bantayan niya ang agianan sa hustisya ug iyang tipigan ang dalan niadtong nagmatinud-anon kaniya.
He guards those who act justly/fairly [toward others], and he watches over those who are faithful/loyal [to him].
9 Unya imong masabtan ang pagkamatarong, hustisya, ug katarong, ug sa matag maayo nga agianan.
[If you ask God for wisdom], you will understand what is right and just [DOU] [to do], and [you will know] the right way to conduct your life,
10 Kay ang kaalam motisok sa imong kasingkasing, ug ang kahibalo makapalipay sa imong kalag.
because you will be wise in your inner being; and knowing [what God wants you to know] will cause you to be joyful.
11 Ang pagkamabinantayon magbantay kanimo, ang pagsabot mopanalipod kanimo.
If you know [PRS] how to choose what is right to do and if you understand [what God wants] you to do, God will protect you and guard you and keep you safe.
12 Luwason ka nila gikan sa dalan sa kadaotan, gikan niadtong nagsulti sa mangil-ad nga mga butang,
If you are wise [PRS], you will not do what evil people do, and you will not [believe what] deceitful people say.
13 nga mibiya sa saktong mga agianan ug naglakaw sa mga dalan sa kangitngit.
Deceitful people have stopped acting fairly/justly [toward others] and (walk on dark and evil paths/do what evil people do) [MET].
14 Malipay sila sa dihang magbuhat sila ug daotan ug mahimuot diha sa mga kangil-ad sa daotan.
They enjoy doing what is wrong; they like to do what is evil and to deceive [people].
15 Nagsunod sila sa hiwi nga mga agianan, ug ilang gitagoan ang ilang giagian pinaagi sa pagpanglimbong.
They (walk on crooked paths/always deceive others) and are always dishonest.
16 Ang kaalam ug ang pagkamabinantayon makaluwas kanimo gikan sa daotang babaye, gikan sa babaye nga nangita sa kalaagan ug gikan sa maulog-ulogon niyang mga pulong.
If you are wise [PRS], you will [also] be saved from (immoral women/prostitutes); you will not pay attention when adulterous women try to (seduce/entice you by what they say.)
17 Gibiyaan niya ang iyang kauban sa iyang pagkabatan-on ug gikalimtan ang kasabotan sa iyang Dios.
Those women have left the husbands whom they married when they were young; they have disregarded the solemn promise they made to God [not to commit adultery].
18 Kay ang iyang panimalay mosangpot sa kamatayon ug ang iyang dalan mohatod kanimo niadtong anaa sa lubnganan.
If you go into houses of women who are like that, you will die [when you are still young]; the road [to their houses] leads to hell. (questioned)
19 Kadtong tanan nga mosunod kaniya dili na makabalik pag-usab ug dili na nila makaplagan ang agianan sa kinabuhi.
No man who (visits/sleeps with) a woman like that will again [live harmoniously with his family]. He will never have a [happy] life again.
20 Busa lakaw sa dalan sa maayong mga tawo ug subaya ang agianan niadtong nagbuhat ug matarong.
If [you are wise], you should behave like good men behave. You should (stay on the paths that righteous [people] walk on/do what godly people do) [MET],
21 Kay kadtong nagabuhat sa matarong makahimo ug puluy-anan sa yuta, ug kadtong adunay katarong magpabilin niini.
because only godly people will live in this land [and receive God’s blessings]; [only] those who have not done wrong will stay here [for a long time].
22 Apan ang daotan pagapuohon gikan sa yuta, ug ang walay pagtuo pagapuohon gikan niini.
Wicked [people] will be expelled from this land, and [people] who are not trustworthy will be thrown {God will throw them} out of it.
