Panultihon 19
1 Mas maayo pa ang tawo nga kabos nga naglakaw diha sa iyang katarong kaysa kaniya nga sukwahi sa iyang pagpanulti ug buangbuang.
正しく歩む貧しい者は、曲ったことを言う愚かな者にまさる。
2 Dili usab maayo ang pagpangandoy nga dili inubanan sa kahibalo ug siya nga kusog modagan mahisalaag sa dalan.
人が知識のないのは良くない、足で急ぐ者は道に迷う。
3 Ang kabuang sa tawo nagdaot sa iyang kinabuhi ug napungot ang iyang kasingkasing batok kang Yahweh.
人は自分の愚かさによって道につまずき、かえって心のうちに主をうらむ。
4 Makadugang ang bahandi ug daghang mga higala, apan ang tawong kabos nahimulag gikan sa iyang mga higala.
富は多くの新しい友を作る、しかし貧しい人はその友に捨てられる。
5 Ang bakakon nga saksi pagasilotan ug siya nga nagsulti ug bakak dili gayod makaikyas.
偽りの証人は罰を免れない、偽りをいう者はのがれることができない。
6 Daghan ang magapangayo ug tabang gikan sa tawong manggihatagon ug higala sa tanan siya nga manggihatagon ug mga gasa.
気前のよい人にこびる者は多い、人はみな贈り物をする人の友となる。
7 Ang tanang mga igsoong lalaki sa kabos nasilag kaniya; unsa pa kaha ang iyang mga higala nga mipahilayo kaniya! Motawag siya kanila apan wala na sila.
貧しい者はその兄弟すらもみなこれを憎む、ましてその友はこれに遠ざからないであろうか。言葉をかけてこれを呼んでも、去って帰らないのである。
8 Siya nga nagbaton sa kaalam naghigugma sa iyang kinabuhi; siya nga nagtipig sa pagsabot makakaplag kung unsa ang maayo.
知恵を得る者は自分の魂を愛し、悟りを保つ者は幸を得る。
9 Ang bakakon nga saksi pagasilotan gayod, apan ang nagsulti ug bakak malaglag.
偽りの証人は罰を免れない、偽りをいう者は滅びる。
10 Dili angay sa tawo nga buangbuang ang pagpuyo sa kaharuhay— labi na gayod nga walay angay ang ulipon nga maoy magdumala sa mga prinsipe.
愚かな者が、ぜいたくな暮しをするのは、ふさわしいことではない、しもべたる者が、君たる者を治めるなどは、なおさらである。
11 Ang pagkamabinantayon maghimo sa tawo nga dili daling masuko ug ang dili pagtagad sa sayop maoy makahatag kaniya ug himaya.
悟りは人に怒りを忍ばせる、あやまちをゆるすのは人の誉である。
12 Ang kapungot sa hari sama sa ngulob sa batan-ong liyon, apan ang iyang kaluoy sama sa yamog nga anaa sa sagbot.
王の怒りは、ししのほえるようであり、その恵みは草の上におく露のようである。
13 Ang buangbuang nga anak nga lalaki nagdaot sa iyang amahan ug ang malalison nga asawa sama sa tubig nga kanunay magtulo.
愚かな子はその父の災である、妻の争うのは、雨漏りの絶えないのとひとしい。
14 Ang balay ug ang bahandi maoy panulondon gikan sa mga ginikanan, apan ang maalamon nga asawa gikan kang Yahweh.
家と富とは先祖からうけつぐもの、賢い妻は主から賜わるものである。
15 Ang pagkatapolan maghatod kanimo ngadto sa pagkahinanok ug tulog, apan siya nga dili magtrabaho gutomon.
怠りは人を熟睡させる、なまけ者は飢える。
16 Siya nga nagtuman sa sugo nanalipod sa iyang kinabuhi, apan mamatay ang tawo nga wala maghunahuna mahitungod sa iyang mga pamaagi.
戒めを守る者は自分の魂を守る、み言葉を軽んじる者は死ぬ。
17 Si bisan kinsa nga maluluy-on sa kabos sama ra nga nagpahulam kang Yahweh ug magbayad siya kaniya sa iyang nahimo.
貧しい者をあわれむ者は主に貸すのだ、その施しは主が償われる。
18 Pantona ang imong anak samtang aduna pay paglaom ug ayaw pangandoya nga mabutang siya sa kamatayon.
望みのあるうちに、自分の子を懲らせ、これを滅ぼす心を起してはならない。
19 Ang tawo nga daling masuko kinahanglan nga mobayad sa kasaypanan, kung imo siyang luwason, buhaton mo pa gihapon kini sa ikaduhang higayon.
怒ることの激しい者は罰をうける、たとい彼を救ってやっても、さらにくり返さねばならない。
20 Paminawa ang tambag ug dawata ang pagtudlo, aron nga magmaalamon ka hangtod sa kataposan sa imong kinabuhi.
勧めを聞き、教訓をうけよ、そうすれば、ついには知恵ある者となる。
21 Daghan ang mga laraw sa kasingkasing sa tawo, apan ang kabubut-on lamang ni Yahweh maoy matuman.
人の心には多くの計画がある、しかしただ主の、み旨だけが堅く立つ。
22 Ang pagkamatinud-anon maoy gipangandoy sa tawo ug mas maayo pa ang tawong kabos kaysa bakakon.
人に望ましいのは、いつくしみ深いことである、貧しい人は偽りをいう人にまさる。
23 Ang pagpasidungog kang Yahweh magtultol sa katawhan ngadto sa kinabuhi; si bisan kinsa nga aduna niini matagbaw ug dili mahiagom sa kadaot.
主を恐れることは人を命に至らせ、常に飽き足りて、災にあうことはない。
24 Maglubong sa iyang kamot ang tapolan ngadto sa pagkaon; dili gani siya makahimo sa paghungit niini padulong sa iyang baba.
なまけ者は、手を皿に入れても、それを口に持ってゆくことをしない。
25 Kung imong silotan ang mabugalbugalon, mahimong magmaalamon ang walay alamag; badlonga siya nga adunay pagsabot ug makabaton siya ug kahibalo.
あざける者を打て、そうすれば思慮のない者も慎む。さとき者を戒めよ、そうすれば彼は知識を得る。
26 Siya nga mangawat sa iyang amahan ug maghingilin sa iyang inahan mao ang anak nga lalaki nga magpakaulaw ug salawayon.
父に乱暴をはたらき、母を追い出す者は、恥をきたらし、はずかしめをまねく子である。
27 Kung mohunong ka sa pagpaminaw sa pagtudlo, akong anak nga lalaki, mahisalaag ka gikan sa mga pulong sa kahibalo.
わが子よ、知識の言葉をはなれて人を迷わせる教訓を聞くことをやめよ。
28 Magbugalbugal sa katarong ang bakak nga saksi ug ang baba sa daotan magalamoy sa pagkadaotan.
悪い証人はさばきをあざけり、悪しき者の口は悪をむさぼり食う。
29 Andam na ang paghukom alang sa mga mabugalbugalon ug ang paglatos alang sa mga likod sa mga buangbuang.
さばきはあざける者のために備えられ、むちは愚かな者の背のために備えられる。
