< Panultihon 19 >
1 Mas maayo pa ang tawo nga kabos nga naglakaw diha sa iyang katarong kaysa kaniya nga sukwahi sa iyang pagpanulti ug buangbuang.
窮而行為正直,勝於富而唇舌欺詐。
2 Dili usab maayo ang pagpangandoy nga dili inubanan sa kahibalo ug siya nga kusog modagan mahisalaag sa dalan.
熱誠無謀,誠不可取;步伐匆忙,難免失足。
3 Ang kabuang sa tawo nagdaot sa iyang kinabuhi ug napungot ang iyang kasingkasing batok kang Yahweh.
人因愚蠢自毀前途;他的心反遷怒上主。
4 Makadugang ang bahandi ug daghang mga higala, apan ang tawong kabos nahimulag gikan sa iyang mga higala.
財富招來許多朋友,窮人卻為親朋所棄。
5 Ang bakakon nga saksi pagasilotan ug siya nga nagsulti ug bakak dili gayod makaikyas.
作假見證的人,難免受罰;撒播謊言的人,勢必難逃。
6 Daghan ang magapangayo ug tabang gikan sa tawong manggihatagon ug higala sa tanan siya nga manggihatagon ug mga gasa.
大方的人,人人奉承;好施的人,人都諂媚。
7 Ang tanang mga igsoong lalaki sa kabos nasilag kaniya; unsa pa kaha ang iyang mga higala nga mipahilayo kaniya! Motawag siya kanila apan wala na sila.
人窮兄弟恨,朋友更遠離;誰追求空言,是捕風捉影。
8 Siya nga nagbaton sa kaalam naghigugma sa iyang kinabuhi; siya nga nagtipig sa pagsabot makakaplag kung unsa ang maayo.
獲得明哲的,必愛惜自己;珍惜明智的,必覓得幸福。
9 Ang bakakon nga saksi pagasilotan gayod, apan ang nagsulti ug bakak malaglag.
作假見證的人,難免受罰;撒播謊言的人,自趨滅亡。
10 Dili angay sa tawo nga buangbuang ang pagpuyo sa kaharuhay— labi na gayod nga walay angay ang ulipon nga maoy magdumala sa mga prinsipe.
安逸的生活,不適於愚人;奴隸管君主,更是不相宜。
11 Ang pagkamabinantayon maghimo sa tawo nga dili daling masuko ug ang dili pagtagad sa sayop maoy makahatag kaniya ug himaya.
明智的人,緩於發怒,寬恕愆尤,引以為榮。
12 Ang kapungot sa hari sama sa ngulob sa batan-ong liyon, apan ang iyang kaluoy sama sa yamog nga anaa sa sagbot.
君主的盛怒,有如獅子的怒吼;君王的恩惠,有如草上的朝露。
13 Ang buangbuang nga anak nga lalaki nagdaot sa iyang amahan ug ang malalison nga asawa sama sa tubig nga kanunay magtulo.
愚昧的兒子,是父親的災禍;吵鬧的女人,有如屋頂漏水。
14 Ang balay ug ang bahandi maoy panulondon gikan sa mga ginikanan, apan ang maalamon nga asawa gikan kang Yahweh.
房屋與錢財,是父母的遺產;賢明的妻子,是上主的恩賜。
15 Ang pagkatapolan maghatod kanimo ngadto sa pagkahinanok ug tulog, apan siya nga dili magtrabaho gutomon.
懶慢怠惰,使人沉睡;閒蕩的人,必要挨餓。
16 Siya nga nagtuman sa sugo nanalipod sa iyang kinabuhi, apan mamatay ang tawo nga wala maghunahuna mahitungod sa iyang mga pamaagi.
恪守上主誡命的,可保全生命;輕視上主道路的,必自趨喪亡。
17 Si bisan kinsa nga maluluy-on sa kabos sama ra nga nagpahulam kang Yahweh ug magbayad siya kaniya sa iyang nahimo.
向窮人施捨,是借貸於上主;對他的功德,上主必要報答。
18 Pantona ang imong anak samtang aduna pay paglaom ug ayaw pangandoya nga mabutang siya sa kamatayon.
尚有希望時,應懲罰兒子;但不可存心置他於死地。
19 Ang tawo nga daling masuko kinahanglan nga mobayad sa kasaypanan, kung imo siyang luwason, buhaton mo pa gihapon kini sa ikaduhang higayon.
易怒的人,應當受罰:你越寬容,使他越乖戾。
20 Paminawa ang tambag ug dawata ang pagtudlo, aron nga magmaalamon ka hangtod sa kataposan sa imong kinabuhi.
你應聽取勸告,接受教訓,使你今後成個明智的人。
21 Daghan ang mga laraw sa kasingkasing sa tawo, apan ang kabubut-on lamang ni Yahweh maoy matuman.
人在心中儘可策劃多端,實現的卻是上主的計劃。
22 Ang pagkamatinud-anon maoy gipangandoy sa tawo ug mas maayo pa ang tawong kabos kaysa bakakon.
慷慨為人有利,窮漢勝過騙子。
23 Ang pagpasidungog kang Yahweh magtultol sa katawhan ngadto sa kinabuhi; si bisan kinsa nga aduna niini matagbaw ug dili mahiagom sa kadaot.
敬畏上主,使人得生命,滿懷敬畏,必無殃無禍。
24 Maglubong sa iyang kamot ang tapolan ngadto sa pagkaon; dili gani siya makahimo sa paghungit niini padulong sa iyang baba.
懶惰人伸手到食盤,卻懶於送回到口邊。
25 Kung imong silotan ang mabugalbugalon, mahimong magmaalamon ang walay alamag; badlonga siya nga adunay pagsabot ug makabaton siya ug kahibalo.
你若杖責輕狂人,幼稚者將變明智;你只譴責明智者,他即更明瞭義理。
26 Siya nga mangawat sa iyang amahan ug maghingilin sa iyang inahan mao ang anak nga lalaki nga magpakaulaw ug salawayon.
苛待父親,迫走母親的,實是卑賤可恥的兒子。
27 Kung mohunong ka sa pagpaminaw sa pagtudlo, akong anak nga lalaki, mahisalaag ka gikan sa mga pulong sa kahibalo.
我兒,你停止聽取教訓,就是遠離智慧的訓言。
28 Magbugalbugal sa katarong ang bakak nga saksi ug ang baba sa daotan magalamoy sa pagkadaotan.
邪曲的見證,戲笑公義;惡人們的嘴,吞食不義。
29 Andam na ang paghukom alang sa mga mabugalbugalon ug ang paglatos alang sa mga likod sa mga buangbuang.
體刑是為輕狂人而設,鞭笞是為愚人背而備。