Panultihon 18
1 Siya nga naglain sa iyang kaugalingon nangita sa kaugalingon niyang tinguha ug gisupak niya ang tanan nga maayo.
Sinumang ihinihiwalay ang kaniyang sarili ay naghahangad ng sariling kagustuhan at siya ay nakikipagtalo sa lahat ng kaisipang may katuturan.
2 Ang buangbuang dili makakaplag ug kalipay sa pagsabot, apan kadto lang ginapadayag sa iyang kasingkasing.
Hindi nakasusumpong ng kasiyahan sa pag-unawa ang isang hangal maliban sa paghahayag ng laman ng kaniyang puso.
3 Kung ang tawong daotan moabot, ang pagtamay moabot kaniya— uban sa kaulaw ug pagsaway.
Sa pagdating ng masama, kasama niya ay paghamak, kahihiyan at kasiraan.
4 Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo sama sa lalom nga katubigan; ang tuboran sa kaalam mao ang nagadagayday nga sapa.
Ang mga salitang mula sa bibig ng tao ay malalim na katubigan, ang bukal na pinagdadaluyan ng karunungan.
5 Dili maayo ang pagdapig ngadto sa daotan, ni sa paghikaw sa hustisya niadtong magbuhat ug matarong.
Hindi mabuti na pumanig sa masama o ang ipagkait ang katarungan sa mga matuwid.
6 Ang mga ngabil sa buangbuang magdala kaniya sa panagbingkil ug ang iyang baba mag-awhag sa mga paglatos.
Ang labi ng mangmang ay nagdadala ng alitan at ang kaniyang bibig ay nag-aanyaya ng kaguluhan.
7 Ang baba sa buangbuang mao ang iyang kalaglagan ug gilit-ag niya ang iyang kaugalingon sa iyang dila.
Ang bibig ng mangmang ay ang kaniyang pagkasira, at ang kaniyang sarili ay nalilinlang ng kaniyang mga labi.
8 Ang mga pulong sa pagpanglibak sama sa diyutay ug lamian nga pagkaon nga moadto sa kinahiladman nga bahin sa lawas.
Ang mga salitang tsismis ay tulad ng masarap na pagkain, bumababa ito sa kaloob-looban ng katawan.
9 Mao usab, ang tawo nga maglangaylangay sa iyang buluhaton sama lamang sa tawo nga nagguba niini sa husto.
Sinumang tamad sa gawain ay kapatid sa taong mapanira.
10 Ang ngalan ni Yahweh mao ang lig-on nga tore; ang tawo nga magbuhat ug matarong modangop niini ug maluwas.
Ang pangalan ni Yahweh ay matibay na tore; ang matuwid na tumatakbo patungo rito ay ligtas.
11 Ang katigayonan sa dato mao ang iyang lig-on nga siyudad ug sa iyang panghunahuna sama kini sa hataas nga paril.
Ang kayamanan ng mayaman ay ang kaniyang tanggulang-lungsod, at sa kaniyang imahinasyon ito ay tulad ng isang mataas na pader.
12 Sa dili pa siya mapukan ang kasingkasing sa tawo magarbohon, apan pasidunggan kadtong magpaubos.
Bago ang kaniyang pagbagsak, ang puso ng tao ay mapagmataas, pero ang kababaang-loob ay nauuna bago ang karangalan.
13 Ang tawo nga magtubag nga wala maminaw— iya kining kabuang ug kaulawan.
Sinumang sumasagot bago pa man makinig ay mangmang at kahiya-hiya.
14 Ang espiritu sa tawo makasugakod sa balatian, apan sa nagluya nga espiritu kinsa man ang makalahutay niini?
Ang espiritu ng tao ay mananaig sa karamdaman, ngunit ang espiritung mahina, sino ang makatitiis?
15 Ang kasingkasing sa utokan magtinguha sa kahibalo ug ang igdulongog sa mga maalamon magapangita niini.
Ang puso ng matalino ay nagkakamit ng kaalaman at ang pandinig ng marunong ay naghahangad nito.
16 Ang gasa sa tawo mag-abli sa iyang dalan ug magdala kaniya ngadto sa atubangan sa tawong mahinungdanon.
Ang kaloob ng tao ay maaaring magbukas ng daan para dalhin siya patungo sa isang mahalagang tao.
17 Ang unang mosulti sa husay daw husto hangtod nga moabot ang iyang kontra ug magsukitsukit kaniya.
Ang unang magsumamo ng kaniyang kaso ay mukhang tama hangga't ang kaniyang kalaban ay dumating at tanungin siya.
18 Ang pagripa makahusay sa panaglantugi ug magpahimulag sa lig-on nga mga kaaway.
Ang palabunutan ay nag-aayos ng gulo at naghihiwalay ng malalakas na katunggali.
19 Lisod dag-on ang usa ka igsoon nga nasakitan kaysa sa usa ka lig-on nga siyudad, ug ang panaglalis sama sa haligi sa usa ka palasyo.
Ang kapatid na nasaktan ang damdamin ay mas mahirap na amuin kaysa isang matatag na lungsod, at ang pakikipagtalo ay tulad ng mga harang ng isang kastilyo.
20 Gikan sa bunga sa iyang baba mapuno ang tiyan sa usa ka tawo; pinaagi sa ani sa iyang mga ngabil matagbaw siya.
Mula sa bunga ng kaniyang bibig, ang kaniyang tiyan ay napupuno; sa ani ng kaniyang mga labi, siya ay nasisiyahan.
21 Ang kamatayon ug ang kinabuhi gidumalahan sa dila, ug kadtong nahigugma sa dila makakaon sa bunga niini.
Ang kamatayan at ang buhay ay nasa kapangyarihan ng dila, at ang mga nagmamahal dito ay kakain ng bunga nito.
22 Siya nga makakaplag ug asawa makakaplag ug maayong butang ug makadawat siya ug pabor gikan kang Yahweh.
Ang sinumang nakatatagpo ng asawang babae ay nakahahanap ng mabuting bagay at tatanggap ng pagpapala mula kay Yahweh.
23 Ang tawong kabos maghangyo nga kaluy-an, apan ang tawong adunahan motubag ug pinasingka.
Ang mahirap ay nanlilimos ng awa, pero ang sagot ng mayaman ay magaspang.
24 Ang tawo nga daghan ug mga higala mosangpot sa kalaglagan tungod kanila, apan adunay higala nga mahimong mas suod kay sa igsoon.
Sinumang umaangkin ng maraming kaibigan ay nadadala sa pagkasira ng mga kaibigang iyon, pero mayroong isang kaibigan na mas malapit pa sa isang kapatid.
