Panultihon 18
1 Siya nga naglain sa iyang kaugalingon nangita sa kaugalingon niyang tinguha ug gisupak niya ang tanan nga maayo.
Va tras sus propios deseos el que se separa (del amigo); todo su empeño consiste en pleitear.
2 Ang buangbuang dili makakaplag ug kalipay sa pagsabot, apan kadto lang ginapadayag sa iyang kasingkasing.
Al necio no le gusta ser sensato, se deja llevar por los gustos de su corazón.
3 Kung ang tawong daotan moabot, ang pagtamay moabot kaniya— uban sa kaulaw ug pagsaway.
Con la impiedad llega también la ignominia, y con la ignominia la deshonra.
4 Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo sama sa lalom nga katubigan; ang tuboran sa kaalam mao ang nagadagayday nga sapa.
Aguas profundas son las palabras de la boca del hombre, torrente caudaloso la fuente de la sabiduría.
5 Dili maayo ang pagdapig ngadto sa daotan, ni sa paghikaw sa hustisya niadtong magbuhat ug matarong.
No está bien tener miramientos con el malvado, para torcer el derecho contra un justo.
6 Ang mga ngabil sa buangbuang magdala kaniya sa panagbingkil ug ang iyang baba mag-awhag sa mga paglatos.
Los labios del necio se meten en contiendas, y su boca provoca litigios.
7 Ang baba sa buangbuang mao ang iyang kalaglagan ug gilit-ag niya ang iyang kaugalingon sa iyang dila.
La boca del necio es su ruina, y sus labios son un lazo para su alma.
8 Ang mga pulong sa pagpanglibak sama sa diyutay ug lamian nga pagkaon nga moadto sa kinahiladman nga bahin sa lawas.
Las palabras del chismoso son como dulces bocados, penetran hasta lo más hondo de las entrañas.
9 Mao usab, ang tawo nga maglangaylangay sa iyang buluhaton sama lamang sa tawo nga nagguba niini sa husto.
Quien es remiso en sus labores, hermano es del que disipa sus bienes.
10 Ang ngalan ni Yahweh mao ang lig-on nga tore; ang tawo nga magbuhat ug matarong modangop niini ug maluwas.
Ciudadela fuerte es el nombre de Yahvé, en ella se refugia el justo y está seguro.
11 Ang katigayonan sa dato mao ang iyang lig-on nga siyudad ug sa iyang panghunahuna sama kini sa hataas nga paril.
Las riquezas son para el rico una ciudad fuerte, en su fantasía le parecen una alta muralla.
12 Sa dili pa siya mapukan ang kasingkasing sa tawo magarbohon, apan pasidunggan kadtong magpaubos.
Antes de la caída se engríe el corazón humano, y a la gloria precede la humillación.
13 Ang tawo nga magtubag nga wala maminaw— iya kining kabuang ug kaulawan.
Quien responde antes de escuchar, muestra su insensatez y confusión.
14 Ang espiritu sa tawo makasugakod sa balatian, apan sa nagluya nga espiritu kinsa man ang makalahutay niini?
El espíritu sostiene al hombre en la flaqueza pero al espíritu abatido ¿quién lo sostendrá?
15 Ang kasingkasing sa utokan magtinguha sa kahibalo ug ang igdulongog sa mga maalamon magapangita niini.
El corazón prudente adquiere sabiduría, y el oído de los sabios busca doctrina.
16 Ang gasa sa tawo mag-abli sa iyang dalan ug magdala kaniya ngadto sa atubangan sa tawong mahinungdanon.
Los presentes allanan al hombre el camino, y lo llevan a la presencia de los magnates.
17 Ang unang mosulti sa husay daw husto hangtod nga moabot ang iyang kontra ug magsukitsukit kaniya.
Inocente parece el que primero expone su causa, pero viene su adversario y lo examina.
18 Ang pagripa makahusay sa panaglantugi ug magpahimulag sa lig-on nga mga kaaway.
La suerte pone fin a las contiendas, y decide entre los poderosos.
19 Lisod dag-on ang usa ka igsoon nga nasakitan kaysa sa usa ka lig-on nga siyudad, ug ang panaglalis sama sa haligi sa usa ka palasyo.
Un hermano ofendido (resiste) más que una fortaleza, y sus querellas son como los cerrojos de una ciudadela.
20 Gikan sa bunga sa iyang baba mapuno ang tiyan sa usa ka tawo; pinaagi sa ani sa iyang mga ngabil matagbaw siya.
De los frutos de su boca sacia el hombre su vientre; se harta del producto de sus labios.
21 Ang kamatayon ug ang kinabuhi gidumalahan sa dila, ug kadtong nahigugma sa dila makakaon sa bunga niini.
La muerte y la vida están en poder de la lengua; cual sea su uso, tales serán los frutos que se comen.
22 Siya nga makakaplag ug asawa makakaplag ug maayong butang ug makadawat siya ug pabor gikan kang Yahweh.
El que halla una esposa halla cosa buena, es un favor que le viene de Yahvé.
23 Ang tawong kabos maghangyo nga kaluy-an, apan ang tawong adunahan motubag ug pinasingka.
Habla el pobre suplicando, mas el rico responde con aspereza.
24 Ang tawo nga daghan ug mga higala mosangpot sa kalaglagan tungod kanila, apan adunay higala nga mahimong mas suod kay sa igsoon.
Amigos hay que solo sirven para perdición, pero hay también amigos más adictos que un hermano.
