Panultihon 18
1 Siya nga naglain sa iyang kaugalingon nangita sa kaugalingon niyang tinguha ug gisupak niya ang tanan nga maayo.
Celui qui se tient à l’écart ne cherche qu’à contenter sa passion, il s’irrite contre tout sage conseil.
2 Ang buangbuang dili makakaplag ug kalipay sa pagsabot, apan kadto lang ginapadayag sa iyang kasingkasing.
Ce n’est pas l’intelligence qui plaît à l’insensé, c’est la manifestation de ses pensées.
3 Kung ang tawong daotan moabot, ang pagtamay moabot kaniya— uban sa kaulaw ug pagsaway.
Quand vient le méchant, vient aussi le mépris, et avec la honte vient l’opprobre.
4 Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo sama sa lalom nga katubigan; ang tuboran sa kaalam mao ang nagadagayday nga sapa.
Les paroles de la bouche de l’homme sont des eaux profondes; la source de la sagesse est un torrent qui déborde.
5 Dili maayo ang pagdapig ngadto sa daotan, ni sa paghikaw sa hustisya niadtong magbuhat ug matarong.
Il n’est pas bon d’avoir égard à la personne du méchant, pour faire tort au juste dans le jugement.
6 Ang mga ngabil sa buangbuang magdala kaniya sa panagbingkil ug ang iyang baba mag-awhag sa mga paglatos.
Les lèvres de l’insensé se mêlent aux querelles et sa bouche provoque les outrages.
7 Ang baba sa buangbuang mao ang iyang kalaglagan ug gilit-ag niya ang iyang kaugalingon sa iyang dila.
La bouche de l’insensé cause sa ruine, et ses lèvres sont un piège pour son âme.
8 Ang mga pulong sa pagpanglibak sama sa diyutay ug lamian nga pagkaon nga moadto sa kinahiladman nga bahin sa lawas.
Les paroles du rapporteur sont des morceaux friands, elles descendent jusqu’au fond des entrailles.
9 Mao usab, ang tawo nga maglangaylangay sa iyang buluhaton sama lamang sa tawo nga nagguba niini sa husto.
Celui qui est lâche dans son travail est frère de celui qui va à la perdition.
10 Ang ngalan ni Yahweh mao ang lig-on nga tore; ang tawo nga magbuhat ug matarong modangop niini ug maluwas.
Le nom de Yahweh est une tour forte; le juste s’y réfugie et y est en sûreté.
11 Ang katigayonan sa dato mao ang iyang lig-on nga siyudad ug sa iyang panghunahuna sama kini sa hataas nga paril.
La fortune du riche est sa ville forte; dans sa pensée, c’est une muraille élevée.
12 Sa dili pa siya mapukan ang kasingkasing sa tawo magarbohon, apan pasidunggan kadtong magpaubos.
Avant la ruine, le cœur de l’homme s’élève, mais l’humilité précède la gloire.
13 Ang tawo nga magtubag nga wala maminaw— iya kining kabuang ug kaulawan.
Celui qui répond avant d’avoir écouté, c’est pour lui folie et confusion.
14 Ang espiritu sa tawo makasugakod sa balatian, apan sa nagluya nga espiritu kinsa man ang makalahutay niini?
L’esprit de l’homme le soutient dans la maladie mais l’esprit abattu, qui le relèvera?
15 Ang kasingkasing sa utokan magtinguha sa kahibalo ug ang igdulongog sa mga maalamon magapangita niini.
Un cœur intelligent acquiert la science, et l’oreille des sages cherche la science.
16 Ang gasa sa tawo mag-abli sa iyang dalan ug magdala kaniya ngadto sa atubangan sa tawong mahinungdanon.
Le présent d’un homme lui élargit la voie, et l’introduit auprès des grands.
17 Ang unang mosulti sa husay daw husto hangtod nga moabot ang iyang kontra ug magsukitsukit kaniya.
Le premier qui expose sa cause paraît juste; vient la partie adverse, et on examine le différend.
18 Ang pagripa makahusay sa panaglantugi ug magpahimulag sa lig-on nga mga kaaway.
Le sort fait cesser les contestations, et décide entre les puissants.
19 Lisod dag-on ang usa ka igsoon nga nasakitan kaysa sa usa ka lig-on nga siyudad, ug ang panaglalis sama sa haligi sa usa ka palasyo.
Un frère ennemi de son frère résiste plus qu’une ville forte, et leurs querelles sont comme les verrous d’un palais.
20 Gikan sa bunga sa iyang baba mapuno ang tiyan sa usa ka tawo; pinaagi sa ani sa iyang mga ngabil matagbaw siya.
C’est du fruit de la bouche de l’homme que se nourrit son corps, du produit de ses lèvres qu’il se rassasie.
21 Ang kamatayon ug ang kinabuhi gidumalahan sa dila, ug kadtong nahigugma sa dila makakaon sa bunga niini.
La mort et la vie sont au pouvoir de la langue; suivant son choix, on mangera ses fruits.
22 Siya nga makakaplag ug asawa makakaplag ug maayong butang ug makadawat siya ug pabor gikan kang Yahweh.
Celui qui trouve une femme trouve le bonheur; c’est une faveur qu’il a reçue de Yahweh.
23 Ang tawong kabos maghangyo nga kaluy-an, apan ang tawong adunahan motubag ug pinasingka.
Le pauvre parle en suppliant, et le riche répond durement.
24 Ang tawo nga daghan ug mga higala mosangpot sa kalaglagan tungod kanila, apan adunay higala nga mahimong mas suod kay sa igsoon.
L’homme aux nombreux amis les a pour sa perte, mais il tel ami plus attaché qu’un frère.
