Panultihon 18
1 Siya nga naglain sa iyang kaugalingon nangita sa kaugalingon niyang tinguha ug gisupak niya ang tanan nga maayo.
For the desire thereof hee will separate himselfe to seeke it, and occupie himselfe in all wisdome.
2 Ang buangbuang dili makakaplag ug kalipay sa pagsabot, apan kadto lang ginapadayag sa iyang kasingkasing.
A foole hath no delite in vnderstanding: but that his heart may be discouered.
3 Kung ang tawong daotan moabot, ang pagtamay moabot kaniya— uban sa kaulaw ug pagsaway.
When the wicked commeth, then commeth contempt, and with the vile man reproch.
4 Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo sama sa lalom nga katubigan; ang tuboran sa kaalam mao ang nagadagayday nga sapa.
The words of a mans mouth are like deepe waters, and the welspring of wisdome is like a flowing riuer.
5 Dili maayo ang pagdapig ngadto sa daotan, ni sa paghikaw sa hustisya niadtong magbuhat ug matarong.
It is not good to accept the person of the wicked, to cause ye righteous to fall in iudgement.
6 Ang mga ngabil sa buangbuang magdala kaniya sa panagbingkil ug ang iyang baba mag-awhag sa mga paglatos.
A fooles lips come with strife, and his mouth calleth for stripes.
7 Ang baba sa buangbuang mao ang iyang kalaglagan ug gilit-ag niya ang iyang kaugalingon sa iyang dila.
A fooles mouth is his owne destruction, and his lips are a snare for his soule.
8 Ang mga pulong sa pagpanglibak sama sa diyutay ug lamian nga pagkaon nga moadto sa kinahiladman nga bahin sa lawas.
The wordes of a tale bearer are as flatterings, and they goe downe into the bowels of the belly.
9 Mao usab, ang tawo nga maglangaylangay sa iyang buluhaton sama lamang sa tawo nga nagguba niini sa husto.
He also that is slouthfull in his worke, is euen the brother of him that is a great waster.
10 Ang ngalan ni Yahweh mao ang lig-on nga tore; ang tawo nga magbuhat ug matarong modangop niini ug maluwas.
The Name of the Lord is a strong tower: the righteous runneth vnto it, and is exalted.
11 Ang katigayonan sa dato mao ang iyang lig-on nga siyudad ug sa iyang panghunahuna sama kini sa hataas nga paril.
The rich mans riches are his strong citie: and as an hie wall in his imagination.
12 Sa dili pa siya mapukan ang kasingkasing sa tawo magarbohon, apan pasidunggan kadtong magpaubos.
Before destruction the heart of a man is hautie, and before glory goeth lowlines.
13 Ang tawo nga magtubag nga wala maminaw— iya kining kabuang ug kaulawan.
He that answereth a matter before hee heare it, it is folly and shame vnto him.
14 Ang espiritu sa tawo makasugakod sa balatian, apan sa nagluya nga espiritu kinsa man ang makalahutay niini?
The spirit of a man will susteine his infirmitie: but a wounded spirit who can beare it?
15 Ang kasingkasing sa utokan magtinguha sa kahibalo ug ang igdulongog sa mga maalamon magapangita niini.
A wise heart getteth knowledge, and the eare of the wise seeketh learning.
16 Ang gasa sa tawo mag-abli sa iyang dalan ug magdala kaniya ngadto sa atubangan sa tawong mahinungdanon.
A mans gift enlargeth him, and leadeth him before great men.
17 Ang unang mosulti sa husay daw husto hangtod nga moabot ang iyang kontra ug magsukitsukit kaniya.
He that is first in his owne cause, is iust: then commeth his neighbour, and maketh inquirie of him.
18 Ang pagripa makahusay sa panaglantugi ug magpahimulag sa lig-on nga mga kaaway.
The lot causeth contentions to cease, and maketh a partition among the mightie.
19 Lisod dag-on ang usa ka igsoon nga nasakitan kaysa sa usa ka lig-on nga siyudad, ug ang panaglalis sama sa haligi sa usa ka palasyo.
A brother offended is harder to winne then a strong citie, and their contentions are like the barre of a palace.
20 Gikan sa bunga sa iyang baba mapuno ang tiyan sa usa ka tawo; pinaagi sa ani sa iyang mga ngabil matagbaw siya.
With the fruite of a mans mouth shall his belly be satisfied, and with the increase of his lips shall he be filled.
21 Ang kamatayon ug ang kinabuhi gidumalahan sa dila, ug kadtong nahigugma sa dila makakaon sa bunga niini.
Death and life are in the power of ye tongue, and they that loue it, shall eate the fruite thereof.
22 Siya nga makakaplag ug asawa makakaplag ug maayong butang ug makadawat siya ug pabor gikan kang Yahweh.
He that findeth a wife, findeth a good thing, and receiueth fauour of the Lord.
23 Ang tawong kabos maghangyo nga kaluy-an, apan ang tawong adunahan motubag ug pinasingka.
The poore speaketh with prayers: but the rich answereth roughly.
24 Ang tawo nga daghan ug mga higala mosangpot sa kalaglagan tungod kanila, apan adunay higala nga mahimong mas suod kay sa igsoon.
A man that hath friends, ought to shew him selfe friendly: for a friend is neerer then a brother.
