Panultihon 15
1 Ang malumo nga tubag makapahupay sa kapungot, apan ang sakit nga pulong makapasamot sa kasuko.
Мек отговор отклонява ярост, А оскърбителната дума възбужда гняв.
2 Ang dila sa mga tawong maalamon magasulti ug kahibalo, apan ang baba sa mga buangbuang magasulti ug mga binuang.
Езикът на мъдрите изказва знание, А устата на безумните изригват глупост.
3 Ang mata ni Yahweh anaa sa bisan asa, nagabantay sa mga daotan ug sa mga maayo.
Очите Господни са на всяко място И наблюдава злите и добрите.
4 Ang makapaayo nga dila mao ang kahoy sa kinabuhi, apan ang dila nga malimbongon makapasubo sa espiritu.
Благият език е дърво на живот, А извратеността в него съкрушава духа.
5 Ang buangbuang adunay pagtamay sa pagpanton sa iyang amahan, apan siya nga nakakat-on sa mga pagbadlong usa ka maampingon.
Безумният презира поуката на баща си, Но който внимава в изобличението, е благоразумен.
6 Adunay dakong bahandi sa balay niadtong nagbuhat ug matarong, apan ang kinitaan sa mga tawong daotan naghatag kanila ug kasamok.
В дома на праведния има голямо изобилие, А в доходите на нечестивия има загриженост.
7 Ang mga ngabil sa mga tawong maalamon nagasabwag ug kahibalo, apan dili sama niini ang mga kasingkasing sa mga buangbuang.
Устните на мъдрите разсяват знание, А сърцето на безумните не прави така.
8 Gidumtan ni Yahweh ang mga sakripisyo sa mga tawong daotan, apan ang pag-ampo sa mga tawong matarong maoy iyang kalipay.
Жертвата на нечестивите е мерзост Господу, А молитвата на праведните е приятна Нему.
9 Gidumtan ni Yahweh ang dalan sa mga tawong daotan, apan gihiguma niya kadtong nagtinguha sa matarong.
Пътят на нечестивия е мерзост Господу, Но Той обича този, който следва правдата.
10 Mapintas nga pagpanton ang naghulat kang bisan kinsa nga mibiya sa ilang dalan, ug mamatay kadtong mga nagdumot sa pagbadlong.
Има тежко наказание за ония, които се отбиват от пътя; И който мрази изобличение ще умре.
11 Ang Sheol ug ang kalaglagan dayag sa atubangan ni Yahweh; unsa pa kaha ang mga kasingkasing sa mga anak sa katawhan? (Sheol h7585)
Адът и погибелта са открити пред Господа, - Колко повече сърцата на човешките чада! (Sheol h7585)
12 Ang mga bugalbugalon nagsalikway sa pagbadlong; dili siya moadto sa mga manggialamon.
Присмивателят не обича изобличителя си, Нито ще отива при мъдрите.
13 Ang malipayon nga kasingkasing makapasadya sa nawong, apan ang kaguol makapasubo sa espiritu.
Весело сърце прави засмяно лице, А от скръбта на сърцето духът се съкрушава.
14 Ang kasingkasing nga adunay panabot nagapangita sa kahibalo, apan ang baba sa mga buangbuang nagtagbaw sa kabuang.
Сърцето на разумния търси знание А устата на безумните се хранят с глупост.
15 Alaot ang tanang adlaw sa mga dinaogdaog, apan ang kasingkasing nga malipayon adunay kombira nga walay kataposan.
За наскърбения всичките дни са зли А оня, който е с весело сърце, има всегдашно пируване.
16 Mas maayo pa ang diyutay nga adunay kahadlok kang Yahweh kaysa dako nga bahandi nga puno sa kalibog.
По-добро е малкото със страх от Господа, Нежели много съкровища с безпокойствие.
17 Mas maayo pa ang pagkaon nga adunay mga gulay diin anaay gugma kaysa tambok nga nating baka nga gidalit uban sa pagdumot.
По-добра е гощавката от зеле с любов, Нежели хранено говедо с омраза.
18 Ang masuk-anon nga tawo makapakutaw sa mga panaglantugi, apan ang tawo nga dili daling masuko makahupay sa panaglalis.
Яростният човек подига препирни, А който скоро не се гневи усмирява крамоли.
19 Ang dalan sa mga tapolan sama sa dapit nga adunay daghang mga tunok, apan ang dalan sa mga matarong halapad ug patag.
Пътят на ленивия е като трънен плет, А пътят на праведните е като друм.
20 Ang maalamon nga anak nagdala ug kalipay sa iyang amahan, apan ang buangbuang nga tawo nagtamay sa iyang inahan.
Мъдър син радва баща си, А безумен човек презира майка си.
21 Ang kabuang makalipay sa tawong walay alamag, apan kadtong adunay panabot magalakaw sa tul-id nga dalan.
На безумния глупостта е радост, А разумен човек ходи по прав път.
22 Ang plano mapakyas kung walay mga panambagon, apan magmalamposon sila kung daghan ang mga magtatambag.
Дето няма съвещание намеренията се осуетяват, А в множеството на съветниците те се утвърждават.
23 Ang tawo makakaplag ug kalipay kung siya mohatag ug hustong tubag; pagkamaayo nalang sa tukma nga pulong!
От отговора на устата си човек изпитва радост, И дума на време казана, колко е добра!
24 Ang dalan sa kinabuhi mogiya pataas alang niadtong mga maampingon nga mga tawo, aron mobiya sila gikan sa kinahiladman sa Sheol (Sheol h7585)
За разумния пътят на живота върви нагоре, За да се отклони от ада долу. (Sheol h7585)
25 Gun-obon ni Yahweh ang kabilin sa mga mapagarbohon, apan panalipdan niya ang kabtangan sa mga balo.
Господ съсипва дома на горделивите, А утвърдява предела на вдовицата.
26 Gidumtan ni Yahweh ang mga panghunahuna sa mga tawong daotan, apan putli ang mga pulong sa mga matarong.
Лошите замисли са мерзост Господу! А чистите думи Му са угодни.
27 Ang kawatan nagdala ug kasamok sa iyang pamilya, apan ang usa nga nagdumili sa suhol mabuhi.
Користолюбивият смущава своя си дом, А който мрази даровете ще живее.
28 Ang kasingkasing niadtong nagabuhat ug matarong nagahunahuna sa dili pa motubag, apan ang baba sa mga tawong daotan mosulti sa tanang kadaotan.
Сърцето на праведния обмисля що да отговаря, А устата на нечестивите изригват зло.
29 Halayo si Yahweh niadtong mga tawong daotan, apan paminawon niya ang pag-ampo niadtong nagbuhat ug matarong.
Господ е далеч от нечестивите, А слуша молитвата на праведните.
30 Ang kahayag sa mga mata nagdala ug kalipay sa kasingkasing ug ang maayong balita kaayohan alang sa lawas.
Светъл поглед весели сърцето, И добри вести угояват костите.
31 Kung patalinghogan mo ang tawo nga magbadlong kanimo kung giunsa nimo pagkinabuhi, magpabilin ka uban sa mga tawong maalamon.
Ухо, което слуша животворното изобличение, Ще пребивава между мъдрите.
32 Kadtong nagdumili sa pagpanton nagtamay sa iyang kaugalingon, apan siya nga nagapaminaw ug pagbadlong makaangkon ug panabot.
Който отхвърля поуката презира своята си душа, А който слуша изобличението придобива разум.
33 Ang pagkahadlok kang Yahweh nagatudlo ug kaalam, ug diha sa pagpaubos moabot ang kadungganan.
Страхът от Господа е възпитание в мъдрост, И смирението предшествува славата.
