Panultihon 14
1 Ang maalamong babaye motukod sa iyang panimalay, apan gubaon kini sa buangbuang nga babaye pinaagi sa iyang mga kamot.
智慧的婦女，足以興家；愚昧的婦女，親手將家拆毀。
2 Ang tawong naglakaw sa pakamatarong adunay kahadlok kang Yahweh, apan ang tawo nga dili matinud-anaon sa iyang mga dalan nagsalikway kaniya.
履行正路的人，敬畏上主；愛走曲徑的人，輕視上主。
3 Gikan sa baba sa buangbuang mogawas ang salingsing sa iyang garbo, apan ang ngabil sa maalamon magtipig kanila.
愚昧人口中，有傲慢的根苗；智慧人的唇舌，是自己的保障。
4 Kung walay mga baka ang pasungan hinlo, apan ang kadagaya sa pananom moabot pinaagi sa kusog sa baka.
沒有耕牛，沒有五穀；耕牛愈雄壯，收穫愈豐富。
5 Ang matinud-anon nga saksi dili mamakak, apan ang mini nga saksi mobuga ug mga bakak.
忠實的證人，決不說謊；虛偽的證人，謊言連篇。
6 Ang mayubiton mangita sa kaalam ug walay makaplagan, apan ang kahibalo sayon lang moabot ngadto sa tawong adunay panabot.
輕狂人求智，只屬徒然；明智人求知，卻很容易。
7 Palayo sa tawong buangbuang, kay dili ka makakaplag ug kahibalo sa iyang mga ngabil.
你應遠離愚昧的人，由他口中決得不到明哲。
8 Ang kaalam sa tawong maampingon mao ang pagsabot sa iyang kaugalingong dalan, apan ang kabuang sa mga buangbuang mao ang pagpanglimbong.
明智人的智慧，在於審察自己的行徑；愚昧人的昏愚，在於自欺欺人。
9 Mayubiton ang mga buangbuang kung ang halad sa sala ihalad, apan taliwala sa matarong ang pabor gipaambit.
罪孽住在愚昧人中，恩愛與正直人為伍。
10 Nasayod ang kasingkasing sa iyang kaugalingong kapaitan ug walay langyaw nga moambit sa kalipay niini.
心頭的愁苦，唯有自己知；心中的喜樂，他人無分享。
11 Ang balay sa tawong daotan magun-ob, apan ang barongbarong sa tawong matarong malig-on.
邪僻人的家庭，必遭破壞；正直人的帳幕，卻要興隆。
12 Adunay dalan nga daw matarong alang sa usa ka tawo, apan sa kataposan niini mopadulong sa kamatayon.
有些道路，看來正直；走到盡頭，卻是死路。
13 Ang kasingkasing makahimo sa pagkatawa apan anaa gihapon sa kasakitan ug ang kalipay mosangpot sa kasub-anan.
連在歡笑中，心亦有感傷；歡笑的結局，往往是痛苦。
14 Ang tawong dili matinud-anon makaangkon kung unsa ang angay sa iyang mga dalan, apan ang maayong tawo makaangkon kung unsay ang iyaha.
變心的人，必自嘗其果；良善的人，必得其善報。
15 Ang tawo nga wala gitudlo-an motuo sa bisan unsang butang, apan ang tawo nga maampingon maghunahuna sa iyang mga lakang.
幼稚的人，有話必信；明智的人，步步謹慎。
16 Ang tawo nga maalamon mahadlokon ug mopalayo sa daotan, apan ang buangbuang mosalikway gayod sa pagpasidaan.
智慧人戒避邪惡，愚昧人驕矜自負。
17 Ang tawong dali ra masuko nagabuhat sa buangbuang nga mga butang, ug gikasilagan ang tawong naglaraw ug daotan.
易怒的人，做事昏愚；慎思的人，事事含忍。
18 Ang yano nga tawo makapanunod sa pagkabuangbuang, apan ang maalamon nga mga tawo napalibotan sa kahibalo.
愚昧的人，以愚昧為基業；明智的人，以知識為冠冕。
19 Kadtong mga daotan moyukbo sa atubangan niadtong matarong ug kadtong mga daotan moyukbo sa mga ganghaan sa mga matarong.
歹徒將伏在善人面前，惡人將跪在義人門前。
20 Ang tawong kabos dumtan bisan sa iyang mga kauban, apan ang tawong adunahan daghan ug mga higala.
貧窮的人，為親朋所厭；富貴的人，則高朋滿座。
21 Ang tawong nagtamay sa iyang silingan nakasala, apan ang tawong nagpakita ug kaluoy sa mga kabos malipayon.
藐視近人，便是犯罪；憐憫苦人，纔是有福。
22 Dili ba kadtong naglaraw ug daotan mahisalaag man? Apan kadtong nagplano sa pagbuhat ug maayo makadawat sa pagkamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan.
陰謀邪惡的人，豈非走入歧途﹖策劃行善的人，必獲慈惠忠誠。
23 Uban sa tanang kakugi moabot ang ganansiya, apan kung kanunay lamang panagsultihanay, mogiya kini sa pagkakabos.
一切勞苦皆有利益；只有閒談，引人貧窮。
24 Ang korona sa tawong maalamon mao ang ilang bahandi, apan ang pagkabuangbuang sa mga buangbuang magdala lamang kanila sa dugang kabuang.
智慧人的冠冕，是他們的機智；愚昧人的冠冕，是他們的糊塗。
25 Ang matinud-anon nga saksi moluwas sa mga kinabuhi, apan ang mini nga saksi mobuga ug mga bakak.
忠實的見證，救人性命；作假證的人，危害他人。
26 Kung ang usa ka tawo adunay kahadlok kang Yahweh, siya usab adunay hilabihang pagsalig kaniya; kining mga butanga sama sa lig-ong dapit nga mapanalipdan sa mga anak nianing tawhana.
敬畏上主，是穩固的靠山；為他的子孫，也是個避難所。
27 Ang kahadlok kang Yahweh maoy tuboran sa kinabuhi, aron nga motalikod ang tawo gikan sa lit-ag sa kamatayon.
敬畏上主，是生命的泉源，使人脫免死亡的羅網。
28 Ang himaya sa hari makita diha sa kadaghan sa iyang katawhan, apan kung walay mga tawo ang prinsipe magguba.
人民眾多，是君王的光榮；庶民缺少，是王侯的沒落。
29 Ang tawong mapailubon adunay dakong panabot, apan ang tawong dali ra masuko motuboy sa pagkabuangbuang.
緩於發怒的人，必甚有見識；脾氣暴躁的人，必大顯愚昧。
30 Ang malinawon nga kasingkasing mao ang kinabuhi sa lawas, apan ang kasina modunot sa kabukogan.
心平氣和，使身體康健；心懷嫉忌，使骨骸腐蝕。
31 Ang tawong nagdaogdaog sa mga kabos nagatunglo sa iyang Magbubuhat, apan ang tawong nagpakita ug kaluoy sa nanginahanglan nagpasidungog kaniya.
欺壓窮人的，就是凌辱他的造主；憐恤苦人的，就是尊敬他的造主。
32 Ang tawong daotan malaglag pinaagi sa iyang daotang mga binuhatan, apan ang tawong matarong adunay dalangpanan bisan diha sa kamatayon.
惡人因自己的邪惡，必被毀滅；義人因自己的正義，有所憑藉。
33 Ang kaalam anaa sa kasingkasing sa adunay panabot, apan bisan sa taliwala sa mga buangbuang gipaila niya ang iyang kaugalingon.
智慧居於哲人的心中，愚人的懷中一無所見。
34 Ang pagbuhat kung unsa ang matarong motuboy sa nasod, apan ang sala kaulawan sa kang bisan kinsa.
正義能以興邦立國，罪惡卻使人民衰落。
35 Ang kaluoy sa hari anaa sa sulugoon nga nagmaampingon, apan ang iyang kasuko alang sa tawo nga nagpakaulaw.
明哲的臣僕，蒙受君王的寵幸；無用的臣僕，必遭君王的盛怒。
